Ένα μέσο με μεγάλη δυναμική αλλά διαχρονικά παραγκωνισμένο από από τους ιθύνοντες. Ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος της Αθήνας φαίνεται σα να μη μπορεί να ξεφύγει από μία προδιαγεγραμμένη πορεία παρακμής που ξεκίνησε από τις μέρες της δημόσιας ΤΡΑΙΝΟΣΕ και συνεχίζεται ασταμάτητα, 5 περίπου χρόνια μετά την ιδιωτικοποίηση της σιδηροδρομικής εταιρείας.
Η πρόσφατη τροποποίηση των ωρών διέλευσης από τους σταθμούς, που απαιτήθηκε κυρίως λόγω των νέων δρομολογίων με τα ETR στο σιδηροδρομικό άξονα, δεν έφερε καμία βελτίωση στα δρομολόγια του Προαστιακού. Όπως είχαμε γράψει άλλωστε, η νέα σύμβαση μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεν προβλέπει καμία πύκνωση των δρομολογίων του μέσου, αλλά ούτε και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ έχει ποτέ εξαγγείλει κάτι τέτοιο.
Κατά συνέπεια, τα δρομολόγια θα συνεχίσουν να είναι ελλιπή επ’ αόριστον, με διελεύσεις ενός έως τριών τρένων την ώρα ακόμα και σε σταθμούς εντός του αστικού τμήματος και με συχνότητες που κατά κανόνα παραμένουν αμετάβλητες τόσο τις ώρες αιχμής, όταν οι επιβάτες συνωστίζονται εντός των συρμών, όσο και την υπόλοιπη μέρα. Επιπλέον, τα δρομολόγια προς και από το Αεροδρόμιο, που υπό κανονικές συνθήκες έπρεπε να αποτελεί μία από τις πιο επικερδείς γραμμές για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, θα συνεχίσουν να ολοκληρώνονται από τις 10 το βράδυ, παραδίδοντας το επιβατικό κοινό στα μέσα του ΟΑΣΑ και τα ταξί τις υπόλοιπες ώρες.
Αν και προς τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας είχε αυξηθεί η αξιοπιστία των δρομολογίων του Προαστιακού με τις ακυρώσεις δρομολογίων ή τις καθυστερήσεις να έχουν γίνει πιο σπάνιες, η κατάσταση φαίνεται πως έχει αντιστραφεί και πάλι τα τελευταία χρόνια, με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ να προχωρά σε ακυρώσεις δρομολογίων σε εβδομαδιαία βάση, με βασικό «θύμα» τα τοπικά δρομολόγια μεταξύ των σταθμών Άνω Λιόσια και Κάντζα, αφήνοντας το συγκεκριμένο τμήμα που διέρχεται μέσα από την πόλη με μόλις δύο δρομολόγια ανά ώρα ακόμα και τις ώρες αιχμής.
Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για όσους μετακινούνται στη γραμμή της Χαλκίδας όπου τα δρομολόγια είναι ακόμα πιο αραιά, οι καθυστερήσεις δεν λείπουν ενώ οι επιβάτες από και προς σταθμούς σε κοντινές αποστάσεις (Άγιος Στέφανος, Αχαρνές) καλούνται να πληρώσουν πιο ακριβά εισιτήρια από επιβάτες σε πιο απομακρυσμένους από το κέντρο σταθμούς όπως η Μαγούλα ή το Κορωπί επειδή τυπικά βρίσκονται εκτός του αστικού τμήματος.
Το πρόβλημα των υποδομών, που βρίσκονται υπό την ιδιοκτησία του κρατικού ΟΣΕ, εξακολουθεί να αποτελεί πληγή για τον Προαστιακό. Κατά κανόνα, οι βλάβες σε ανελκυστήρες και κυλιόμενες σκάλες επιδιορθώνονται με καθυστέρηση, ενώ ο οργανισμός έχει αποδείξει πως δεν προτίθεται να προχωρήσει σε επιδιόρθωση των βλαβών στους πίνακες δρομολογίων αλλά ακόμα και των ρολογιών στις αποβάθρες των σταθμών, δείγμα αδιαφορίας προς το επιβατικό κοινό.
Εξαγγελίες για δημιουργία νέου συστήματος τηλεματικής προκειμένου οι επιβάτες να παραμένουν ενημερωμένοι σχετικά με τα δρομολόγια είτε έχουν ξεχαστεί είτε προχωρούν με ρυθμούς που δεν συνάδουν με τις σύγχρονες ανάγκες, η καθαριότητα των σταθμών παραμένει σε δεύτερη μοίρα διαχρονικά, ενώ καμία λύση δεν δίνεται σε θέματα συντήρησης των εγκαταστάσεων. Είναι χαρακτηριστικό πως εδώ και περίπου μία δεκαετία έχουν εξαφανιστεί ακόμα και τα μέσα πυρόσβεσης από τις αποβάθρες των σταθμών, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται μία εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση για τους επιβάτες του μέσου.
Προφανείς ευθύνες υπάρχουν και από την πλευρά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ αφού η εταιρεία δεν έχει προχωρήσει σε καμία εμφανή ενέργεια για την βελτίωση των υπηρεσιών. Η ιδιωτική εταιρεία δεν τυπώνει καν πίνακες δρομολογίων ή χάρτες των διαδρομών για ανάρτηση στους σταθμούς, όπου ο κάθε εκδότης εισιτηρίων (υπάλληλοι εργολάβων) προχωρά σε εκτύπωση των δρομολογίων με ίδια μέσα. Επιπλέον, τρεις μήνες μετά την κατάργηση των ανώτατων ορίων πληρότητας των μέσων, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεν έχει φροντίσει καν για την αφαίρεση των αυτοκόλλητων απαγόρευσης χρήσης καθισμάτων των συρμών ενώ ακούγονται ακόμα ηχητικά μηνύματα για τήρηση αποστάσεων μεταξύ των επιβατών.
Έτσι, θα ήταν μάλλον υπερβολή αν είχαμε την απαίτηση από την ιδιωτική εταιρεία να προχωρήσει στην έστω αισθητική αναβάθμιση των σταθμών του Προαστιακού (το κόστος της οποίας δεν θα ήταν μεγάλο), πόσο μάλλον για την πλήρη αποκατάσταση έστω και ενός σταθμού ως κίνηση προσφοράς προς το επιβατικό κοινό.
Πλέον, το μόνο που μπορούν να ελπίζουν οι επιβάτες του Προαστιακού της Αθήνας είναι να μην καθυστερήσει υπερβολικά η προμήθεια νέων συρμών για προαστιακά δρομολόγια (με κρατικά έξοδα) αλλά και οι συμβάσεις ΣΔΙΤ του ΟΣΕ για την συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου, συμπεριλαμβανομένου και του Προαστιακού. Μόνο τότε θα υπάρχουν οι προϋποθέσεις προκειμένου να βελτιωθούν οι υπηρεσίες για τους επιβάτες και μέσω κάποιας πύκνωσης των δρομολογίων, εφόσον βέβαια η ΤΡΑΙΝΟΣΕ κρίνει πως αυτό θα ήταν επικερδές για την ίδια.
Κυρίως όμως αυτό που απαιτείται είναι τα στελέχη τόσο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ όσο και του ΟΣΕ να δείξουν κάποιο ελάχιστο ενδιαφέρον και για τον Προαστιακό της Αθήνας. Το κόστος για την βελτίωση της καθαριότητας, επιδιόρθωσης της βλάβης έστω και ενός ρολογιού ή τοποθέτησης μίας αφίσας με τα δρομολόγια του Προαστιακού δεν είναι απαγορευτικό αλλά κανείς μέχρι σήμερα δεν ενδιαφέρεται να το αναλάβει.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
