Δύο περιστατικά της περασμένης εβδομάδας, το σοβαρό ατύχημα που συνέβη στο σταθμό της Κηφισιάς και είχε ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό επιβατών και η εξάρθρωση (για μία ακόμα φορά) δύο συμμοριών που πραγματοποιούσαν κλοπές σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς με επίκεντρο τη γραμμή του ΗΣΑΠ, φέρνουν στο προσκήνιο την κατάσταση που αντιμετωπίζουν καθημερινά χιλιάδες επιβάτες που μετακινούνται με τη γραμμή 1 του Μετρό.
Αν και στο παρελθόν η ανακαίνιση των σταθμών εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων καθώς και του μεγαλύτερου τμήματος της σιδηροδρομικής επιδομής κάποια χρόνια αργότερα, έφεραν την παλαιότερη σιδηροδρομική γραμμή της χώρας στον 21ο αιώνα, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα που ζητούν λύσεις εδώ και χρόνια.
Η συγχώνευση των εταιρειών λειτουργίας των γραμμών του ΗΣΑΠ, του Τραμ και του Μετρό που πραγματοποιήθηκε το 2011 είχε πρόσκαιρα δημιουργήσει ελπίδες πως θα επέλθει τελικά σύγκλιση στο επίπεδο των υπηρεσιών μεταξύ των τριών γραμμών του Μετρό. Οι ελπίδες αυτές βέβαια διαψεύστηκαν αφού μέχρι και σήμερα, η γραμμή 1 λειτουργεί ως ξεχωριστό μέσο που δυστυχώς αποτελεί το φτωχό συγγενή του Μετρό.
Από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ηλεκτρικός είναι η μεγάλη ηλικία των συρμών, αφού η προμήθεια των παλαιότερων εξ αυτών έγινε το 1985, η ηλικία τους δηλαδή έχει φτάσει τα 35 χρόνια. Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υποδομών είχε προωθήσει -αντί για την αγορά νέων- την πλήρη ανακατασκευή τους ώστε έτσι να επεκταθεί η διάρκεια ζωής τους κατά 20 χρόνια με χαμηλότερο κόστος με την προηγούμενη διοίκηση της Αττικό Μετρό να προτείνει το έργο της ανακατασκευής 75 οχημάτων της 8ης παραλαβής για χρηματοδότηση ύψους 70 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ. Ωστόσο, τόσο η σημερινή κυβέρνηση όσο και οι διοικήσεις των Αττικό Μετρό και ΣΤΑΣΥ δεν έχουν αναφερθεί στο συγκεκριμένο έργο.
Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο τμήμα της γραμμής 1 είναι επίγειο δημιουργεί πρόσθετα ζητήματα ασφάλειας που μέχρι σήμερα δεν έχουν επιλυθεί αποτελεσματικά. Όλοι γνωρίζουν ότι οι σταθμοί της γραμμής του ΗΣΑΠ στο κέντρο της Αθήνας αποτελούν «στέκι» συμμοριών που επιδίδονται σε κλοπές με ιδιαίτερη προτίμηση στους ηλικιωμένους επιβάτες και τους τουρίστες, δυσφημίζοντας παράλληλα και την Αθήνα ως τουριστικό προορισμό. Αν και η αστυνομία προχωρά περιοδικά σε συλλήψεις, οι δράστες αφήνονται στη συνέχεια ελεύθεροι για να συνεχίσουν την επικερδή απασχόλησή τους.
Η γραμμή του ηλεκτρικού είναι όμως ανοχύρωτη όσον αφορά και τους βανδαλισμούς με γκράφιτι οι οποίοι γίνονται όχι μόνο αργά τη νύχτα αλλά και τις ώρες λειτουργίας του μέσου. Η εικόνα των καλυμμένων με γκράφιτι -τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά- συρμών του ΗΣΑΠ, αποτελεί μία γνωστή εικόνα παρακμής που έχει ως αποτέλεσμα την προσέλκυση περισσότερων παραβατικών στοιχείων και την απώθηση πολλών δυνητικών επιβατών. Η ΣΤΑΣΥ έχει μέχρι σήμερα αποτύχει στο να προστατέψει τη δημόσια περιουσία παρότι ξοδεύει πολλές δεκάδες χιλιάδες ευρώ κάθε μήνα προς εταιρείες σεκιούριτι.
Μετά την ανακαίνιση της σιδηροδρομικής επιδομής της γραμμής την περασμένη δεκαετία, που ταλαιπώρησε για αρκετά χρόνια τους επιβάτες, η εταιρεία λειτουργίας του ΗΣΑΠ έχασε την ευκαιρία να παρουσιάσει τη γραμμή ως ισότιμη των άλλων δύο γραμμών του Μετρό. Η χρονοαπόσταση των δρομολογίων αυξήθηκε (ανά 6′ τις ώρες αιχμής όταν στις γραμμές 2 & 3 είναι ανά 4′ – 4,5′), ενώ η δίωρη παράταση λειτουργίας τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου (που τώρα κινδυνεύει να καταργηθεί και στο Μετρό) δεν επανήλθε ποτέ.
Αδράνεια υπήρξε και ως προς την προώθηση έργων κατασκευής νέων ενδιάμεσων σταθμών αλλά και επεκτάσεων της γραμμής, με χαρακτηριστικότερη την υπογειοποίηση του τμήματος Φάληρο – Πειραιάς που βρίσκεται σε εκκρεμότητα εδώ και χρόνια. Εξαιτίας μάλιστα της επικείμενης δημοπράτησης του συγκεκριμένου έργου, δεν προχώρησε ποτέ η ανακαίνιση των γραμμών μεταξύ των δύο σταθμών, με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα οι συρμοί να κινούνται με πολύ χαμηλές ταχύτητες στο τμήμα αυτό, λόγω της κακής κατάστασης της υποδομής.
Η διοίκηση της ΣΤΑΣΥ οφείλει έστω και τώρα να βάλει σε προτεραιότητα τη γραμμή του ΗΣΑΠ ξεκινώντας με μια λύση στο ζήτημα του τροχαίου υλικού, είτε προωθώντας την ανακατασκευή των υπαρχόντων συρμών, είτε την προμήθεια νέων. Από εκεί και πέρα, πρέπει να μπουν στόχοι για την λειτουργική σύγκλιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στη γραμμή 1 σε σχέση με αυτές των γραμμών 2 και 3, με το επίκεντρο να βρίσκεται στην ασφάλεια, την καθαριότητα, αλλά και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
