Στην πραγματοποίηση on demand δρομολογίων λεωφορείων, δηλαδή δρομολογίων τα οποία θα διαμορφώνονται σε ζωντανό χρόνο, ανάλογα με τις ανάγκες του επιβατικού κοινού, πρόκειται να πειραματιστεί ο ΟΑΣΑ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Ήδη ο οργανισμός έχει υπογράψει σχετική σύμβαση ύψους 15.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ με το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τίτλο «Υπηρεσίες διαχείρισης επιβατών και δρομολογίων στις αστικές συγκοινωνίες».
Το εργαστήριο τηλεπικοινωνιών και δικτύων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχει αναπτύξει και διαθέτει τα δικαιώματα χρήσης ενός ολιστικού «ευφυούς» συστήματος – λογισμικού διαχείρισης επιβατών και δρομολογίων για τις αστικές συγκοινωνίες, το οποίο προσφέρει τη δυνατότητα βελτιστοποίησης του σχεδιασμού και ανασχεδιασμού των δρομολογίων σε πραγματικό χρόνο, βάσει της πραγματικής ζήτησης και βάσει λοιπών παραμέτρων που ορίζει ο συγκοινωνιακός φορέας (πχ. μέγιστο επίπεδο πληρότητας οχημάτων).
Ο ΟΑΣΑ εκτιμά πως η χρήση ενός τέτοιου «ευφυούς» συστήματος μεταφορών (ΕΣΜ) από τον ΟΑΣΑ μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην βελτίωση της συχνότητας δρομολογίων και στην εφαρμογή δικλείδων ασφαλείας και ελέγχου τήρησης των μέτρων περιορισμού του μέγιστου αριθμού επιβατών ανά όχημα στο πλαίσιο του
Covid-19.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας πρόκειται να προχωρήσει στην παραμετροποίηση του εν λόγω συστήματος και προσαρμογή του στις ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις συγκοινωνιακού σχεδιασμού του ΟΑΣΑ, με σκοπό την πιλοτική εφαρμογή του και την αξιολόγηση της σκοπιμότητάς χρήσης του σε μια πιο διευρυμένη κλίμακα.
Συγκεκριμένα θα αναπτυχθούν τρεις εφαρμογές σε περιβάλλον Android και iOS: εφαρμογή χρήστη (με δυνατότητα επιλογής αφετηρίας, προορισμού και χρονικής στιγμής αναχώρησης, διαχείριση δεσμευμένων δρομολογίων και ενημέρωση για τη θέση του λεωφορείου σε ζωντανό χρόνο), εφαρμογή οδηγού (με παρακολούθηση στάσεων στο έξυπνο δρομολόγιο, επιβαινόντων σε πραγματικό χρόνο και ενημέρωση για εισερχόμενους/εξερχόμενους επιβάτες) και εφαρμογή χειριστή συστήματος (για διαχείριση τηλεφωνικών κρατήσεων, επεξεργασία στοιχείων δρομολογίων, οχημάτων και χρηστών).
Επιπλέον, θα παρέσχεται τεχνική υποστήριξη για περίοδο 6 μηνών, ενώ θα συνταχθεί και συνοπτική έκθεση αξιολόγησης αποτελεσμάτων με σκοπό την βελτίωση του συγκοινωνιακού σχεδιασμού και την διερεύνηση των προϋποθέσεων μεγιστοποίησης των ωφελειών από την αξιοποίηση ενός «ευφυούς» συστήματος διαχείρισης επιβατών και δρομολογίων.
Η λειτουργία λεωφορειακών γραμμών με δρομολόγια τα οποία μεταβάλλονται βάση της ζήτησης είναι μία σχετικά νέα εξέλιξη. Το 2019 είχαν πραγματοποιηθεί πιλοτικά δρομολόγια στα περίχωρα του Λονδίνου ενώ την ίδια χρονιά ξεκίνησαν και τα πρώτα κανονικά δρομολόγια από ιδιωτική εταιρεία, επίσης στα περίχωρα του Λονδίνου. Ένα πλεονέκτημα των δρομολογίων αυτών είναι πως μπορούν να εξυπηρετηθούν καλύτερα ημιαστικές περιοχές όπου ο αριθμός των επιβατών είναι μικρότερος, οι αποστάσεις μεγαλύτερες και με τα παραδοσιακά δρομολόγια υπάρχουν λεωφορεία που κινούνται άδεια για μέρος της διαδρομής. Ο αντίλογος πάντως είναι πως με τα δρομολόγια αυτά μπορεί να αποκλειστεί κομμάτι της κοινωνίας που δεν χρησιμοποιεί την τεχνολογία.
Ήδη πάντως έχει προαναγγελθεί η πιλοτική λειτουργία δημοτικών λεωφορειακών γραμμών οι οποίες θα λειτουργούν με προκρατήσεις θέσεων μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής ή τηλεφώνου, με το Χαϊδάρι να είναι ένας από τους πρώτους δήμους που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Την ίδια ώρα όμως που ο ΟΑΣΑ ετοιμάζεται να δοκιμάσει πιλοτικές τεχνολογικές εφαρμογές, 60 λεωφορειακές γραμμές που έχουν περάσει στα ΚΤΕΛ εδώ και 5μιση μήνες βρίσκονται εκτός του συστήματος της τηλεματικής.
