Η Ελλάδα ίσως είναι μία από τις τελευταίες χώρες της Ευρώπης όπου η κατασκευή νέων δρόμων θεωρείται βασική λύση για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος. Δεν μιλάμε μόνο για τον απαραίτητο εκσυγχρονισμό του παλιού οδικού δικτύου, αλλά και για νέους αστικούς αυτοκινητόδρομους και οδικές σήραγγες, λες και δεν θα μποτιλιαριστούν και αυτοί αργά οι γρήγορα. Το “μενού” για την Αττική περιλαμβάνει επέκταση της λεωφόρου Κύμης, επέκταση της Αττικής Οδού προς Λαύριο και Ραφήνα (αν και δρομολογείται ήδη η επέκταση του Προαστιακού προς τα δύο λιμάνια), κατασκευή της νότιας επέκτασης της περιμετρικής Υμηττού με οδική σήραγγα, επέκταση της Δυτικής Περιφερειακής Υμηττού, κατασκευή της υποθαλάσσιας σήραγγας (χωρίς πρόβλεψη για σιδηρόδρομο!) Περάματος – Σαλαμίνας, και ποιος ξέρει τι άλλο θα προκύψει στο μέλλον.
Ενώ σε πόλεις της Ευρώπης ανακοινώνονται χρονοδιαγράμματα για την πλήρη αντικατάσταση του στόλου των λεωφορείων με οχήματα μηδενικών εκπομπών ακόμα και μέσα στην πενταετία 2025-2030, τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν ότι στην Αθήνα θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν οχήματα diesel 30ετίας ως το 2025 και 20ετίας ως το 2030 και ίσως και μετά από αυτό.
Στην Ελλάδα, ο νέος κλιματικός νόμος ίσα ίσα που αγγίζει τις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες, προβλέποντας την υποχρέωση σύνταξης ετήσιων εκθέσεων για το κλιματικό αποτύπωμα από τον ΟΑΣΑ και τις θυγατρικές του εταιρείες (προφανώς μέσω ανάθεσής τους σε ιδιώτες), χωρίς να θέτει συγκεκριμένους στόχους ακριβώς για τη μείωση του κλιματικού αυτού αποτυπώματος, όπως συμβαίνει στα ταξί, για το οποία το 1/3 των νέων οχημάτων πρέπει να είναι ηλεκτρικά από το 2026.
Την ίδια στιγμή, ο διαγωνισμός για τον εκσυγχρονισμό ενός μικρού μόνο μέρος του στόλου λεωφορείων Αθήνας και Θεσσαλονίκης (τον οποίο περιμέναμε από το φθινόπωρο του 2019, μετά τη ματαίωση του προηγούμενου) αναμένεται να ολοκληρωθεί τον φετινό Ιούλιο, σύμφωνα με τον κ. Καραμανλή και τα πρώτα λεωφορεία να φτάσουν στις αρχές του 2023, χρονοδιάγραμμα που ακούγεται υπερ-αισιόδοξο για όσους γνωρίζουν τις μακρόσυρτες διαγωνιστικές διαδικασίες του ελληνικού δημοσίου και τα απρόβλεπτα που μπορούν να προκύψουν. Σημειώνεται, ότι μέρος των νέων λεωφορείων θα είναι οχήματα με ορυκτά καύσιμα (φυσικό αέριο) τα οποία θα κυκλοφορούν για τουλάχιστον μία 15ετία στους δρόμους, ενώ για ανάλογο διάστημα ενδέχεται να κυκλοφορούν και τα σημερινά λεωφορεία diesel που παραλήφθηκαν μέσω leasing.
Πέρα από αυτά, ένα μεγάλο στοίχημα για τις αστικές συγκοινωνίες θα είναι η αύξηση του αριθμού των επιβατών ώστε να επιτευχθεί η μείωση χρήσης των Ι.Χ., ιδιαίτερα στα κέντρα των πόλεων. Εδώ δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει βήματα προς τα πίσω, αφού λόγω της πανδημίας η χρήση των μέσων αποθαρρύνθηκε ακόμα και από επίσημους φορείς, τακτική που ακολουθείται μέχρι σήμερα, λες και η χρήση τους αποτελεί την πιο υγειονομικά επικύνδυνη δραστηριότητα.
Κάπως έτσι, η βελτίωση της λειτουργίας των αστικών συγκοινωνιών αλλά και η αντιστροφή της εικόνας που έχουν οι πολίτες για αυτά αποκτά άλλη σημασία και απαιτεί άμεσες ενέργειες και προτεραιοποίηση, ακόμα και έναντι των μεγάλων έργων υποδομών. Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι διοικήσεις των συγκοινωνιακών φορέων πρέπει να θέσουν ως άμεσο στόχο την περαιτέρω ενίσχυσή τους μέσω νέων δράσεων που περιλαμβάνουν επένδυση σε νέο «πράσινο» στόλο λεωφορείων με στόχο την απόσυρση όλων των λεωφορείων diesel και φυσικού αερίου εντός ενός ρεαλιστικού χρονοδιαγράμματος, προσλήψεις προσωπικού, χρήση όλων των διαθέσιμων τεχνολογικών μέσων, αποτελεσματικότερη διοίκηση και, κυρίως, σημαντική αύξηση της χρηματοδότησής τους. Επιπλέον, η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει σημαντικά κίνητρα για την χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και να αποτρέψει την χρήση των Ι.Χ. ιδιαίτερα στα κέντρα των πόλεων.
Αν και για πρώτη φορά μετά την τραγική -και για τις αστικές συγκοινωνίες- οικονομική κρίση βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες για τον εκσυγχρονισμό του στόλου των λεωφορείων αλλά και μελέτες για σημαντικές επεκτάσεις του δικτύου του Μετρό, πολλά περισσότερα πρέπει να γίνουν πολύ πιο γρήγορα ώστε να μη χάσουμε το τρένο του «πρασινίσματος» των αστικών συγκοινωνιών και της μείωσης της χρήσης του Ι.Χ. στην πόλη, με βασικό στόχο την προστασία του περιβάλλοντος. Χωρίς βιασύνη, σε λίγα χρόνια η Αθήνα μπορεί να αποτελεί μία «χτυπητή» παραφωνία στην Ευρώπη.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
