Οι εγκαταλελειμμένες σελίδες του ΟΑΣΑ στο facebook

Ευκαιριακές, αναποτελεσματικές και πανάκριβες.

Με αυτές τις τρεις λέξεις μπορούν να περιγραφούν οι προσπάθειες του ΟΑΣΑ να χρησιμοποιήσει τα social media για να έρθει σε επαφή με το επιβατικό κοινό.

Ρίχνοντας μία ματιά στις δύο σελίδες που από το 2014 έχουν δημιουργηθεί στο facebook για λογαριασμό του ΟΑΣΑ, μας έρχεται και άλλη μία λέξη στο νου: αρπαχτή. Πώς αλλιώς να περιγράψει κανείς το γεγονός πως εν έτει 2018 δεν υπάρχει ενεργή παρουσία του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πως οι δύο απόπειρες που έγιναν δεν είχαν σκοπό την ενημέρωση και την επικοινωνία με το επιβατικό κοινό αλλά τη διοργάνωση επικοινωνιακών δράσεων μέσα από τις οποίες κερδισμένοι βγήκαν κυρίως οι ιδιώτες που τις διοργάνωσαν και όχι οι Αθηναίοι που δεν είδαν καμία βελτίωση στην επικοινωνία με τον οργανισμό;

Ένα από τα κύρια αίτια είναι ασφαλώς ο ψηφιακός αναλφαβητισμός που πλήττει και το ελληνικό δημόσιο και κάνει ευκολότερη τη δράση διάφορων ιδιωτών επαγγελματιών του μάρκετινγκ που επιβάλλουν τη χρήση των social media με τους δικούς τους όρους, με σκοπό φυσικά το κέρδος και μακριά από της απαιτήσεις των πολιτών-χρηστών του διαδικτύου.

Έτσι ο ΟΑΣΑ, ένας οργανισμός που ήδη διαθέτει διοικητικό προσωπικό στους τομείς της επικοινωνίας και των δημοσίων σχέσεων βρίσκεται αναγκασμένος να απευθυνθεί και πάλι στον ιδιωτικό τομέα ακόμα και για το πιο απλό: το ποστάρισμα δημοσιεύσεων στο facebook.

Με την ελπίδα πως η τρίτη απόπειρα που αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα θα βγει σε καλό, ας αναλύσουμε τις δύο πρώτες αποτυχημένες προσπάθειες που έκανε ο ΟΑΣΑ να χρησιμοποιήσει το facebook:

1η απόπειρα: Μάρτιος 2014 – Δεκέμβριος 2016

Το Μάρτιο του 2014 ο ΟΑΣΑ αποφάσισε να κάνει την πρώτη απόπειρα χρήσης των social media μέσω της διοργάνωσης διαγωνισμού φωτογραφίας με θέμα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς της Αθήνας. Το κόστος του διαγωνισμού ήταν 19.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ και περιλάμβανε και τη δημιουργία σελίδας στο facebook μέσω της οποίας το κοινό θα έστελνε φωτογραφίες και βίντεο λαμβάνοντας μέρος στον διαγωνισμό.

Ο διαγωνισμός διήρκεσε ένα μήνα και εν τέλει 15 συμμετέχοντες βραβεύτηκαν από επιτροπή. Βραβεία δόθηκαν επίσης με κλήρωση και σε όσους έκαναν «like» στις φωτογραφίες των συμμετεχόντων στο facebook. Τα δώρα ήταν προϊόντα τεχνολογίας και προσκλήσεις σε εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών μέσω χορηγιών, καθώς και 5 ετήσιες και 10 μηνιαίες κάρτες του ΟΑΣΑ.

Η σελίδα με τον τίτλο “Διαγωνισμός Φωτογραφίας ΟΑΣΑ “Είσαι μέσα;” δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του διαγωνισμού ωστόσο στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως επίσημος λογαριασμός του ΟΑΣΑ με δημοσιεύσεις ως και το Δεκέμβριο του 2016.

Χαρακτηριστικό της σελίδας αυτής ήταν πως σχεδόν κάθε post χρησιμοποιούσε τις φωτογραφίες και βίντεο των συμμετεχόντων του διαγωνισμού αφού η συμμετοχή σε αυτόν είχε ως συνέπεια την παραχώρηση των πνευματικών δικαιωμάτων των φωτογραφιών στον ΟΑΣΑ.

Η σελίδα που σιώπησε το Δεκέμβριο του 2016 αυτή τη στιγμή έχει συγκεντρώσει πάνω από 10.800 likes. Μέσα στο 2016 έγιναν 164 δημοσιεύσεις τις οποίες αναλύσαμε ανάλογα με τον τύπο τους:

• Ενημέρωση για τη λειτουργία του συστήματος τηλεματικής: 31 δημοσιεύσεις
• Ευχές (π.χ. καλημέρα, καλό μήνα κ.λπ.), quotes, ενημέρωση για παγκόσμιες ημέρες κ.λπ.: 26 δημοσιεύσεις
• Ενημέρωση για στάσεις εργασίας: 24 δημοσιεύσεις
• Γενικές πληροφορίες ΟΑΣΑ: 22 δημοσιεύσεις
• Ενημέρωση για την εφαρμογή-φάντασμα TfA Trip Planner: 15 δημοσιεύσεις
• Προώθηση εκδηλώσεων και δράσεων: 12 δημοσιεύσεις
• Ενημέρωση για τη νέα σελίδα στο facebook: 8 δημοσιεύσεις
• Ενημέρωση για εισιτήρια, κάρτες κ.λπ: 9 δημοσιεύσεις
• Ενημέρωση για την εφαρμογή TfA Tickets: 6 δημοσιεύσεις

2η απόπειρα: Νοέμβριος 2016 – Ιούνιος 2017

Η 2η απόπειρα του ΟΑΣΑ στα social media ξεκίνησε στα τέλη του 2016 και πάλι μέσω διαγωνισμού φωτογραφίας, σε τρεις κύκλους αυτή τη φορά. Το κόστος ήταν και πάλι 19.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ.

Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να ανεβάσουν φωτογραφίες ή βίντεο στο facebook και το instagram ανάλογα με το θέμα του κάθε κύκλου («Κάθε μέρα στα μέσα» ο πρώτος κύκλος, «Χειμωνιάτικες διαδρομές με φόντο τα Μέσα» ο δεύτερος, και «Προοπτική στα Μέσα» ο τρίτος).

Αν και αρχικά είχε ανακοινωθεί πως θα βραβευόταν 27 συμμετέχοντες σε κάθε κύκλο (έγχρωμη φωτογραφία, ασπρόμαυρη φωτογραφία, βίντεο), τελικά βραβεύτηκαν 18, λόγω του μικρού αριθμού συμμετεχόντων στην κατηγορία βίντεο. Τα δώρα ήταν μηνιαίες, τριμηνιαίες και ετήσιες κάρτες απεριορίστων διαδρομών. Μετά τη λήξη και των τριών κύκλων του διαγωνισμού πραγματοποιήθηκε έκθεση φωτογραφίας με τα έργα των συμμετεχόντων.

Στα πλαίσια του διαγωνισμού αυτού, ο ΟΑΣΑ δημιούργησε νέα επίσημη σελίδα στο facebook (που δεν φρόντισε να συγχωνεύσει με την παλιά) καθώς και ένα λογαριασμό στο instagram.

Από το Νοέμβριο του 2016 ως και τον Ιούνιο του 2017 οπότε και η επίσημη σελίδα του ΟΑΣΑ στο facebook μυστηριωδώς σιώπησε και εγκαταλείφθηκε υπήρξαν 63 posts η πλειοψηφία των οποίων είχε να κάνει αποκλειστικά με το διαγωνισμό φωτογραφίας. Από την ανάλυσή μας προκύπτουν τα εξής σχετικά με τον τύπο της κάθε δημοσίευσης:

• Ενημέρωση για το διαγωνισμό φωτογραφίας: 44 δημοσιεύσεις
• Ενημέρωση για την εφαρμογή-φάντασμα TfA Trip Planner: 7 δημοσιεύσεις
• Ευχές (γιορτές, καλημέρα κ.λπ.): 6 δημοσιεύσεις
• Γενικές πληροφορίες ΟΑΣΑ: 2 δημοσιεύσεις
• Ενημέρωση για την εφαρμογή τηλεματικής: 1 δημοσίευση
• Προώθηση εκδηλώσεων και δράσεων: 1 δημοσίευση

Αυτή τη στιγμή η σελίδα στο facebook, που αναμένεται να χρησιμοποιηθεί και πάλι, έχει συγκεντρώσει 15.500 likes αλλά και πολλές δεκάδες δημοσιεύσεις χρηστών η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι αρνητικές ενώ πολλές είναι υβριστικές.

Αυτό προφανώς οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη λειτουργία των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς της Αθήνας ωστόσο υπάρχει σίγουρα και ευθύνη του ΟΑΣΑ που έχει εγκαταλείψει τη σελίδα του εδώ και σχεδόν ένα χρόνο. Ένα σημαντικό μέσο επικοινωνίας η χρήση του οποίου δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις (π.χ. πόσο δύσκολο είναι να αναρτεί κάποιος τα δελτία τύπου του οργανισμού;) και δεν έχει κόστος χρήσης αξιοποιείται μόνο όταν ο οργανισμός προτίθεται να δώσει χιλιάδες ευρώ σε ιδιώτες.