Η λειτουργία των υπηρεσιών του δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων των αστικών συγκοινωνιών με προσωπικό ασφαλείας και η έγκαιρη ενημέρωση του επιβατικού κοινού για τις απεργιακές κινητοποιήσεις περιλαμβάνονται στις νέες ρυθμίσεις του νόμου 4808/2021 που βρίσκεται σε ισχύ από τον περασμένο Ιούνιο, σύμφωνα με ερμηνευτική εγκύκλιο που εξέδωσε η Γενική Γραμματέας Εργασίας.
Συγκεκριμένα, για επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας (περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων όλες οι μεταφορές, η ΥΠΑ, οι υγειονομικές υπηρεσίες, παραγωγή και διανομή ενέργειας, τηλεπικοινωνίες κ.ά.) απαιτείται πλέον έγγραφη γνωστοποίηση για την απεργία τέσσερις τουλάχιστον μέρες πριν την πραγματοποίησή της (από 24 ώρες που ίσχυε μέχρι σήμερα). Η κήρυξη απεργίας πρέπει πλέον να γνωστοποιείται με δικαστικό επιμελητή και να περιλαμβάνει το χρόνο τέλεσής της, τη διάρκεια, τη μορφή της, τα αιτήματα και τους λόγους που τη θεμελιώνουν.
Λειτουργία των μέσων με προσωπικό Ασφαλείας και Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας
Ο νέος νόμος ορίζει πως οποιαδήποτε συνδικαλιστική οργάνωση εξαγγέλλει απεργία, έχει την υποχρέωση να διαθέτει το απαραίτητο προσωπικό για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων της επιχείρησης. Επιπλέον, σε επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, πέραν του προσωπικού ασφαλείας, πρέπει να διατίθεται προσωπικό για την αντιμετώπιση των στοιχειωδών αναγκών του κοινωνικού συνόλου κατά τη διάρκεια της απεργίας. Ο κατώτατος αριθμός του προσωπικού αυτού ανά υπηρεσία, είναι το 1/3 του συνόλου.
Υπάρχει πάντως και ένα παραθυράκι για μεγαλύτερη συμμετοχή στην απεργία, καθώς ο αριθμός του προσωπικού Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας μπορεί να μειωθεί από το 1/3 του συνόλου, με συμφωνία μεταξύ των συνδικαλιστών και του φορέα, εφόσον αποδειχθεί μικρότερη ανάγκη λειτουργίας, ενώ δεν απαιτείται ο ορισμός προσωπικού Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας σε υπηρεσίες του δημόσιου τομέα που δεν θεωρούνται ζωτικές για το κοινωνικό σύνολο.
Οι λεπτομέρειες σχετικά με το προσωπικό αυτό θα ορισθούν μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ των συνδικαλιστών και το κάθε φορέα, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν ως τον ερχόμενο Νοέμβριο. Ορίζεται επίσης ότι δεν μπορεί να προκηρυχθεί απεργία μέχρις ότου τελεσφορήσουν οι διαπραγματεύσεις αυτές, ώστε και μέσω διαιτησίας ή χωρίς να τεθεί στη διάθεση του φορέα ο κατώτατος αριθμός εργαζόμενων (το 1/3) σε περίπτωση απεργίας.
Διεξαγωγή Δημόσιου Διαλόγου και προστασία του δικαιώματος στην εργασία
Σύμφωνα με το νόμο υπάρχει πλέον υποχρέωση όλων των συνδικαλιστικών φορέων του δημόσιου τομέα να καταθέτουν αίτηση διεξαγωγής δημόσιου διαλόγου ενώπιον του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας σχετικά με τα αιτήματα της απεργίας, το αργότερο ταυτόχρονα με τη γνωστοποίηση της κάθε απεργιακής κινητοποίησης. Όσο διαρκεί ο διάλογος αυτός, η πραγματοποίηση της απεργίας ή στάσης εργασίας αναστέλλεται και ταυτόχρονα απαγορεύεται η άσκηση ένδικου μέσου κατά της απεργίας από τον φορέα. Ωστόσο, στην πράξη ο δημόσιος διάλογος μπορεί να έχει συμβολικό μόνο χαρακτήρα αφού όπως προβλέπεται, αν ένα μέρος δεν προσέλθει στο διάλογο ή αποχωρήσει στη συνέχεια ή αν δεν υπάρξει κάποια συμφωνία εντός 48 ωρών, αυτός κηρύσσεται άκαρπος.
Τέλος, μέσω του νόμου 4808/2021 εισάγεται η υποχρέωση των συνδικαλιστικών φορέων που προκηρύσσουν απεργίες να προστατεύουν το δικαίωμα στην εργασία των συναδέλφων τους που δεν συμμετέχουν στην απεργία έτσι ώστε αυτοί να έχουν το δικαίωμα να προσέρχονται ελεύθερα στο χώρο εργασίας του και να εργάζονται, χωρίς την άσκηση ψυχολογικής ή σωματικής βίας εναντίον τους.
Σε περίπτωση που το δικαίωμα στην εργασία των μη απεργών δεν γίνει σεβαστό, τότε η απεργία θα μπορεί να κηρύσσεται παράνομη από το Μονομελές Πρωτοδικείο.
Επιπλέον, απεργία που έχει κηρυχθεί παράνομη, δεν επιτρέπεται πλέον να επαναπροκηρύσσεται για τις ίδιες μέρες και ώρες από κάποια άλλη δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση.