Αν υπάρχει ένα μέσο μεταφοράς που τα τελευταία χρόνια περνά απαρατήρητο από την πολιτική εξουσία, εισπράττει συνεχώς αδιαφορία από τον φορέα που το διαχειρίζεται και σε πολλές περιπτώσεις δεν περιλαμβάνεται καν στις «συγκοινωνίες της Αθήνας», αυτό το μέσο είναι ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος. Ένα μέσο που έχει μπει σε έναν «αυτόματο πιλότο» χωρίς καμία προσπάθεια για τη βελτίωση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Και όμως, χιλιάδες συμπολίτες μας χρησιμοποιούν καθημερινά τον Προαστιακό για να μετακινηθούν από τις πόλεις δορυφόρους της Αθήνας (αλλά και τα βόρεια, δυτικά και ανατολικά προάστια) προς το κέντρο και το αεροδρόμιο, πολλές φορές μέσω μετεπιβίβασης στο Μετρό και τον Ηλεκτρικό. Οι επιβάτες αυτοί έχουν πλέον χάσει την υπομονή τους. Στην έρευνα του Athens Transport για το 2016, που δημοσιεύσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, ο Προαστιακός κατατάσσεται ως το δεύτερο χειρότερο μέσο, μετά τα Λεωφορεία, που όμως είδαν την βαθμολογία τους να βελτιώνεται.
Όπως έχει εξελιχθεί η κατάσταση, οι περισσότεροι επιβάτες του Προαστιακού φαίνεται πως στηρίζουν τις ελπίδες τους στην επερχόμενη ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. [Το αν ο Προαστιακός, όπως και γενικά οι σιδηροδρομικές μεταφορές σε όλη την Ελλάδα ιδιωτικοποιούνται επειδή είναι υποβαθμισμένοι, ή υποβαθμίστηκαν για να ιδιωτικοποιηθούν, είναι μία άλλη συζήτηση]. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 68,1% των επιβατών του Προαστιακού συμφωνούν με την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, και το 54,7% περιμένει την κατάσταση να αλλάξει προς το καλύτερο.
Μέσα στην επόμενη χρονιά, οι ελπίδες των επιβατών του Προαστιακού ενδεχομένως να μην διαψευστούν, και αυτό κυρίως, αλλά όχι μόνο, χάρη στην αναμενόμενη μεταβίβαση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε ιταλικά χέρια.
Καταρχάς, μέσα στους πρώτους μήνες του 2017 αναμένεται η ολοκλήρωση δύο σημαντικών εργολαβιών ηλεκτροκίνησης. Η πρώτη στο τμήμα από την (βόρεια) έξοδο του σταθμού Λαρίσης ως τις Τρεις Γέφυρες (σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα έπρεπε να είχε ήδη ολοκληρωθεί από το προηγούμενο καλοκαίρι), και η δεύτερη από τις νέες αποβάθρες του σταθμού Λαρίσης ως τον Πειραιά (έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί ως το τέλος της χρονιάς, αλλά τα έργα έχουν ξεκινήσει μόλις τις τελευταίες εβδομάδες).
Μετά την ολοκλήρωση των έργων αυτών, όλα τα δρομολόγια του Προαστιακού της Αθήνας θα μπορούν να πραγματοποιούνται με ηλεκτροκίνητους συρμούς. Κατά συνέπεια, όχι μόνο το δρομολόγιο Πειραιάς – Χαλκίδα θα μπορεί να γίνεται και πάλι απευθείας, αλλά (εφόσον το επιδιώξει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ) θα γίνει δυνατή η απευθείας δρομολόγηση συρμών από την Αθήνα ως το Κιάτο αλλά και από τον Πειραιά ως το Αεροδρόμιο, αρκετά χρόνια πριν το Μετρό φτάσει στο λιμάνι του Πειραιά.
Η έλευση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου στις συγκοινωνίες της Αθήνας, δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο τον Προαστιακό. Τουλάχιστον στους σταθμούς που βρίσκονται στο αστικό τμήμα, αλλά και στο αεροδρόμιο, αναμένεται η χρήση του ίδιου συστήματος που θα χρησιμοποιηθεί σε Μετρό και ΗΣΑΠ, με μηχανήματα έκδοσης και «φόρτωσης» καρτών και πύλες εισόδου/εξόδου. Προς το παρόν, έχει ολοκληρωθεί η αποξήλωση των παλιών μηχανημάτων έκδοσης εισιτηρίων, αλλά η εγκατάσταση των νέων έχει μπει στον πάγο δεδομένης της μεταβατικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Αν κρίνουμε επίσης από τις υπηρεσίες που προσφέρονται στην Ιταλία, η νέα ΤΡΑΙΝΟΣΕ αναμένεται να προωθήσει τη χρήση ηλεκτρονικών εισιτηρίων για μετακινήσεις με τρένα σε όλη την Ελλάδα, με την έκδοση εισιτηρίων μέσω διαδικτύου, τηλεφώνου και αυτόματων μηχανημάτων σε σταθμούς.
Προς το παρόν, οι εκπρόσωποι των Ιταλικών Σιδηροδρόμων κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους για τα σχέδιά τους σχετικά με τον Προαστιακό της Αθήνας. [Σε δηλώσεις τους, αναφέρουν μόνο τις προοπτικές που έχει το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη και οι εμπορευματικές μεταφορές, καθώς και τα σχέδιά τους για επέκταση των δραστηριοτήτων τους και στις αστικές μεταφορές με την πιθανή αγορά του Μετρό της Αθήνας]. Αν πιστέψουμε όμως δημοσιεύματα που επικαλούνται πληροφορίες, οι Ιταλοί σκοπεύουν να φέρουν τρένα από την γειτονική χώρα για να αντικαταστήσουν αυτά που σήμερα πραγματοποιούν τα δρομολόγια του Προαστιακού της Αθήνας.
Κάτι για το οποίο πρέπει να είμαστε σίγουροι, είναι πως τα δρομολόγια της ιδιωτικής ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα διαμορφωθούν ανάλογα με τη ζήτηση. Δηλαδή, θα πάψει το σημερινό φαινόμενο με τις συχνότητες δρομολογίων του Προαστιακού που παραμένουν σταθερές κάθε ώρα της ημέρας και κάθε μέρα της εβδομάδας, μόνο και μόνο για να βγαίνουν ευκολότερα οι βάρδιες των μηχανοδηγών. Έτσι, είναι πολύ πιθανό να δούμε το χρόνο αναμονής στους σταθμούς να μειώνεται κατά τις ώρες αιχμής, και το ωράριο να επεκτείνεται και μετά τις 10 το βράδυ. Ο χρόνος αναμονής και το ωράριο είναι σήμερα τα δύο σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Προαστιακός σύμφωνα και με τα αποτελέσματα της έρευνάς μας.
Είναι σχεδόν αυτονόητο πως η ιδιωτική ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα ενδιαφερθεί για τη βελτίωση της εικόνας του Προαστιακού για την προσέλκυση νέων επιβατών. Πέρα από νέους συρμούς, δεν θα ήταν απίθανο να δούμε παρεμβάσεις σε σταθμούς (παρόλο που οι σταθμοί θα παραμείνουν στην ιδιοκτησία του ΟΣΕ) για τη βελτίωση των υποδομών και της ασφάλειας. Επίσης, βελτίωση της ενημέρωσης με εκπαιδευμένο προσωπικό στη θέση των σημερινών άσχετων εκδοτών εισιτηρίων, σύστημα τηλεματικής, νέα ιστοσελίδα και εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα. Τέλος, για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες, θα δούμε τις σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα να διαφημίζονται ως μία αξιόπιστη εναλλακτική επιλογή έναντι στο αυτοκίνητο και τα υπόλοιπα μέσα μεταφοράς.
Εννοείται πως όλες οι πιθανές αλλαγές δεν θα γίνουν από την μία μέρα στην άλλη. [Αυτό, αν η σημερινή κυβέρνηση δεν συνεχίσει ύπουλα να βάζει εμπόδια και τρικλοποδιές στις ιδιωτικοποιήσεις]. Επίσης, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι όλες οι αλλαγές θα είναι προς το καλύτερο. Οι εκπρόσωποι των Ιταλικών Σιδηροδρόμων δεν έχουν προς το παρόν διαψεύσει το ενδεχόμενο αύξησης της τιμής των εισιτηρίων ή απόλυσης μέρους του προσωπικού που εργάζεται σήμερα στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Άγνωστο επίσης παραμένει το κατά πόσο η ιδιωτική ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα συνεργάζεται με τον δημόσιο ΟΑΣΑ για παροχή συνδυαστικών μεταφορών με το ίδιο εισιτήριο, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα.
Δεν μπορούμε όμως να αγνοήσουμε πως μέσα στο 2017 θα υπάρξουν οι προϋποθέσεις για την πλήρη αναστροφή της πορείας του Προαστιακού σιδηρόδρομου της Αθήνας. Με λίγη υπομονή, και ίσως με λίγη τύχη, σε λίγους μήνες ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος μπορεί να μετατραπεί σε έναν πραγματικό Ευρωπαϊκό Σιδηρόδρομο.
Δείτε επίσης:
