Γιατί καθυστερεί η αγορά νέων λεωφορείων για την Αθήνα;

Το περιστατικό της πυρκαγιάς σε ένα (ευτυχώς χωρίς επιβάτες) λεωφορείο της ΟΣΥ την περασμένη εβδομάδα δεν είναι ούτε μεμονωμένο, ούτε τυχαίο. 

Δεν οφείλεται σε μία τυχαία βλάβη ή στην «κακιά στιγμή» το ότι έχουμε τουλάχιστον επτά περιστατικά πυρκαγιών ή εκρήξεων σε λεωφορεία μέσα σε 15 μήνες. 

Τη στιγμή που υπάρχουν λεωφορεία που έχουν κάνει 27+ φορές το γύρο της γης το περίεργο θα ήταν να βρίσκονται σε καλή κατάσταση λειτουργίας.

Όπως αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος, το λεωφορείο που πήρε φωτιά την περασμένη εβδομάδα χρονολογείται από το 1998 και έχει γράψει 1.100.000 χιλιόμετρα στο κοντέρ του. Το όχημα βρίσκονταν καθ’ οδόν χωρίς επιβάτες για να ξεκινήσει δρομολόγια στη γραμμή 250 που καθημερινά χρησιμοποιούν χιλιάδες φοιτητές. Καθώς κάηκαν μόνο 4 καθίσματα, το λεωφορείο είναι επισκευάσιμο. Η τελευταία συντήρηση έγινε στις 17 Ιανουαρίου και η τελευταία νυχτερινή επιθεώρηση πραγματοποιήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου.

Οι αριθμοί, σε αυτή την περίπτωση, λένε την αλήθεια:

• Από στόλο 2.023 λεωφορείων το περασμένο καλοκαίρι, τα 366 έχουν βγει εκτός λειτουργίας. Ο στόλος σήμερα αριθμεί 1.657 λεωφορεία. 
• Καθημερινά κυκλοφορούν μόλις 950 λεωφορεία (μέχρι και 1.100 κατά άλλους) ενώ 550 είναι στα αμαξοστάσια προς επισκευή.
• Αντί για 11.000 δρομολόγια καθημερινά πραγματοποιούνται 9.000.
• Υπάρχουν λεωφορεία που έχουν μέχρι και 2.000.000 χιλιόμετρα στο κοντέρ. 
• Ο μέσος όρος ηλικίας των λεωφορείων είναι τα 14,5 έτη.

Είναι προφανές πως η αγορά νέων λεωφορείων με σκοπό τη συμπλήρωση αλλά κυρίως την ανανέωση του στόλου είναι μονόδρομος. Την ίδια στιγμή όμως ΟΑΣΑ και υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών κινούνται με τους γνωστούς αργόσυρτους ρυθμούς δημοσίου ενώ λείπει και ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για την επόμενη μέρα.

Αυτή τη στιγμή, όταν μιλάμε για νέα λεωφορεία, αναφερόμαστε σε δύο διαδικασίες:

• Η πρώτη, που βρίσκεται σε προετοιμασία, αφορά την προμήθεια 92 λεωφορείων με χρηματοδότηση 30 εκατ. ευρώ από την Περιφέρεια Αττικής (ευρωπαϊκοί πόροι). Στα 92 αυτά λεωφορεία περιλαμβάνονται 12 ηλεκτρικά (τα πρώτα για την Αθήνα), ενώ τα υπόλοιπα θα είναι diesel αντιρρυπαντικής τεχνολογίας: 60 αρθρωτά μεγάλου μεγέθους και 20 μεσαίου μεγέθους. Έχει ολοκληρωθεί η συγγραφή των τεχνικών προδιαγραφών ενώ αναμένεται η έναρξη του διαγωνισμού. Πέρα από τα οχήματα, ο κατασκευαστής θα παρέχει και ανταλλακτικά για μία περίοδο 12 ετών.
• Η δεύτερη διαδικασία αφορά την προμήθεια 450 λεωφορείων και τρόλεϊ για την Αθήνα. Χρηματοδότηση δεν υπάρχει προς το παρόν αλλά αναζητείται μέσω ΕΣΠΑ. Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών έχει δηλώσει πολλές φορές πως δεν θέλει απλά να αγοράσει λεωφορεία αλλά να φροντίσει έτσι ώστε αυτά να κατασκευαστούν ή έστω να συναρμολογηθούν στην Ελλάδα. Μέχρι στιγμής δεν έχει παρουσιαστεί κάποιο σχέδιο προς το στόχο αυτό. 

Είναι εμφανές, πως το υπουργείο και ο ΟΑΣΑ δεν αντιμετωπίζουν την κατάσταση με την βιασύνη που απαιτείται. Ακόμα και μετά την απόκτηση των 92 λεωφορείων (που θα χρειαστούν μήνες ή και χρόνια μέχρι να παραδοθούν στο σύνολό τους) θα εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό πρόβλημα. Η απόκτηση 450 επιπλέον λεωφορείων, ιδιαίτερα αν γίνει σε 5 ή παραπάνω χρόνια από σήμερα, αν και θα μειώσει τη μέση ηλικία των λεωφορείων, δεν θα βοηθήσει κατά πολύ στην αύξηση των διαθέσιμων οχημάτων.

Οι υπεύθυνοι πρέπει να επισπεύσουν τις διαδικασίες για την προμήθεια νέων οχημάτων ακόμα και αν αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να μπει στο τραπέζι το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα (όπως εξάλλου αφήνεται να εννοηθεί πως θα συμβεί με τη συντήρηση).

Επιπλέον, πρέπει να υπάρξει μελέτη για την κατάρτιση ενός σχεδίου πλήρους αντικατάστασης του στόλου με ηλεκτροκίνητα λεωφορεία σε βάθος λίγων δεκαετιών (αν όχι συντομότερα), όπως έχουν κάνει ήδη μεγάλες πόλεις ανά τον κόσμο. Το ότι όλα τα νέα λεωφορεία δεν θα είναι ηλεκτροκίνητα, μας πάει ήδη αρκετά πίσω. 

Τα νέα λεωφορεία για την Αθήνα δεν είναι πολυτέλεια ή περιττό έξοδο. Πέρα από την εξασφάλιση της παροχής των προβλεπόμενων υπηρεσιών και τη διατήρηση ενός επιπέδου λειτουργίας, πρέπει να διασφαλιστεί η προστασία του επιβατικού κοινού και των εργαζομένων που καθημερινά επιβαίνουν σε «κινητές βόμβες» καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος.  

— — — —

Σημείωση για δημοσιογράφους – bloggers: Αν χρησιμοποιήσετε το παραπάνω άρθρο, εν μέρει ή ολόκληρο, παρακαλώ τουλάχιστον να αναφέρετε την πηγή (athenstransport.com) και να προσθέσετε ένα σύνδεσμο προς το άρθρο αυτό