Η μέρα που άλλαξαν όλα στα Λεωφορεία της Αθήνας

H Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου 1995 ήταν η μέρα που έφερε τα άνω κάτω στις λεωφορειακές γραμμές τις Αθήνας. Τη μέρα εκείνη μπήκαν στην κυκλοφορία οι νέες γραμμές – κορμοί του ΟΑΣΑ (με το γράμμα Α να προηγείται του αριθμού της γραμμής) οι οποίες αντικατέστησαν πολλές γραμμές λεωφορείων που ξεκινούσαν από τα προάστια και κατέληγαν στο κέντρο της Αθήνας.

Συγκεκριμένα, δημιουργήθηκαν 12 γραμμές κορμοί από το Α2 ως το Α14 – πλην του Α13. Παράλληλα, δημιουργήθηκαν νέες τοπικές γραμμές οι οποίες ένωναν προάστια μεταξύ τους και κυκλικές γραμμές που εξυπηρετούσαν συγκεκριμένες περιοχές. Οι επιβάτες των νέων γραμμών μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το ίδιο εισιτήριο για να μετεπιβιβαστούν στις τοπικές λεωφορειακές γραμμές ώστε να φτάσουν στον προορισμό τους.

Μέσα στα επόμενα χρόνια, δημιουργήθηκαν επιπλέον γραμμές κορμοί, οι περισσότερες εκ των οποίων χρησιμοποιούσαν το γράμμα Β και το γράμμα Γ, ως εναλλακτικές διαδρομές αυτών που ξεκινούσαν από Α.

Σκοπός αυτής της σημαντικής αναδιάρθρωσης ήταν η μείωση των λεωφορειακών γραμμών που έχουν τέρμα και αφετηρία στο κέντρο έτσι ώστε να μειωθεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση και η ατμοσφαιρική ρύπανση.

Μία ακόμα πρωτοτυπία που επιβίωσε για λίγα χρόνια, ήταν ότι κάθε γραμμή – κορμός είχε το δικό της χρώμα το οποίο χρησιμοποιούταν ως φόντο στις στάσεις που αναγράφονταν. Για παράδειγμα η γραμμή Α2 προς Βούλα χρησιμοποιούσε το μπλε, η Α4 προς Αργυρούπολη το πράσινο και η Α6 προς Χαλάνδρι το καφέ.

Προκειμένου να δημιουργηθούν οι γραμμές κορμοί καταργήθηκαν πολλές λεωφορειακές γραμμές που εξυπηρετούσαν συγκεκριμένα προάστια. Για παράδειγμα:

• Η γραμμή Α2 προς Βούλα με αφετηρία στην Πανεπιστημίου (σήμερα Ακαδημία – Βούλα) αντικατέστησε τη γραμμή 122 Αθήνα – Βούλα με αφετηρία στην οδό Μάρνη. Σήμερα η γραμμή 122 έχει αναβιώσει ως τοπική και σαν αντικατάσταση της παλιάς Ε22 (Στ Ελληνικό – Σαρωνίδα).
• Η γραμμή Α3 προς Γλυφάδα αντικατέστησε τη γραμμή 120 Αθήνα – Γλυφάδα (σήμερα λειτουργεί ως Γλυφάδα – Βάρη – Προαστιακός Κορωπίου).
• Η γραμμή Α4 Ακαδημία – Αργυρούπολη αντικατέστησε τη γραμμή 104 Ζάππειο – Αργυρούπολη
• Η γραμμή Α5 Ακαδημία – Αγία Παρασκευή (αργότερα επεκτάθηκε ως την Ανθούσα) αντικατέστησε τη γραμμή 416 Αθήνα – Χολαργός (σήμερα λειτουργεί ως Στ. Εθν. Άμυνας – Χολαργός)

Ταλαιπωρία και διαμαρτυρίες

Το ΄κάθε αρχή και δύσκολη’ επιβεβαιώθηκε και πάλι αφού οι αλλαγές στις λεωφορειακές γραμμές έφεραν μπέρδεμα και γκρίνια από πολλούς επιβάτες.

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Σπύρου Δημητρέλη που δημοσιεύτηκε στα Νέα τη Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 1995, μία μέρα μετά την εφαρμογή των αλλαγών, η ενημέρωση των επιβατών ξεκίνησε 2 μόλις ημέρες νωρίτερα (την Παρασκευή) όταν υπάλληλοι του ΟΑΣΑ ξεκίνησαν να μοιράζουν φυλλάδια στις αφετηρίες των λεωφορείων.  Την καθυστέρηση παραδέχτηκε και ο ΟΑΣΑ με τον πρόεδρο του οργανισμού Τάσο Χριστοδουλάκη να δηλώνει «είναι γεγονός πως η ενημέρωση για το νέο σύστημα καθυστέρησε».

Το κυριότερο πρόβλημα στο κέντρο της Αθήνας ήταν πως πολλοί επιβάτες δεν γνώριζαν τις νέες αφετηρίες γεγονός που έφερε ταλαιπωρία αφού για παράδειγμα οι αφετηρίες των λεωφορείων προς Γλυφάδα και Βούλα μεταφέρθηκαν από την Μάρνης στην Πανεπιστημίου. Παράλληλα όμως, όπως σημειώνεται στο ρεπορτάζ, το κέντρο της Αθήνας αποσυμφορήθηκε από πολλά παλιά λεωφορεία με συγκεκριμένες περιοχές, όπως το Θησείο, να αλλάζουν εντελώς εικόνα.

Εν τω μεταξύ στα προάστια, εκεί όπου δημιουργήθηκαν αφετηρίες για τις νέες τοπικές γραμμές, καταγράφηκαν και οργανωμένες διαμαρτυρίες κατοίκων που υποστήριζαν πως οι νέες αφετηρίες υποβαθμίζουν τις περιοχές τους. Στην περίπτωση μάλιστα του Νέου Ψυχικού, μετά από παρέμβαση του προέδρου του ΟΑΣΑ, ανεστάλη άμεσα η λειτουργία της γραμμής (!) και η αφετηρία μεταφέρθηκε στους Αμπελόκηπους.

Αξίζει να αναφερθεί ότι από τις 12 γραμμές – κορμούς που έκαναν πρεμιέρα στις 17 Σεπτεμβρίου 1995, κάποιες συνεχίζουν να λειτουργούν μέχρι και σήμερα με μικρές ή μεγαλύτερες αλλαγές, ενώ άλλες καταργήθηκαν, κυρίως για να αντικατασταθούν από γραμμές που τροφοδοτούν το Μετρό.

• Το Α4 καταργήθηκε το Νοέμβριο του 2014 και αντικαταστάθηκε από τη γραμμή 164 Στ. Αγ. Δημήτριος – Κ. Ηλ/πολη – Αργ/πολη – Τερψιθέα.
• Το Α6 (Μουσείο – Χαλάνδρι) καταργήθηκε στις 30 Ιουνίου 2004 και αντικαταστάθηκε από τη γραμμή 18 των Τρόλεϊ
• Το Α9 (Χαλκοκονδύλη – Νέα Φιλαδέλφεια – Μεταμόρφωση) καταργήθηκε από την 1η Δεκεμβρίου 2010 και αντικαταστάθηκε από τη γραμμή Β9 Χαλκοκονδύλη – Μεταμόρφωση – Ν. Κηφισιά
• Το Α12 (Μάρνη – Άνω Λιόσια – Φυλή) καταργήθηκε από την 1η Δεκεμβρίου 2010 και αντικαταστάθηκε από τη γραμμή 723 Φυλή – Άνω Λιόσια.
• Το Α14 καταργήθηκε από τις 4 Οκτωβρίου 2008 και αντικαταστάθηκε από τη γραμμή 822 Νέα Ζωή – Στ. Αγ. Αντώνιος

Ευχαριστούμε θερμά τον @theiosthanassis για την παραχώρηση του αρχειακού υλικού

athenstransport.com