Πριν από μία και πλέον δεκαετία, όταν η προηγούμενη γενιά έργων Μετρό ήταν υπό σχεδιασμό, παρατηρούσαμε το σύνηθες φαινόμενο των τοπικών κοινωνιών που αντιδρούσαν στην χωροθέτηση σταθμών Μετρό, ζητώντας την απομάκρυνση ή κατάργησή τους έτσι ώστε κάτοικοι και επιχειρηματίες να μην υποστούν την πολυετή ταλαιπωρία που φέρνουν τα έργα.
Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, παρόμοια περιστατικά φαίνεται να αναβιώνουν και στις μέρες μας σε γειτονιές της Αθήνας. Όταν στην εξίσωση μπαίνει και ένα μεγάλο εκπαιδευτικό ίδρυμα όπως η Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου του Πανεπιστημίου Αθηνών, με χιλιάδες φοιτητές και υπαλλήλους που περιμένουν να εξυπηρετηθούν από το Μετρό, η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη και εκρηκτική.
Αναφερόμαστε φυσικά στην Καισαριανή και συγκεκριμένα στο σταθμό Νήαρ Ηστ, η χωροθέτηση του οποίου έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο δήμο και έχει κάνει στελέχη της Αττικό Μετρό να αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο αλλαγής της θέσης του. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:
Ως το καλοκαίρι του 2014, το υπουργείο Υποδομών (με υπουργό το Μ. Χρυσοχοΐδη) προωθούσε το τμήμα Άλσος Βεΐκου – Ευαγγελισμός με 9 σταθμούς, ως το πρώτο τμήμα της γραμμής 4 του Μετρό που θα όδευε προς δημοπράτηση. Το τμήμα από τον Ευαγγελισμό ως το Γουδή θα ακολουθούσε σε δεύτερη φάση. Όπως προβλεπόταν, ο δήμος Καισαριανής θα εξυπηρετούταν από ένα μόνο σταθμό, στη διασταύρωση των λεωφόρων Υμηττού και Εθν. Αντιστάσεως, ενώ επόμενος σταθμός θα ήταν ο σταθμός «Άνω Ιλίσια» σε αρκετά μεγάλη απόσταση (πλατεία Αόρνου και πλατεία Κύπρου).
Από το Σεπτέμβριο του 2014, κάτι άλλαξε στο σχεδιασμό και αποφασίστηκε η ταυτόχρονη κατασκευή και του τμήματος από τον Ευαγγελισμό ως το Γουδή με 5 επιπλέον σταθμούς. Ο σταθμός Νήαρ Ηστ, επί της λεωφόρου Εθν. Αντιστάσεως, στο ύψος του ομώνυμου γηπέδου εμφανίστηκε για πρώτη φορά στους χάρτες της Αττικό Μετρό, για να εξυπηρετήσει το κέντρο της Καισαριανής, ενώ ο επόμενος σταθμός μετονομάστηκε από «Άνω Ιλίσια» σε «Ιλίσια».
Η χωροθέτηση του σταθμού Νήαρ Ηστ προκάλεσε διχασμό στην Καισαριανή. Ενώ κάποιες δημοτικές παρατάξεις είναι ευχαριστημένες με την κατασκευή ενός σταθμού στο κέντρο της Καισαριανής, ο δήμος θέλει να εξορίσει το σταθμό από το κέντρο της πόλης ώστε να μην επιβαρυνθεί η κίνηση των αυτοκινήτων και να μη χαθούν θέσεις στάθμευσης.
Κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου τον προηγούμενο μήνα, ο δήμος παρουσίασε εναλλακτική πρόταση της Αττικό Μετρό για μετακίνηση του σταθμού Νήαρ Ηστ και κατασκευή του στο σημείο όπου σήμερα προβλέπεται η κατασκευή του φρέατος ‘Πανεπιστήμιο’, στα όρια του χώρου της Πανεπιστημιούπολης και με είσοδο για την Καισαριανή στο ύψος της συμβολής των οδών Ανατολικής Θράκης και Ομηρείου (κύκλος στο χάρτη).
Το δημοτικό συμβούλιο της Καισαριανής υπερψήφισε τη μετακίνηση του σταθμού Νήαρ Ηστ στην εναλλακτική του θέση, αλλά αυτό δε σημαίνει απαραίτητα πως θα γίνει πραγματικότητα καθώς η μετατόπιση του σταθμού θα απαιτήσει πρόσθετες μελέτες ανεβάζοντας και τον προϋπολογισμό του έργου. Σε κάθε περίπτωση η Αττικό Μετρό θα αποφασίσει για τη τελική χωροθέτηση του σταθμού.
Εν τω μεταξύ, φωνές της αντιπολίτευσης ζητούν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος ώστε οι πολίτες να επιλέξουν το σημείο που θέλουν να κατασκευαστεί ο σταθμός του Μετρό. Κατά τη γνώμη μας, κάπου εκεί η Αττικό Μετρό θα έπρεπε να αποφασίσει ότι η επικοινωνία της με τις δημοτικές αρχές θα πρέπει να περιοριστεί στην ενημέρωση για τις προθέσεις της. Η ιστορία έχει δείξει πως παρόμοιες σχέσεις συνεργασίας με τις δημοτικές αρχές δεν βγαίνουν σε καλό.
Πέρα από το δήμο Καισαριανής, θα έπρεπε όμως να ακουστεί και η φωνή του Πανεπιστημίου Αθηνών που προς το παρόν δεν έχει πάρει κάποια θέση (τουλάχιστον δεν έχουμε εμείς ακούσει κάτι) για το ζήτημα της γραμμής 4 του Μετρό. Προφανώς και δεν υπάρχει μία ιδανική λύση καθώς η Πανεπιστημιούπολη εκτείνεται σε μία μεγάλη έκταση στην οποία βρίσκονται διεσπαρμένα δεκάδες κτήρια. Σίγουρα δεν θα είναι όλοι οι φοιτητές και εργαζόμενοι το ίδιο τυχεροί.
Παρατηρώντας τον παραπάνω χάρτη, βλέπουμε ότι κανένας από αυτούς τους τρεις σταθμούς δεν εξυπηρετεί άμεσα την Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου. Και οι τρεις βρίσκονται σε κοντινή απόσταση (αλλά όχι δίπλα) περιμετρικά της Πανεπιστημιούπολης αλλά κανένας δεν σχεδιάστηκε ως κύριο σημείο πρόσβασης σε αυτή.
Ο σταθμός Καισαριανή θα κατασκευαστεί σε απόσταση 500 περίπου μέτρων από την κεντρική πύλη του Πανεπιστημίου και ενός περίπου χιλιομέτρου από τις φοιτητικές εστίες, ενώ ο σταθμός Νήαρ Ηστ, με τη σημερινή του χωροθέτηση, θα βρίσκεται σε απόσταση 400 περίπου μέτρων από το τμήμα Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Αν όμως ο σταθμός μετακινηθεί όπως θέλει η δήμος Καισαριανής, τότε θα βρίσκεται δίπλα στο τμήμα αυτό.
Ο επόμενος σταθμός, αυτός των Ιλισίων, θα βολέψει περισσότερο τους φοιτητές που διαμένουν στην Γ΄Φ.Ε.Π.Α. αφού θα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 300 μέτρων.
Το συμπέρασμα είναι πως οι μόνοι απόλυτα ευχαριστημένοι θα είναι οι φοιτητές του τμήματος Πληροφορικής. Η λειτουργία μίας κυκλικής λεωφορειακής γραμμής θα είναι απαραίτητη προκειμένου οι φοιτητές των υπόλοιπων τμημάτων να έχουν πρόσβαση σε κάποιο σταθμό του Μετρό. Τουλάχιστον ο κοντινότερος σταθμός θα είναι πολύ πιο κοντά από τον Ευαγγελισμό.
Είναι πάντως απογοητευτικό πως ακόμα και σήμερα, υπάρχουν δήμοι που θέλουν να διώξουν σταθμούς Μετρό από το κέντρο τους με τη δικαιολογία πως η λειτουργία τους θα προκαλέσει αναστάτωση ή μελλοντική κυκλοφοριακή συμφόρηση. Όπως έχει αποδειχθεί οι σταθμοί αναβαθμίζουν τα κέντρα των πόλεων και κάνουν καλό στην τοπική οικονομία, ενώ αυτοί που τους έδιωξαν (βλ. Αγία Παρασκευή) εύχονται να είχαν λάβει διαφορετική απόφαση. Η Αττικό Μετρό θα έπρεπε να βάζει τις μελέτες των συγκοινωνιολόγων και λοιπών επιστημόνων πάνω από τις πολιτικές φωνές διάφορων γαλατικών χωριών της Αθήνας.
