Το Κάνσας Σίτυ του Μιζούρι θα γίνει η πρώτη μεγάλη πόλη των ΗΠΑ που θα προσφέρει δωρεάν μετακινήσεις για όλους τους επιβάτες των συγκοινωνιών της πόλης, ύστερα από σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Το ετήσιο κόστος για την πόλη αναμένεται να ανέλθει σε 9 εκατ. δολάρια, όσο και τα σημερινά έσοδα της συγκοινωνιακής αρχής του Κάνσας Σίτυ από τα εισιτήρια κόστους 1,5 δολαρίων και των μηνιαίων καρτών κόστους 50 δολαρίων.
Η πόλη όμως αναμένει πως το κόστος θα υπερκαλυφθεί λόγω της τόνωσης της εμπορικής κίνησης που θα προκαλέσει η δωρεάν μετακίνηση, παράλληλα με την κινητοποίηση περιθωριοποιημένων κομματιών του πληθυσμού που θα έχει πολλαπλά οφέλη.
Προοδευτικοί πολιτικοί σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό την εξέλιξη αυτή ως μία νίκη προς την ισότητα πλούσιων και φτωχών, λευκών και μαύρων. Σύμφωνα με τον Eric Bunch, δημοτικό σύμβουλο που πρότεινε το μέτρο της δωρεάν μετακίνησης, στόχος δεν είναι η εθνική αναγνώριση αλλά η υπεράσπιση του δικαιώματος των πολιτών στην μετακίνηση.
Άλλοι όμως είναι πιο επιφυλακτικοί υποστηρίζοντας πως η ελεύθερη μετακίνηση δεν θα προσφέρει τίποτα ως προς την ενίσχυση των δρομολογίων όπου απαιτείται ή την κάλυψη περιοχών της πόλης που έχουν ανάγκη την συγκοινωνία.
Μέχρι σήμερα, η δωρεάν μετακίνηση έχει εφαρμοστεί με επιτυχία μόνο σε μικρές πόλεις των ΗΠΑ, όπως το Vail του Κολοράντο που στηρίζει την οικονομία του στο χιονοδρομικό τουρισμό και το Chapel Hill της Βόρειας Καρολίνας που κατοικείται κυρίως από φοιτητές του τοπικού πανεπιστημίου. Η μεγαλύτερη πόλη των ΗΠΑ που φλέρταρε με τις δωρεάν μετακινήσεις ήταν το Όστιν του Τέξας μεταξύ του 1989 και του 1990. Το αποτέλεσμα ήταν η κατακόρυφη αύξηση των περιστατικών βανδαλισμού, γκράφιτι και συμπλοκών εντός των μέσων και η αύξηση του κόστους συντήρησης που οδήγησε τις αρχές να αποσύρουν άρον άρον το μέτρο.
Σήμερα, οι περισσότερες πόλεις που προσφέρουν δωρεάν μετακίνηση βρίσκονται στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων πόλεων στην Πολωνία και τη Γαλλία, ενώ το Ταλίν της Εσθονίας είναι η μεγαλύτερη πόλη του κόσμου με δωρεάν συγκοινωνίες. Το παράδειγμα του Ταλίν, που οδήγησε σε μείωση της κίνησης των αυτοκινήτων, αύξηση των επιβατών, και δωρεάν υπεραστικές συγκοινωνίες για τους Εσθονούς αποτελεί σήμερα παράδειγμα και έμπνευση για πόλεις σε όλο τον κόσμο αν και οι μελετητές αμφισβητούν κατά πόσο έφερε αύξηση της προσβασιμότητας για πολίτες χαμηλών εισοδημάτων και άνεργους ή μείωση της ανεργίας.
Η πρωτοβουλία του Κάνσας Σίτυ φέρνει στο προσκήνιο μία διαφορετική φιλοσοφία στις μεταφορές. Το βάρος δεν δίνεται στα έσοδα και στον αριθμό των επιβατών αλλά στο πως οι μετακινήσεις επηρεάζουν τη ζωή και την οικονομία της πόλης. Για παράδειγμα, το άνοιγμα μίας γραμμής Τραμ μήκους 3,5 χλμ στο κέντρο της πόλης το 2015 έφερε αύξηση 2 δις δολαρίων στις αξίες των ακινήτων και περισσότερη επιβατική κίνηση. Τώρα, οι κάτοικοι του κέντρου ψήφισαν υπέρ της επέκτασης του Τραμ.
Ένα εμπόδιο που μπορεί να αντιμετωπίσει η δωρεάν μετακίνηση είναι οι πολιτική αυστηρής λιτότητας που ακολουθεί η πολιτεία του Μιζούρι ξοδεύοντας μόλις 0,34 δολάρια κατ’άτομο για τις αστικές συγκοινωνίες (συγκριτικά με 190,42 δολάρια στο γειτονικό Ιλινόις). Ένα ακόμα πρόβλημα είναι η ποιότητα των υπηρεσιών. Τα περισσότερα λεωφορεία διέρχονται από τις στάσεις ανά 30 με 60 λεπτά. Έτσι, μία διαδρομή που μπορεί να διανυθεί σε λίγα λεπτά με το αγαπημένο μέσο των Αμερικανών, το αυτοκίνητο, απαιτεί πάνω από μία ώρα για τους επιβάτες των λεωφορείων.
Και πάλι όμως, ο πειραματισμός με τις δωρεάν μετακινήσεις θα δώσει την ευκαιρία στο Κάνσας Σίτυ να μάθει πως μπορεί να βελτιώσει τις συγκοινωνίες της πόλης. Παράλληλα, θα δώσει έμπνευση και καύσιμα στο κίνημα υπέρ των δωρεάν μετακινήσεων που εξαπλώνεται τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο. Την περασμένη χρονιά το Λουξεμβούργο ανακοίνωσε πως θα προσφέρει δωρεάν μετακινήσεις ενώ το Νέο Δελχί πλέον προσφέρει δωρεάν μετακινήσεις στις γυναίκες. Τη νέα χρονιά πόλεις στις οποίες μπορεί να επεκταθεί το μέτρο είναι το Παρίσι και η Ολύμπια στην αμερικανική πολιτεία της Ουάσινγκτον.
Πηγή: citylab.com
