Το Σεπτέμβριο του 2013 ο ΟΑΣΑ ανακοινώνει την εφαρμογή ενός ειδικού, πειραματικού προγράμματος λειτουργίας Λεωφορείων και Τρόλεϊ. Ποιο ακριβώς ήταν το πείραμα; Ότι οι γραμμές που εντάσσονταν σε αυτό θα λειτουργούσαν κανονικά! Τα δρομολόγια θα τηρούνται με ακρίβεια και λεωφορεία θα περνάνε στην ώρα τους. Μέσα στα λεωφορεία θα υπάρχει χάρτης της διαδρομής και θα μοιράζονται ενημερωτικά φυλλάδια με τις ώρες αναχώρησης των δρομολογίων. Τα δε οχήματα θα είναι καθαρά και θα υπάρχει επιμέλεια στην λειτουργικότητα.
Οι τρεις γραμμές που αρχικά εντάχθηκαν στο πρόγραμμα έγιναν εννέα, 6 Λεωφορείων και 3 Τρόλεϊ, με προσθήκες ως τον Μάρτιο του 2014. Έκτοτε, μεσολάβησαν αλλαγές κυβερνήσεων και διοικήσεων στις συγκοινωνίες και δεν ακούσαμε ξανά για αυτό το πρόγραμμα. Και όμως, ένα banner στη διαδικτυακή σελίδα του ΟΑΣΑ ενημερώνει μέχρι και σήμερα το επιβατικό κοινό για το «ειδικό πειραματικό πρόγραμμα λειτουργίας λεωφορειακών γραμμών».
Σε τι κατάσταση βρίσκονται σήμερα λοιπόν οι γραμμές αυτές; Προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες σε σχέση με τον μέσο όρο των λεωφορείων της Αθήνας ή το πρόγραμμα ξεχάστηκε μετά από τον πρώτο καιρό; Μέσα στον Φεβρουάριο χρησιμοποιήσαμε 3 από τις 9 γραμμές και από αυτά που είδαμε τείνουμε προς το δεύτερο.
302 Στ. Δουκίσσης Πλακεντίας – Γέρακας
Μία από τις τρεις πρώτες γραμμές λεωφορείων που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα και για καλό λόγο. Έξω από το σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας του Μετρό έχει κατασκευαστεί ένας από τους πλέον σύγχρονους σταθμούς μετεπιβίβασης λεωφορείων, για τα δεδομένα της Αθήνας, ενώ η διαδρομή της γραμμής που είναι καθαρά προαστιακή, έχει μικρές πιθανότητες να συναντήσει υπερβολική κίνηση που θα επιφέρει καθυστερήσεις.
Φθάνοντας στη αφετηρία όμως μία δυσάρεστη έκπληξη μας περιμένει. Ένα χειρόγραφο χαρτάκι κολλημένο πάνω στο «βαρελάκι» με τα δρομολόγια ενημερώνει πως ένα στα τρία πρωινά δρομολόγια δεν θα πραγματοποιηθούν (λογικά λόγω έλλειψης οδηγών). Σε κάθε περίπτωση η προσπάθεια για ενημέρωση των επιβατών είναι σχεδόν συγκινητική. Το λεωφορείο έρχεται και αναχωρεί με μόλις 4 λεπτά καθυστέρηση, σχεδόν στην ώρα του.
Πρόκειται για ένα Irisbus Citelis, φυσικού αερίου, ένα από τα πολλά που κυκλοφορούν στα βόρεια και ανατολικά προάστια (λόγω αμαξοστασίου Ανθούσας). Εντός έχει τοποθετηθεί ήδη η οθόνη για την τηλεματική, που φυσικά δεν λειτουργεί ακόμα, και ένα τουρνικέ για τον έλεγχο εισιτηρίων που προβλέπεται μετά την είσοδο από την μπροστινή πόρτα. Στην πράξη όμως δεν χρησιμοποιείται αφού το μέτρο έχει καταργηθεί στην πράξη παντού από τους οδηγούς των λεωφορείων.
Ψηλά, πάνω από τα καθίσματα, ένα διάγραμμα με όλες της στάσεις της γραμμής. Τα γράμματα όμως είναι μικρά και κανείς δεν πρόκειται να καταφέρει να το διαβάσει, ειδικά όταν το λεωφορείο κινείται. Εκτός από αυτό, τίποτα άλλο δεν διαφέρει από τις υπόλοιπες λεωφορειακές γραμμές που κινούνται στην ίδια περιοχή.
Α8 Πολυτεχνείο – Νέα Ιωνία – Μαρούσι
Μία γραμμή-κορμός η οποία όμως χρησιμοποιείται από σχεδόν όλους τους επιβάτες για τοπικά δρομολόγια, ως τροφοδοτική της γραμμή του ΗΣΑΠ και του Προαστιακού. Και εδώ λεωφορείο φυσικού αερίου, από τα τελευταία που μπήκαν στην κυκλοφορία γύρω στο 2010. Οθόνη τηλεματικής και τουρνικέ στην πρώτη πόρτα εκτός λειτουργίας και πάλι. Καθώς διέρχεται από κεντρικούς δρόμους, οι καθυστερήσεις όταν υπάρχει κίνηση είναι πιο πιθανές. Μόνο το σχεδόν άχρηστο διάγραμμα με τις δεκάδες στάσεις της γραμμής θυμίζει ότι η γραμμή κάποτε άνηκε στο «πειραματικό πρόγραμμα λειτουργίας» του ΟΑΣΑ. Στην πράξη δεν διαφέρει από τις υπόλοιπες γραμμές-κορμούς.
224 Καισαριανή – Ελ. Βενιζέλου
Η γραμμή που ενώνει την Καισαριανή και το Πολύγωνο με το κέντρο της Αθήνας είναι η γραμμή από τα λεωφορεία της οποίας ξεκίνησε η εγκατάσταση του εξοπλισμού της τηλεματικής το φθινόπωρο του 2014. Την ημέρα που πήραμε το λεωφορείο όμως η οθόνη στις περισσότερες στάσεις ήταν εκτός λειτουργίας. Το ίδιο και η οθόνη μέσα στο λεωφορείο. Το οποίο λεωφορείο υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να οδεύει προς απόσυρση. Αν και «μόλις» 16 ετών, ήταν εμφανές πως έχει κάνει πολλά παραπάνω χιλιόμετρα από όσα του αναλογούν. Τα πάντα μέσα στο λεωφορείων έτριζαν ακόμα και στον ίσιο δρόμο και η εγκατάσταση του εξοπλισμού της τηλεματικής σε κάνει να απορείς για πόσα χρόνια σκοπεύουν να το κρατήσουν με το ζόρι στην κυκλοφορία.
Κατά τα άλλα ισχύει και εδώ το ίδιο με τις προηγούμενες γραμμές. Τίποτα, εκτός από ένα σχεδιάγραμμα με τις στάσεις της κάθε γραμμής δεν μαρτυρά την ύπαρξη του «πιλοτικού προγράμματος λειτουργίας».
Κατά τη γνώμη μας ο λόγος της αποτυχίας ήταν ότι το πρόγραμμα αυτό ήταν αποσπασματικό. Όταν λες ότι 9 γραμμές λεωφορείων μόνο θα λειτουργούν κανονικά (γιατί ουσιαστικά αυτή ήταν η ουσία του προγράμματος) τότε το πείραμα είναι καταδικασμένο να αποτύχει.
Αυτό που χρειάζονται τα λεωφορεία της Αθήνας, πέρα από την επείγουσα ενίσχυση με προσωπικό και νέα οχήματα, είναι μία πολύ πιο δυναμική αλλαγή, ένα νέο σχέδιο λειτουργίας. Αυτό το σχέδιο φυσικά δεν μπορεί να εφαρμοστεί από τη μία μέρα στην άλλη αλλά πρέπει να περιλαμβάνει πολλές μικρότερες αλλαγές σε βάθος χρόνου.
Την επόμενη εβδομάδα το Athens Transport θα παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανασυγκρότησης της λειτουργίας των λεωφορείων της Αθήνας που θα έχει ως κύριο σκοπό την βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών χωρίς την κατακόρυφη αύξηση του κόστους για τις συγκοινωνίες της Αθήνας.
