- Ποια είναι τα ακριβή αίτια του δυστυχήματος; Ποιος/ποιοι έκαναν λάθη; Ποιες ήταν οι ελλείψεις που οδήγησαν στο τραγικό συμβάν;
- Γιατί η Hellenic Train διέκοψε την κυκλοφορία των τρένων σε όλη τη χώρα με δική της πρωτοβουλία; Μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των δρομολογίων της όταν αυτά επιστρέψουν; Υπάρχουν ευθύνες στο προσωπικό και τη διοίκησή της;
- Ποιος είναι ο λόγος της αφωνίας του ΟΣΕ; Ποιοι φέρουν ευθύνη για τη μη ασφαλή λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου;
- Θα υπάρξουν παραιτήσεις πολιτικών στελεχών ή διοικήσεων φορέων; Θα κάνει έστω ένας πολιτικός αυτοκριτική για την κατάσταση στο σιδηρόδρομο;
- Ποιος θα αναλάβει την τεχνική διερεύνηση του δυστυχήματος; Θα είναι ανεξάρτητος φορέας ή στελέχη των εμπλεκόμενων εταιρειών, όπως στο παρελθόν;
- Πώς θα αντιδράσουν οι σιδηροδρομικοί; Θα εξακολουθούν να μπαίνουν σε τρένα τα οποία λειτουργούν κάτω από επικίνδυνες συνθήκες ή θα απαιτήσουν την άμεση λήψη μέτρων;
- Θα ανακοινωθεί κάποιο χρονοδιάγραμμα για την εγκατάσταση των απαραίτητων συστημάτων ασφαλείας στο σιδηροδρομικό δίκτυο και μάλιστα το συντομότερο δυνατόν; Η κυβέρνηση θα επιμείνει στο σημερινό χρονοδιάγραμμα (ΣΔΙΤ ανάταξης και συντήρησης) μέσω των οποίων θα απαιτηθούν τουλάχιστον 2-3 χρόνια ακόμα;
- Ποιος θα αναλάβει τη διαχείριση της επόμενης μέρας; Οι διοικήσεις των φορέων που διαχρονικά αμελούν ακόμα και για την ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου ή κάποιο άλλο πρόσωπο/επιτροπή;
* * * Εθνική τραγωδία. Μόνο αυτές οι λέξεις μπορούν να χαρακτηρίσουν το σιδηροδρομικό δυστύχημα που συνέβη στις 11 το βράδυ της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου στην περιοχή του Ευαγγελισμού στα Τέμπη και είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 57 τουλάχιστον ατόμων και τον τραυματισμό περίπου 130 από τους οποίους 66 νοσηλεύονται ακόμα. Πρόκειται για το χειρότερο δυστύχημα στη σιδηροδρομική ιστορία της χώρας.
* * * Ανάμεσα στους νεκρούς είναι πολλά νέα παιδιά, φοιτητές που γύριζαν από τη Λάρισα και την Αθήνα στο Πανεπιστήμιό τους στη Θεσσαλονίκη. Νεκροί είναι επίσης και τουλάχιστον εννέα εργαζόμενοι στο σιδηρόδρομο.
* * * Πολλά θα γραφτούν και θα ειπωθούν μέσα στις επόμενες ώρες, μέρες και εβδομάδες. Η διερεύνηση του δυστυχήματος θα χρειαστεί χρόνο, ενώ ο θρήνος θα δώσει εν καιρώ τη θέση του στην πολιτική διαμάχη γύρω από το συμβάν. Κανείς δεν πρόκειται να ξεχάσει την τραγωδία, το αν όμως αυτή θα επιφέρει κάποια χειροπιαστή αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του σιδηρόδρομου στη χώρα μας μένει να αποδειχθεί.
Το δυστύχημα
* * * «Πάμε κι’ όπου βγει». Αυτό δήλωσε αυτόπτης μάρτυρας πως άκουσε (πιθανότατα τον μηχανοδηγό) να λέει από τον ασύρματο λίγο πριν το τρένο ξεκινήσει την πορεία του και συγκρουστεί μετωπικά με την εμπορική αμαξοστοιχία. Όλες οι πληροφορίες μέχρι στιγμής αναφέρουν πως το επιβατικό τρένο κινούταν «σε λάθος γραμμή» στην κατεύθυνση προς Θεσσαλονίκη. Κινούταν δηλαδή στην γραμμή της καθόδου, αντίθετα από το συνηθισμένο. Το αν είχε λάβει αυτή την εντολή από τον σταθμάρχη μένει να διευκρινιστεί. Σημειώνεται ότι η κυκλοφορία στον αντίθετο κλάδο συνηθίζεται όταν για κάποιο λόγο ισχύει μονοδρόμηση. Πάντα όμως πρέπει να διασφαλίζεται ότι δεν κινείται κάποιο άλλο τρένο προς την αντίθετη φορά.
* * * Οι επιβάτες είχαν ήδη υποστεί καθυστέρηση για λόγους κυκλοφορίας ενώ αναφέρουν πως υπήρχε σύγχυση για τις γραμμές και ο μηχανοδηγός ήταν αναστατωμένος. Με άλλα λόγια δηλαδή φαίνεται σαν να επικρατούσε μπάχαλο γύρω από την κυκλοφορία τις ώρες πριν το συμβάν.
* * * Σύμφωνα με την πυροσβεστική η οποία επικαλέστηκε στοιχεία της Hellenic Train, στην επιβατική αμαξοστοιχία επέβαιναν 342 επιβάτες και 10 άτομα προσωπικό, ενώ στην εμπορική αμαξοστοιχία 2 άτομα προσωπικό.
* * * Οι εικόνες από τον τόπο της τραγωδίας είναι ανατριχιαστικές. «Τα βαγόνια 1 και 2 δεν υπάρχουν. Λόγω της σφοδρότητας της σύγκρουσης εκτινάχθηκαν» τόνισε στην ΕΡΤ ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, ενώ ο δήμαρχος Τεμπών, Γιώργος Μανώλης, σημείωσε ότι στα πρώτα τρία βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας Intercity 62 «αναπτύχθηκαν θερμοκρασίες από 1.200 έως 1.500 βαθμοί Κελσίου». Η πυροσβεστική συνεχίζει τις έρευνες στα τρία πρώτα βαγόνια.
Οι αντιδράσεις
* * * Η πρώτη ανακοίνωση από την Hellenic Train βγήκε λίγο μετά τις 2 τα ξημερώματα, τρεις ολόκληρες ώρες μετά το συμβάν. Μέσω αυτής επιβεβαιώθηκε η εμπλεκόμενη επιβατική αμαξοστοιχία (IC 62) η οποία μετέφερε «περίπου 350 επιβάτες».
* * * Κατά τη διάρκεια της νύχτας υπήρχαν και άλλες ανακοινώσεις σχετικά με τα δρομολόγια της Hellenic Train που αναστέλλονται σήμερα Τετάρτη. Από τα ξημερώματα καταργήθηκαν όλα τα δρομολόγια μεταξύ Αθήνας – Θεσσαλονίκης και τα δρομολόγια στην κεντρική Ελλάδα ενώ μετά τις 10:30 το πρωί ανακοινώθηκε πως καταργούνται όλα τα δρομολόγια της Hellenic Train από τις 12 το μεσημέρι, χωρίς επιπλέον αιτιολόγηση. Κάποια από τα δρομολόγια το απόγευμα θα πραγματοποιηθούν με λεωφορεία.
* * * Μετά τις 7 το πρωί η Hellenic Train ανακοίνωσε πως προσφέρει τη “μεγίστη δυνατή υποστήριξη” στις οικογένειες των επιβατών, ενώ στη διάθεση των νοσοκομείων βρίσκεται η τράπεζα αίματος των εργαζόμενων της εταιρείας. Αποκλειστικό εκείνη τη στιγμή ήταν η ολοκλήρωση της επιχείρησης εκκένωσης. Κατά τα άλλα η εταιρεία κατέβασε τη σελίδα της στο facebook ενώ και στο twitter δεν έχει ανακοινώσει κάτι από χτες.
* * * Πριν τις 8 το βράδυ, ο Πρόεδρος της Hellenic Train, Καθηγητής Dario Lo Bosco, ανακοίνωσε τα εξής: Καθώς η διερεύνηση των συνθηκών που προκάλεσαν το τραγικό συμβάν βρίσκεται σε εξέλιξη, η Hellenic Train, εταιρεία επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών, συνεχίζει να εργάζεται δίπλα στις αρχές και στους διασώστες στο σημείο του δυστυχήματος και σε όλα τα νοσοκομεία που φροντίζουν τους τραυματίες.
H Hellenic Train, η διοίκηση και οι εργαζόμενοί της, στέκεται δίπλα στις οικογένειες των θυμάτων, εκφράζοντας από καρδιάς τα πιο θερμά της συλλυπητήρια αλλά και τη δέσμευσή της για την πλήρη υποστήριξη τους καθώς και όλων των επιβατών.Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου Hellenic Train,
Καθηγητής Dario Lo Bosco
* * * Αλγεινή εντύπωση προκάλεσε η πλήρης απουσία μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τον ΟΣΕ. Μέχρι το μεσημέρι της Τετάρτης, δεν υπήρξε η οποιαδήποτε ανακοίνωση από τους δύο φορείς. Στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ αναφέρθηκε πως ο κ. Καραμανλής δεν θα προβεί σε κάποια δήλωση πριν από την ανακοίνωση του πρωθυπουργού, ο οποίος θα κάνει δηλώσεις από τα Τέμπη.
* * * Γύρω στις 12 το μεσημέρι, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκεύτηκε τον τόπο της τραγωδίας στα Τέμπη όπου δήλωσε: «Η σκέψη μας είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα με τους συγγενείς των θυμάτων. Υποχρέωσή μας να περιθάλψουμε τους τραυματίες και να ταυτοποιήσουμε τους νεκρούς. Ένα πράγμα μπορώ να εγγυηθώ – θα μάθουμε τα αίτια της τραγωδίας και θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να μη ξανασυμβεί»
* * * Οι πρώτες δηλώσεις του κ. Κώστα Καραμανλή έγιναν στα Τέμπη λίγο νωρίτερα από τον πρωθυπουργό. Με εμφανή συγκίνηση ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών δήλωσε:
«Σήμερα είναι πραγματικά μια θλιβερή μέρα και όλοι όσοι έχουμε βρεθεί εδώ εκφράζουμε την οδύνη και τη θλίψη μας, διότι οι σκηνές που βλέπουμε είναι, πραγματικά, συγκλονιστικές. Αυτή τη στιγμή οι σκέψεις όλων βρίσκονται στα θύματα και στις οικογένειές τους. Γνωρίζετε και καταλαβαίνετε ότι πρόκειται για μία πολύ δύσκολη επιχείρηση έρευνας και διάσωσης.
Ακόμα δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των θυμάτων. Εγώ, όμως, θέλω και είμαι υποχρεωμένος να πω ένα πράγμα: Ότι θα διερευνήσουμε με απόλυτη σοβαρότητα, με απόλυτη διαφάνεια τα αίτια αυτού του τραγικού συμβάντος. Ό,τι όμως, πούμε τώρα θα είναι πρώιμο και στην ουσία, με αυτό τον τρόπο θα σας έλεγα, ότι βεβηλώνουμε τη μνήμη των ανθρώπων που χάθηκαν. Επομένως θα ήθελα να δείξουμε όλοι ψυχραιμία και να μείνουμε σε αυτό που σας είπα, ότι θα κάνουμε τα πάντα, για να διερευνήσουμε τα αίτια και να μην αφήσουμε τίποτα κάτω από το χαλί. Σας ευχαριστώ πολύ».
* * * Ο κ. Καραμανλής ανακοίνωσε την παραίτησή του στις 4 το απόγευμα. Το γραφείο τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σχολίασε: «Ο κ. Καραμανλής γνωρίζει πάρα πολύ καλά τα αίτια της παραίτησής του», προσθέτοντας, «ο κ. Μητσοτάκης γνωρίζει, επίσης, πολύ καλά ότι η συζήτηση για τα αίτια της τραγωδίας δεν θα αποφευχθεί με την παραίτηση του υπουργού του, αλλά καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική. Στην ώρα της όμως, όχι την ώρα του πένθους».
* * * Στη θέση του κ. Καραμανλή μέχρι τις εκλογές θα μπει ο κ. Γιώργος Γεραπετρίτης, ενώ, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, παραιτήθηκαν και οι επικεφαλής του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ.
* * * Τραγική ειρωνία είναι ότι στις 12 το μεσημέρι ο πρωθυπουργός είχε προγραμματίσει να επισκεπτεί το κέντρο τηλεδιοικησης – σηματοδότησης σιδηροδρομικού δικτύου βορείου Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη σήμερα το μεσημέρι. Η επίσκεψη ακυρώθηκε με τον πρωθυπουργό να κατευθύνεται στα Τέμπη.
* * * Συλληπητήρια δήλωση έκανε και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακαλαροπούλου: «Θρηνούμε κατά κύριο λόγο νέους ανθρώπους. Μοιραζόμαστε την οδύνη όσων έχασαν τους δικούς τους, αν και γνωρίζουμε ότι ο πόνος τους είναι τόσο μεγάλος, ώστε κανένας παρηγορητικός λόγος δεν μπορεί να τον ανακουφίσει» ανέφερε μεταξύ άλλων.
* * * Στον τρόπο της τραγωδίας βρέθηκε αργά το μεσημέρι και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας ο οποίος δήλωσε: «Ζούμε στιγμές βαθιάς οδύνης και θλίψης. Οι εικόνες που είδα είναι συγκλονιστικές. Ζούμε μία αδιανόητη τραγωδία με δεκάδες νεκρούς και αγνοούμενους μεταξύ των οποίων δυστυχώς και πολλά νέα παιδιά. Τούτη την ώρα που ακόμα μετράμε τους νεκρούς μας και πενθούμε, δεν θέλω να μιλήσω για ευθύνες, θα τα πούμε στην ώρα τους. Εκφράζω τη βαθύτατη οδύνη στους συγγενείς των θανόντων και τις ευχές μου για ταχεία ανάρρωση στους τραυματισμένους».
* * * Συλληπητήριες δηλώσεις έκαναν η Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου η Πρόεδρος της Κομισιόν και η Επίτροπος Μεταφορών της ΕΕ πριν ακόμα υπάρξει έστω και μία δήλωση από τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας.
* * * Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σιδηροδρομικών ανακοίνωσε τα εξής: «Η λέξη τραγωδία μάλλον «φαντάζει» μικρή ως έννοια γι΄αυτό που ζει σήμερα η σιδηροδρομική οικογένεια αλλά και όλη η Ελλάδα. Βιώνουμε τη μεγαλύτερη σιδηροδρομική τραγωδία στα ελληνικά χρονικά, θρηνώντας τόσους συνανθρώπους και συναδέλφους μας που έφυγαν ξαφνικά και άδικα στο σημερινό δυστύχημα στην περιοχή του ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ (ΛΑΡΙΣΑ). Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σιδηροδρομικών εκφράζει τα πιο θερμά και ειλικρινή συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων. Σήμερα είναι ημέρα θλίψης. Εκφράζουμε τις ευχές μας για ταχεία ανάρρωση των τραυματισμένων (σωματικά και ψυχολογικά). Όπως μπορούμε θα σταθούμε δίπλα τους.»
Η διερεύνηση
* * * Ποιος θα διερευνήσει το συμβάν; Μόλις τον Ιανουάριο ψηφίστηκε η σύσταση του νέου Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών ο οποίος όμως δεν έχει συσταθεί ακόμα για να διερευνήσει το δυστύχημα (η προηγούμενη επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων δεν είχε λειτουργήσει ποτέ). Προς το παρόν την ευθύνη διερεύνησης την έχει η Τροχαία Λάρισας που προφανώς δεν διαθέτει την κατάλληλη τεχνογνωσία για τη διερεύνηση ενός τέτοιου συμβάντος.
* * * Σύμφωνα με τον ΣΚΑΙ, το μεσημέρι με εντολή του εισαγγελέα συνελήφθη ο σταθμάρχης βάρδιας ο οποίος φέρεται προς το παρόν να φέρει σημαντικό μερίδιο ευθύνης για την τραγωδία . Κατάθεση έχουν δώσει στην Τροχαία Λάρισας ο εκπρόσωπος της Hellenic Train και δύο προϊστάμενοι τμημάτων, Μηχανοδηγών και Εκδοτηρίων. Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο σταθμάρχης, ηλικίας 59 ετών, χαρακτηρίζεται ως υπαίτιος του δυστυχήματος και κατηγορείται εκτός των άλλων, για ανθρωποκτονία από αμέλεια (άρθρο 302 του Ποινικού Κώδικα), σωματική βλάβη από αμέλεια (314 ΠΚ) και επικίνδυνες παρεμβάσεις στην συγκοινωνία μέσων (291 ΠΚ). Για κάποιο λόγο η προσοχή των αρχών και του τύπου έχει πέσει μόνο στο συγκεκριμένο άτομο ενώ διαβάζουμε και εικασίες για το αν πάτησε ένα κουμπί ή όχι.
* * * Από τη μεριά των συνδικαλιστών μηχανοδηγών γίνεται αναφορά στη μη λειτουργία του συστήματος τηλεδιοίκησης ETCS πλην του τμήματος Τιθορέα-Δομοκός. Ο ΟΣΕ έχει εξαγγείλει πως θα γίνει διαγωνισμός ΣΔΙΤ για την ανάταξη του δικτύου μεταξύ Αθήνας-Θεσσαλονίκης χωρίς όμως χρονοδιάγραμμα. Ο αντίστοιχος διαγωνισμός για τη συντήρηση του δικτύου στην Μακεδονία και Θράκη αναμένεται να προκηρυχθεί μέσα στην άνοιξη.
* * * «Δεν λειτουργεί τίποτα, όλα γίνονται χειροκίνητα, με ανθρώπινο παράγοντα. Είμαστε στο manual σε όλο το δίκτυο Αθήνα–Θεσσαλονίκη, όπως και στο σημείο αυτό», ανέφερε ο πρόεδρος των μηχανοδηγών τονίζοντας ότι ούτε οι ενδείξεις, τα φωτοσήματα, ούτε ο έλεγχος κυκλοφορίας λειτουργούν. Το ότι εν έτει 2023 δεν βρίσκονται ακόμα σε λειτουργία όλα τα απαραίτητα συστήματα για την ασφαλή κίνηση στο δίκτυο είναι τραγικό.
* * * Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύει η ΕΡΤ, άνθρωποι του ΟΣΕ αναφέρουν ότι δεν λειτουργεί εδώ και καιρό το ηλεκτρονικό σύστημα, η κυκλοφορία γίνεται δηλαδή χειροκίνητα. Σύμφωνα με πληροφορίες, σημειώθηκε βλάβη σε στύλο της ΔΕΗ στο Παλαιοφάσαρλο και έτσι καθοδηγήθηκε η αμαξοστοιχία στη γραμμή καθόδου για την αποφυγή ηλεκτροπληξίας. Επανήλθε στη γραμμή της ανόδου και λίγο μετά τη Λάρισα καθοδηγήθηκε ξανά στην γραμμή της καθόδου, όπου βρισκόταν η εμπορική αμαξοστοιχία, με αποτέλεσμα να συγκρουστούν. Αυτό που επίσης λένε οι άνθρωποι του ΟΣΕ είναι ότι δεν λειτουργούν οι φωτεινοί σηματοδότες εδώ και πολύ καιρό, με αποτέλεσμα να πηγαίνουν στα τυφλά.
* * * Στην Αθήνα, ανεστάλησαν οι σημερινές στάσεις εργασίας στο δίκτυο του Μετρό, μετά το δυστύχημα στα Τέμπη.
* * * Είναι σαφές ότι τέτοιου είδους δυστυχήματα δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν στις μέρες μας. Η Hellenic Train, ο ΟΣΕ και το κράτος θα έπρεπε να απαντήσουν άμεσα αν μπορούν να εξασφαλίσουν την ασφαλή κυκλοφορία στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Χιλιάδες επιβάτες μετακινούνται με το σιδηρόδρομο καθημερινά και χρειάζονται μία απάντηση στο ερώτημα αυτό.
Η επόμενη μέρα
* * * Πέρα από τα λόγια που θα ακούσουμε μέσα στις επόμενες ώρες χρειάζονται και συγκεκριμένες πράξεις. Σαφή χρονοδιαγράμματα για την εκτέλεση όλων των απαραίτητων έργων αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου. Άμεση θέση σε λειτουργία των απαραίτητων συστημάτων ETCS ακόμα και μέσω απευθείας ανάθεσης των έργων, ακόμα και αν απαιτηθεί η διακοπή της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας μέχρι να συμβεί αυτό. Άμεση πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού για να διασφαλιστεί η ασφαλής κυκλοφορία και εκπαίδευσή του. Παραίτηση διοικήσεων των εμπλεκόμενων φορέων. Πλήρη και ανεξάρτητη διερεύνηση του δυστυχήματος, και παραδειγματική τιμωρία όσων φέρουν ευθύνη.
* * * Υπάρχουν σημαντικά ερωτήματα στα οποία θα πρέει να δοθούν απαντήσεις μέσα στις επόμενες ώρες και μέρες:
* * * Η Ελλάδα θα βρίσκεται σε εθνικό πένθος από την 1η ως την 3η Μαρτίου. Ας είναι αυτή η τελευταία φορά. Ας μπει σήμερα κιόλας ένα τέλος στην απαξίωση των σιδηροδρομικών μεταφορών στην χώρα μας που μετράει πλέον δεκαετίες κι ας περάσουμε στην επόμενη μέρα.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
Το παρόν θα ενημερώνεται με περισσότερες πληροφορίες μέσα στη μέρα
