Ακριβώς 6 μήνες συμπληρώνονται αύριο Παρασκευή από τις 19 Οκτωβρίου όταν «για προληπτικούς λόγους» αλλά και «χωρίς να υπάρχει άμεσος κίνδυνος» έκλεισε το τμήμα του Τραμ από το Σύνταγμα ως τη στάση Κασομούλη. Αιτία η άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκεται το έργο της υπογειοποιημένης κοίτης του Ιλισού το οποίο χρονολογείται στη δεκαετία του 1930.
Σήμερα, μόνο ιδέες υπάρχουν για τι θα μπορούσε να γίνει με αυτά τα λίγα εκατοντάδες μέτρα από την περιοχή του Παναθηναϊκού σταδίου ως το ύψος του Φιξ, ενώ το μόνο σίγουρο είναι το εξής: Κανείς δεν ξέρει πότε και αν θα επαναλειτουργήσει τα Τραμ από και προς το Σύνταγμα.
Ιλισός: Σημαντικό έργο ή άνθρακες ο θησαυρός;
Αν πιστέψουμε την επίσημη εκδοχή των γεγονότων, το τμήμα του Τραμ από το Σύνταγμα ως τη στάση Κασομούλη έκλεισε στις 19 Οκτωβρίου για προληπτικούς λόγους, όπως προανήγγειλαν δύο μέρες νωρίτερα σε κοινή συνέντευξη τύπου ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χ. Σπίρτζης και η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου.
Αυτό που δεν διευκρινίστηκε ποτέ είναι για ποιο λόγο το ίδιο κομμάτι δεν έκλεισε προληπτικά και για τα αυτοκίνητα, ανάμεσά τους και φορτηγά με βάρος μεγαλύτερο ενός συρμού του Τραμ.
Και ενώ όλοι περίμεναν την έναρξη των έργων αποκατάστασης, η βόμβα έσκασε 4 μήνες αργότερα: αντί για επιδιόρθωση του έργου, θα μπορούσε να γίνει αποκάλυψη της κοίτης του Ιλισού για κάποια εκατοντάδες μέτρα, εξορίζοντας παράλληλα τόσο τα αυτοκίνητα όσο και το Τραμ.
Αν και η πλειοψηφία του τύπου μίλησε για σχέδιο, δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μία ιδέα, χωρίς να έχει προηγηθεί η εκπόνηση κάποιας μελέτης, από τον Προέδρο της Ανάπλασης Αθήνας, καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ και υποψηφίου δημάρχου Πειραιά Νίκου Μπελαβίλα. Η Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε. για τους μη γνωρίζοντες, είναι νέος οργανισμός που σύστησε η κυβέρνηση για την προώθηση έργων ανάπλασης στην Αθήνα. Προς το παρόν πάντως, η πιο ηχηρή παρέμβαση, πέρα από τον Ιλισό, αφορά την απομάκρυνση του σχεδιαζόμενου σταθμού Μετρό από την πλατεία Εξαρχείων, «για να μη χαθεί ο ιστορικός της χαρακτήρας».
Ο αντίλογος στο φιλόδοξο σχέδιο δεν άργησε να κάνει την εμφάνισή του, ακόμα και με άρθρα σε φιλοκυβερνητικές εφημερίδες. Τρία είναι τα σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη:
Πρώτον, ο Ιλισός στις μέρες μας δεν είναι ποτάμι αλλά ρέμα, με παροχή νερού μόνο όταν βρέχει. Το νερό της βροχής συμπληρώνεται και με άλλα νερά (κυρίως ακάθαρτα) που πέφτουν στο υπόγειο ρέμα, ακόμα και παράνομα.
Δεύτερον, υπάρχει ο κίνδυνος αποκοπής του Τραμ από το κέντρο της πόλης αντί για επέκτασή του μέσα σε αυτή, και
Τρίτον, το κομμάτι που θα αποκαλυφθεί θα είναι πολύ μικρού μήκους για να δικαιολογήσει τις εκτεταμένες συνέπειες που θα προκύψουν από τη διακοπή της κυκλοφορίας σε ένα τόσο σημαντικό οδικό άξονα αλλά και του κόστους του έργου (αναμένεται να απαιτηθεί και βιολογικός καθαρισμός διαφορετικά οι περίοικοι θα έχουν ένα έλος έξω από την πόρτα τους).
Το «κατατρεγμένο» Τραμ
Λίγους μήνες πριν τη διακοπή της κυκλοφορίας λόγω Ιλισού, το Τραμ δεν έφτανε στο Σύνταγμα επί ένα τρίμηνο για άλλο λόγο: βρίσκονταν σε εξέλιξη τα έργα για την αναβάθμιση και επέκταση της τερματικής στάση στο Σύνταγμα, που πλέον διαθέτει δύο γραμμές (έργο που περιλαμβάνεται στην εργολαβία της επέκτασης του Τραμ στον Πειραιά).
Αν εξαιρέσουμε την ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, κανένα άλλο έργο Τραμ δεν έχει προχωρήσει την τελευταία δεκαετία. Μπορεί τα σχέδια για πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου να μην είχαν ευτυχή κατάληξη, ωστόσο δεν υπάρχει εξήγηση για ποιο λόγο δεν προωθήθηκε η επέκταση του Τραμ στο κέντρο της Αθήνας μέσω των οδών Πανεπιστημίου και Πατησίων.
Οι ίδιες κυβερνήσεις που στα λόγια είναι κατά των αυτοκινήτων και δεν προβληματίζονται από το κλείσιμο μιας σημαντικής οδικής αρτηρίας όπως η Αρδηττού, δεν κάνουν τίποτα για την επέκταση ενός μέσου σταθερής τροχιάς μέσα στην πόλη.
Ακόμα και στα πλαίσια της αποκάλυψης του Ιλισού, το Τραμ μένει στο παρασκήνιο. Δύο είναι, σύμφωνα με δημοσιεύματα, τα σενάρια για τη γραμμή: ή θα δημιουργηθεί νέα όδευση μεταξύ Βασ. Αμαλίας και Συγγρού – Φιξ ή το τμήμα μέχρι το Σύνταγμα θα καταργηθεί εντελώς καθώς καλύπτεται ήδη από το Μετρό (!) Μόνο από χείλη ανθρώπων οι οποίοι είναι πολέμιοι του Τραμ θα μπορούσε να ειπωθεί κάτι τέτοιο.
Καμία βιασύνη για το έργο
Στο δημοσίευμα της βρετανικής Telegraph σχετικά με το σχέδιο (που κατά τα άλλα περιέχει και ανακρίβειες), περιλαμβάνεται δήλωση της πολεοδόμου κας Κατερίνας Χριστοφοράκη από την Ανάπλαση Αθήνας. Η κα Χριστοφοράκη αναφέρει το εξής: «έχουμε μόλις ξεκινήσει το διάλογο. Πιστεύουμε όμως ότι το έργο μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε μία δεκαετία».
Για οποιονδήποτε έχει επαφή με την ελληνική πραγματικότητα, η δήλωση αυτή πρέπει να χτυπάει καμπανάκια. Ποτέ στη σύγχρονη ιστορία ένα δημόσιο έργο αυτού του μεγέθους δεν έχει διανύσει το δρόμο από τις πρώτες σκέψεις μέχρι την ολοκλήρωση της υλοποίησης εντός μίας δεκαετίας.
Το έργο, αν γίνει, θα χρειαστεί πολλά χρόνια για τις μελέτες, το διαγωνισμό και την κατασκευή του. Εν τω μεταξύ, μία γραμμή Τραμ που εγκαινιάστηκε το 2004 παραμένει εκτός λειτουργίας αν και δεν υπάρχει κίνδυνος, χωρίς κανείς να γνωρίζει πότε και αν θα επαναλειτουργήσει και από ποια όδευση.
Στην συνέντευξη τύπου που δόθηκε δύο μέρες πριν κλείσει η γραμμή, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χ. Σπίρτζης ρωτήθηκε από δημοσιογράφο για το ενδεχόμενο αποκάλυψης της κοίτης του Ιλισού. Είναι καλή ιδέα για το μέλλον, απάντησε ο υπουργός, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει τώρα αφού θα δημιουργήσει μεγάλο κυκλοφοριακό πρόβλημα και θα κοστίσει πολύ ακριβά.
Δεν ξέρουμε τι μεσολάβησε και η επίσημη θέση άλλαξε, τι στιγμή που όλοι παραδέχονται πως δεν έχει γίνει καμία μελέτη.
Το λυπηρό της υπόθεσης είναι πως για μία ακόμα φορά εξαγγέλλονται έργα χωρίς να περιλαμβάνονται σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό και χωρίς να έχουν μελετηθεί οι επιπτώσεις τους.
Ας ελπίσουμε πως δεν θα χρειαστεί να περάσουν 10 χρόνια ή περισσότερο μέχρι κάποιος μελλοντικός υπουργός να εγκαινιάσει την έλευση του Τραμ στο Σύνταγμα.
— — — —
Σημείωση για δημοσιογράφους – bloggers: Αν χρησιμοποιήσετε το παραπάνω άρθρο, εν μέρει ή ολόκληρο, παρακαλώ τουλάχιστον να αναφέρετε την πηγή (athenstransport.com) και να προσθέσετε ένα σύνδεσμο προς το άρθρο αυτό
