Οι συγκοινωνίες της Αθήνας έμειναν σε μεγάλο βαθμό στο απυρόβλητο κατά την κακοκαιρία αυτής της εβδομάδας κυρίως επειδή το ενδιαφέρον όλων στράφηκε στο φιάσκο της Αττικής Οδού αλλά και στην ανικανότητα μεγάλου μέρους της τοπικής αυτοδιοίκησης να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του χιονιά.
Προβλήματα βεβαίως υπήρξαν και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Ακόμα και σήμερα, τέσσερις ολόκληρες μέρες μετά την εμφάνιση του φαινομένου, και ενώ οι θερμοκρασίες έχουν επιστρέψει σε κανονικά επίπεδα για την εποχή, δεκάδες λεωφορειακές γραμμές δεν μπορούν να κινηθούν σε γειτονιές της Αθήνας (όχι μόνο στα πολύ βόρεια προάστια) εξαιτίας ακαθάριστων από το χιόνι δρόμων και της ολισθηρότητας του οδοστρώματος λόγω του παγετού.
Η πρώτη παρατήρηση είναι πως οι υπεύθυνοι έδρασαν με υπερβάλλον ζήλο από την πρώτη μέρα, μάλλον για αποφευχθούν σκηνές που θα θύμιζαν το περιστατικό με το βυθισμένο λεωφορείο λίγους μήνες πριν. Κάπως έτσι αποφασίστηκε την πρώτη μέρα εκδήλωσης του φαινομένου η απόσυρση του συνόλου των λεωφορείων και τρόλεϊ, ακόμα και σε περιοχές όπως ο Πειραιάς όπου τα φαινόμενα δεν ήταν το ίδιο ισχυρά και τα οχήματα θα μπορούσαν να κινηθούν χωρίς προβλήματα. Τα χειρότερα αποφεύχθηκαν αλλά οι επιβάτες ταλαιπωρήθηκαν.
Η ίδια τακτική ακολουθήθηκε μέχρι και χτες το βράδυ με την απόσυρση από τις 21:00 των περισσότερων γραμμών, προληπτικά λόγω παγετού, ακόμα και αυτών που κινούνται μέσα στην πόλη σε καθαρισμένους δρόμους.
Το προφανές συμπέρασμα, που όλοι έτσι κι αλλιώς γνωρίζαμε, είναι πως με εξαίρεση το υπόγειο δίκτυο του Μετρό, οι συγκοινωνίες της Αθήνας δεν είναι φτιαγμένες για να κυκλοφορούν με συνθήκες χιονιά. Άλλες πόλεις, ακόμα και στην Ελλάδα, πόσο μάλλον στην Ευρώπη, προφανώς τα καταφέρνουν καλύτερα και έτσι, κάποια στιγμή, πρέπει να αναζητηθεί αυτή η τεχνογνωσία, εκτός κι αν η πολιτεία αποφασίσει πως η καλύτερη στρατηγική για το μέλλον είναι να μπαίνουν τα πάντα σε lockdown μόλις αρχίσουν να πέφτουν οι πρώτες νιφάδες.
Μετά την περυσινή κακοκαιρία, η διοίκηση της ΣΤΑ.ΣΥ. είχε ανακοινώσει πως από εδώ και πέρα θα λαμβάνονται μέτρα προκειμένου η γραμμή του ΗΣΑΠ να μην κλείνει για μεγάλα χρονικά διαστήματα όταν χιονίζει. Εκ του φετινού αποτελέσματος φάνηκε πως η εταιρεία ακόμα δεν διαθέτει τα μέσα ή την τεχνογνωσία για κάτι τέτοιο αφού πέρα από βορεινό τμήμα Ειρήνη – Κηφισιά, έκλεισε για κάποιες ώρες και η μισή περίπου γραμμή ως το σταθμό Αττική.
Στο δίκτυο του Τραμ, τα προβλήματα ήταν παρόμοια με αυτά των οδικών μέσων ενώ δεν πέρασε απαρατήρητο και το κλείσιμο του τμήματος Λεωφ. Βουλιαγμένης – Σύνταγμα επί τρεις και πλέον μέρες (άνοιξε το πρωί της Παρασκευής) λόγω απόθεσης χιονιού πάνω στις γραμμές από εκχιονιστικά μηχανήματα.
Ένα ζήτημα το οποίο είναι εξίσου σημαντικό αφορά την ενημέρωση του επιβατικού κοινού για τη λειτουργία των μέσων. Αν και όσον αφορά τα μέσα σταθερής τροχιάς, οι πληροφόρηση ήταν άμεση, το ίδιο δεν συνέβη με τα Λεωφορεία και Τρόλεϊ όπου τόσο τα δελτία τύπου όσο και η ενημέρωση μέσω της τηλεματικής έρχονταν με καθυστέρηση και ήταν συχνά (μέχρι και αυτή τη στιγμή) αποσπασματική και ανεπίκαιρη. Οι τεχνολογικές δυνατότητες υπάρχουν για ενημέρωση σε ζωντανό χρόνο (ή τουλάχιστον το συντομότερο δυνατό) για τη λειτουργία της κάθε λεωφορειακής γραμμής, αυτό που μένει είναι να τις αξιοποιήσει ο ΟΑΣΑ.
Δεν θα κουραστούμε επίσης ποτέ να επαναλαμβάνουμε ότι η εφαρμογή της τηλεματικής του ΟΑΣΑ εξακολουθεί να μην ενημερώνει για την κίνηση των λεωφορείων που έχουν δρομολογήσει τα ΚΤΕΛ αν και ο σχετικός εξοπλισμός έχει τοποθετηθεί στα οχήματα.
Τέλος, δεν θα μπορούσαμε να μην κάνουμε μία αναφορά στο χάος που έζησαν οι επιβάτες της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τόσο εντός Αττικής αλλά κυρίως εκτός αυτής, είτε με ευθύνη της ίδιας της εταιρείας είτε του ΟΣΕ (το τι μερίδιο ευθύνης έχει ο καθένας θα το κρίνει η σχετική έρευνα της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων). Λίγο πριν η εταιρεία παρουσιάσει τα νέα της τρένα και τα νέα δρομολόγια στη γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη, επιβάτες του ίδιου δρομολογίου έζησαν στιγμές που παραπέμπουν στις χειρότερες μέρες του ελληνικού σιδηρόδρομου με πολύωρη ταλαιπωρία σε άσχημες συνθήκες.
Πέρα από την αποζημίωση των 1.000 ευρώ που θα λάβουν οι επιβάτες (αν αυτό εφαρμόζονταν εδώ και 20-30 χρόνια, η εταιρεία θα είχε ξοδέψει αμέτρητα εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις), πρέπει απαραιτήτως κάτι να αλλάξει έτσι ώστε να εκλείψουν αυτές οι εικόνες διάλυσης. Και επειδή η ευθύνη δεν είναι μόνο του ιδιώτη, να συμπληρώσουμε ότι ακόμα περιμένουμε τους διαγωνισμούς του δημόσιου ΟΣΕ για την πολυαναμενόμενη συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας.
Συμπερασματικά, τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι συγκοινωνίες της Αθήνας αυτές τις μέρες οφείλονται είτε σε γνωστά προβλήματα (παλαιότητα συρμών ΗΣΑΠ και λεωφορείων) είτε σε γνωστές παθογένειες που βλέπουμε σε κάθε κακοκαιρία (έλλειψη τεχνογνωσίας αντιμετώπισης των συνεπειών του χιονιού, αδιαφορία ή ανικανότητα τοπικής αυτοδιοίκησης και των λοιπών φορέων). Θα γράφαμε ότι τουλάχιστον κανένα λεωφορείο δεν θάφτηκε στο χιόνι, αλλά ο πήχης πρέπει να μπει πολύ πιο πάνω.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
