- Έχει διερευνηθεί κατά πόσο το εν λόγω έργο διέρχεται πράγματι από κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και εξυπηρετεί παράνομους ισραηλινούς εποικισμούς, όπως δημοσιεύματα υποστηρίζουν;
- Έχει διερευνηθεί κατά πόσο οι Παλαιστίνιοι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ υποδέχονται και αποδέχονται θετικά -υπό τις παρούσες συνθήκες- αυτά τα συγκοινωνιακά έργα;
- Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί, σε περίπτωση που η συμμετοχή της ΣΤΑ.ΣΥ στο έργο της «Green Line» Light Rail Track της Ιερουσαλήμ, έρχεται σε αντίθεση με τις συστάσεις του Ο.Η.Ε. περί παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων των Παλαιστίνιων που ζουν στα κατεχόμενα εδάφη;
Τον Αύγουστο του 2017, σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών, η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ υπέγραφε μέσα σε πανηγυρικό κλίμα μνημόνιο συνεργασίας για τη συμμετοχή της σε κοινοπρακτικό σχήμα για τη διεκδίκηση του έργου κατασκευής της «Green Line» Light Rail Track (ελαφρύ μετρό) στην πόλη της Ιερουσαλήμ.
Η συμμετοχή αυτή έγινε έκτοτε «σημαία» εξωστρέφειας από τη διοίκηση της εταιρείας. Πλέον όμως έχουν αρχίσει να μαζεύονται σύννεφα καθώς αφενώς ο ΟΑΣΑ δηλώνει άγνοια για τα πιθανά οφέλη ή κινδύνους από τη συμμετοχή της κρατικής εταιρείας στο διαγωνισμό, και αφετέρου, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ θέτουν σοβαρά ερωτήματα για την πιθανότητα παραβίασης διεθνών συνθηκών που έχουν να κάνουν με τα παλαιστινιακά εδάφη εξαιτίας της εμπλοκής της ΣΤΑΣΥ στο έργο αυτό.
Ο ΟΑΣΑ αυτές τις μέρες αναμένει να λάβει στα χέρια του το αποτέλεσμα εξειδικευμένης έκθεσης αξιολόγησης από την εταιρεία DELOITTE BUSINESS SOLUTIONS (η σύμβαση υπεγράφη τον Ιανουάριο, έναντι 19.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ), για τη συμμετοχή της θυγατρικής της, ΣΤΑΣΥ, στο έργο.
Συγκεκριμένα, η έκθεση θα περιλαμβάνει μία σε βάθος αξιολόγηση των όρων των τευχών δημοπράτησης και εν συνεχεία των συμβάσεων που θα συναφθούν, αναφορικά με τους αναλαμβανόμενους κινδύνους και υποχρεώσεις (νομικές, οικονομικές, κλπ) είτε προς την δημοπρατούσα αρχή είτε προς τα λοιπά μέλη του διαγωνιζόμενου κοινοπρακτικού σχήματος, σε συνάρτηση με το συμβατικό ρόλο που θα δηλωθεί ότι θα αναλάβει η ΣΤΑΣΥ Α.Ε.
Επίσης, θα περιλαμβάνει εκτίμηση και αξιολόγηση των κινδύνων, καθώς και των ωφελειών που αναμένεται να προκύψουν στην περίπτωση που το κοινοπρακτικό σχήμα, στο οποίο αξιολογεί τη συμμετοχή της η ΣΤΑΣΥ Α.Ε. κηρυχθεί Ανάδοχος.
Το γεγονός ότι ο ΟΑΣΑ προχωρεί τώρα στην ανάθεση αυτής της αξιολόγησης, τη στιγμή που έχουν περάσει δύο σχεδόν χρόνια από την εμπλοκή της ΣΤΑΣΥ στο έργο και ένας χρόνος από το πέρασμα στη β’ φάση του διαγωνισμού, δείχνει πως προφανώς η εταιρεία ενεπλάκη στο διαγωνισμό χωρίς επαρκή σχεδιασμό και μελέτες και μέχρι τώρα δεν διέθετε στοιχεία για να δώσει στην μητρική εταιρεία (ΟΑΣΑ) αλλά και στο Υπερταμείο που πλέον ελέγχει τις συγκοινωνίες της Αθήνας.
Επιπλέον αμφιβολίες και ερωτηματικά για τη συμμετοχή της ΣΤΑΣΥ στο έργο, προκαλεί ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή 20 βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χ. Σπίρτζη (βλ. παρακάτω). Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ επικαλούνται δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία η συγκεκριμένη γραμμή του Τραμ πρόκειται να κατασκευαστεί εντός κατεχόμενων Παλαιστινιακών εδαφών και χωρίς να έχει δοθεί η άδεια της Παλαιστινιακής Αρχής:
«Συγκεκριμένα, το ένα άκρο της «πράσινης γραμμής» του ελαφριού μετρό/τραμ σχεδιάζεται να βρίσκεται στον παράνομο εποικισμό Gilo και οι γραμμές του θα διέρχονται και από διεθνώς θεωρούμενες παλαιστινιακές εκτάσεις -οι οποίες παρανόμως καταλήφθηκαν και προσαρτήθηκαν- και στις οποίες βρίσκονται και άλλοι εποικισμοί όπως ο Giv’at Shapira.»
Υπάρχει μάλιστα και επιβαρυμένο ιστορικό, καθώς, όπως αναφέρουν οι βουλευτές, «το 2009, σε Έκθεση, η οποία συντάχθηκε από επιτροπή που είχε οριστεί από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (Έκθεση Γκόλντστουν), το έργο της επέκτασης άλλης γραμμής (κόκκινης γραμμής) του ελαφριού μετρό/τραμ της Ιερουσαλήμ, είχε συμπεριληφθεί ανάμεσα στα έργα που γίνονταν για να εξυπηρετήσουν τους παράνομους ισραηλινούς εποικισμούς, όπως οι Pisgat Ze’ev, Giv’at Ha-Mivtar, Giv’at Shapira, με διάφορες στάσεις σε αυτούς, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει κίνημα εναντίωσης στο έργο, τόσο στην Παλαιστίνη όσο και διεθνώς. Οι σημαντικές διεθνείς αντιδράσεις υποχρέωσαν ξένες ιδιωτικές εταιρείες, όπως οι γαλλικές Veolia και Alstom, αλλά και την επίσης γαλλική εταιρία Systra, που ανήκει στις κρατικές SNCF και RATP, να αποσυρθούν από την κατασκευή της κόκκινης και της μωβ γραμμής του ελαφρού μετρό/τραμ της Ιερουσαλήμ.»
Οι βουλευτές, λαμβάνοντας υπόψη και το ότι ο ελληνικός και ο παλαιστινιακός λαός συνδέονται με στενούς και μακροχρόνιους δεσμούς φιλίας, ρωτούν τον υπουργό:
Σήμερα, το Τραμ της Ιερουσαλήμ αποτελείται από μία μόνο γραμμή (κόκκινη) με μήκος 13,8 χλμ και 23 στάσεις. Η προτεινόμενη πράσινη γραμμή θα έχει μήκος 19,6 χλμ, 36 στάσεις, και αναμένεται να εξυπηρετεί 200.000 επιβάτες την ημέρα. Το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής θα είναι 2 δισ. ευρώ και η ΣΤΑΣΥ (εφόσον η κοινοπραξία αναδειχθεί ανάδοχος) θα αναλάβει τη λειτουργία και τη συντήρηση του έργου, για εκτιμωμένη διάρκεια εκμετάλλευσης 15-20 έτη.
Επικεφαλής της κοινοπραξίας στην οποία η ΣΤΑΣΥ συμμετέχει ως experience provider είναι η Ισραηλινή Pangea Israel Projects, της οποίας η μητρική εταιρεία Pangea GroupLimited ειδικεύεται σε μεγάλα έργα μεταφορών, κατασκευών και ενεργειακά σε διεθνές επίπεδο.
Βασική χρηματοδότης της κοινοπραξίας είναι η Αμερικανική IDT Telecom, της οποίας η μητρική εταιρεία IDTCorporation απασχολεί περισσότερα από 1.000 άτομα σε περισσότερες από 20 χώρες, έχει ετήσια έσοδα περί τα 1,5 δισ. δολάρια, είναι εισηγμένη στον NYSΕ.
Στην κοινοπραξία εντάχθηκε και η ελληνική κατασκευαστική εταιρεία ΓΕΚ- ΤΕΡΝΑ, η οποία θα αναλάβει το κατασκευαστικό αντικείμενο του έργου, ενώ η Κινεζική China Railway Engineering Group Co., LTD (θυγατρική της κρατικής εταιρείας China Railway Group Limited) θα αναλάβει την προμήθεια του τροχαίου υλικού.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης των βουλευτών:
Στις 3 Αυγούστου 2017 υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας (M.o.U. Pre-tender agreement) που αφορά τη συμμετοχή της ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε. σε κοινοπρακτικό σχήμα υπό την Ισραηλινή εταιρεία Pangea Israel Projects, το οποίο διεκδίκησε τη χρηματοδότηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση της “Green Line” Light Rail Track (ελαφρύ μετρό) για τη πόλη της Ιερουσαλήμ, με το εκτιμώμενο κόστος της κατασκευής του έργου να έχει υπολογιστεί περίπου σε 2 δισ. ευρώ. Με τη συμμετοχή της ΣΤΑ.ΣΥ. στην εν λόγω διαγωνιστική διαδικασία, επιδιώχθηκε να ανοίξει ο δρόμος για τη συμμετοχή της ΣΤΑ.ΣΥ. – αλλά και άλλων δημόσιων επιχειρήσεων – σε διάφορα έργα του εξωτερικού, ώστε να αξιοποιηθούν διεθνώς – προς όφελος και της εθνικής οικονομίας – οι ικανότητες και η τεχνογνωσία του ελληνικού στελεχιακού δυναμικού. Εφόσον η κοινοπραξία κερδίσει το διαγωνισμό, η ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε., θα αναλάβει τη λειτουργία και τη συντήρηση του έργου, με εκτιμώμενη διάρκεια εκμετάλλευσης τα 15-20 χρόνια.
Αργότερα, τον Μάρτιο του 2018, όταν ανακοινώθηκε ότι η κοινοπραξία προκρίθηκε στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, γνωστοποιήθηκε επίσης ότι σε αυτήν είχε ενταχθεί και η ελληνική κατασκευαστική εταιρεία ΓΕΚ- ΤΕΡΝΑ, η οποία θα αναλάβει το κατασκευαστικό σκέλος του έργου.
Σύμφωνα, ωστόσο, με δημοσιεύματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, η συμμετοχή της ΣΤΑ.ΣΥ στον εν λόγω διαγωνισμό συνιστά εμπλοκή ελληνικής δημόσιας εταιρίας σε έργο που σχεδιάζεται να υλοποιηθεί σε περιοχή που διεθνώς αναγνωρίζεται ως Κατεχόμενο Παλαιστινιακό Έδαφος, χωρίς την έγκριση της Παλαιστινιακής Αρχής. Σύμφωνα, δε, με τα ίδια δημοσιεύματα, αφορά παροχή υπηρεσιών σε παράνομους ισραηλινούς εποικισμούς. Συγκεκριμένα, το ένα άκρο της «πράσινης γραμμής» του ελαφριού μετρό/τραμ σχεδιάζεται να βρίσκεται στον παράνομο εποικισμό Gilo, και οι γραμμές του θα διέρχονται και από διεθνώς θεωρούμενες παλαιστινιακές εκτάσεις – οι οποίες παρανόμως καταλήφθηκαν και προσαρτήθηκαν – και στις οποίες βρίσκονται και άλλοι εποικισμοί όπως ο Giv’at Shapira.
Το 2009, σε Έκθεση, η οποία συντάχθηκε από επιτροπή που είχε οριστεί από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (Έκθεση Γκόλντστουν), το έργο της επέκτασης άλλης γραμμής (κόκκινης γραμμής) του ελαφριού μετρό/τραμ της Ιερουσαλήμ, είχε συμπεριληφθεί ανάμεσα στα έργα που γίνονταν για να εξυπηρετήσουν τους παράνομους ισραηλινούς εποικισμούς, όπως οι Pisgat Ze’ev, Giv’at Ha-Mivtar, Giv’at Shapira, με διάφορες στάσεις σε αυτούς, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει κίνημα εναντίωσης στο έργο, τόσο στην Παλαιστίνη όσο και διεθνώς. Οι σημαντικές διεθνείς αντιδράσεις υποχρέωσαν ξένες ιδιωτικές εταιρείες, όπως οι γαλλικές Veolia και Alstom, αλλά και την επίσης γαλλική εταιρία Systra, που ανήκει στις κρατικές SNCF και RATP, να αποσυρθούν από την κατασκευή της κόκκινης και της μωβ γραμμής του ελαφρού μετρό/τραμ της Ιερουσαλήμ.
Επίσης, σε άλλη μεταγενέστερη έκθεση – η οποία συντάχθηκε το 2013, από Επιτροπή που είχε εκ νέου οριστεί από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και αφορούσε δραστηριότητες επιχειρήσεων που εγείρουν ιδιαίτερες ανησυχίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Παλαιστινιακού λαού – συμπεριλαμβανόταν ως παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και «η παροχή υπηρεσιών και μέσων που υποστηρίζουν τη διατήρηση και την ύπαρξη των εποικισμών, συμπεριλαμβανομένης της μετακίνησης.», συμπερίληψη που σχετίζεται με τα έργα της “Green Line” του τραμ/ελαφριού μετρό. Στις συστάσεις της η Επιτροπή προέτρεπε τις εταιρίες να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους στα ανθρώπινα δικαιώματα και να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα – συμπεριλαμβανομένης της διακοπής των οικονομικών τους συμφερόντων σε εποικισμούς.
Ως συνέπεια των παραπάνω εκθέσεων, το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, εξέδωσε τον Φεβρουάριο του 2018 την έκθεση “Report of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Database of all business enterprises involved in the activities detailed in paragraph 96 of the report of the independent international fact-finding mission to investigate the implications of the Israeli settlements on the civil, political, economic, social and cultural rights of the Palestinian people throughout the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem”στην οποία επισημαίνεται ότι «Τα κράτη μπορούν να καταστούν υπόλογα για παραβιάσεις (ανθρωπίνων δικαιωμάτων) από επιχειρήσεις όταν οι ενέργειες μπορούν να αποδοθούν σε αυτά (για παράδειγμα, στην περίπτωση μιας επιχείρησης που ανήκει στο κράτος) ή όταν τα Κράτη αποτυγχάνουν να λάβουν κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν, διερευνήσουν, τιμωρήσουν και αποκαταστήσουν τις παραβιάσεις» (παρ. 30) και ότι «Τα κράτη έχουν επίσης επιπλέον υποχρεώσεις ως οικονομικοί παράγοντες τα ίδια, όταν πρόκειται για επιχειρήσεις που ανήκουν στο κράτος»(παρ. 34).
– Επειδή ελληνικές επιχειρήσεις, που συμμετέχουν στη διεθνή κοινοπραξία, εάν τελικά αυτή κερδίσει το έργο της «Green Line» Light Rail Track της Ιερουσαλήμ, εξαιτίας ακριβώς αυτής της συμμετοχής, κινδυνεύουν να συμπεριληφθούν στη λίστα που συντάσσεται και ετησίως επικαιροποιείται από το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ και αφορά επιχειρήσεις που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των Παλαιστινίων που κατοικούν στα κατεχόμενα
– Επειδή ο διαγωνισμός για την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση της “Green Line” της πόλης της Ιερουσαλήμ βρίσκεται στη φάση της τελικής επιλογής με ημερομηνία κατάθεσης προσφορών την 15η Μαρτίου (δόθηκε παράταση από την αρχική ημερομηνία που ήταν η 15η Φεβρουαρίου)
– Επειδή ο ελληνικός και ο παλαιστινιακός λαός συνδέονται με στενούς και μακροχρόνιους δεσμούς φιλίας που επιβεβαιώθηκαν και εμβάθυναν πρόσφατα με την Ελληνο -Παλαιστινιακή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ στις 17 Δεκεμβρίου 2018, και η οποία ολοκληρώθηκε επιτυχημένα με τη σύσταση Ελληνο – Παλαιστινιακής Υπουργικής Ομάδας Εργασίας, με στόχο την ενίσχυση των διμερών σχέσεων των δυο χωρών
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Έχει διερευνηθεί κατά πόσο το εν λόγω έργο διέρχεται πράγματι από κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και εξυπηρετεί παράνομους ισραηλινούς εποικισμούς, όπως δημοσιεύματα υποστηρίζουν;
2. Έχει διερευνηθεί κατά πόσο οι Παλαιστίνιοι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ υποδέχονται και αποδέχονται θετικά – υπό τις παρούσες συνθήκες – αυτά τα συγκοινωνιακά έργα;
3. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί, σε περίπτωση που η συμμετοχή της ΣΤΑ.ΣΥ στο έργο της «Green Line» Light Rail Track της Ιερουσαλήμ, έρχεται σε αντίθεση με τις συστάσεις του Ο.Η.Ε. περί παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων των Παλαιστίνιων που ζουν στα κατεχόμενα εδάφη;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Καββαδία Ιωαννέτα (Αννέτα)
Γκιόλας Ιωάννης
Δρίτσας Θεόδωρος
Ιγγλέζη Αικατερίνη
Κουράκης Αναστάσιος (Τάσος)
Κυρίτσης Γεώργιος
Μηταφίδης Τριαντάφυλλος
Μιχαηλίδης Ανδρέας
Μπαλαούρας Γεράσιμος (Μάκης)
Πάλλης Γεώργιος
Παπαδόπουλος Χριστόφορος
Παυλίδης Κωνσταντίνος
Ρίζος Δημήτρης
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Σταματάκη Ελένη
Σταμπουλή Αφροδίτη
Τριανταφύλλου Μαρία
Φίλης Νικόλαος
Χριστοδουλοπούλου Αναστασία (Τασία)
Ψυχογιός Γεώργιος
— — — —
Σημείωση για δημοσιογράφους – bloggers: Αν χρησιμοποιήσετε το παραπάνω άρθρο, εν μέρει ή ολόκληρο, παρακαλώ τουλάχιστον να αναφέρετε την πηγή (athenstransport.com) και να προσθέσετε ένα σύνδεσμο προς το άρθρο αυτό
