Αν και βρισκόμαστε μία ανάσα πριν το Δεκαπενταύγουστο, στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών οι προετοιμασίες για την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού για την παραχώρηση 63 τουλάχιστον λεωφορειακών γραμμών σε ιδιώτες είναι πυρετώδεις.
Πρόκειται ουσιαστικά για το διαγωνισμό που θα αποτελέσει συνέχεια της παραχώρησης 60-72 γραμμών στα ΚΤΕΛ η οποία ξεκίνησε από το φθινόπωρο του 2020 ως ένα μέτρο για την αύξηση του επιβατικού έργου λόγω του κορωνοϊού και της καθυστέρησης στην προμήθεια νέων λεωφορείων, και η οποία -βάση της τελευταίας σύμβασης που υπεγράφη στα τέλη του 2022, αναμένεται να ολοκληρωθεί το φετινό Οκτώβριο.
Το περασμένο Σάββατο ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση για τους όρους του νέου διαγωνισμού, ενώ επιπλέον, την εβδομάδα που μας πέρασε, πραγματοποιήθηκε και συνάντηση στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μεταξύ στελεχών του υπουργείου και στελεχών φορέων και εταιρειών που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό. Ήδη διαφαίνεται σημαντικό ενδιαφέρον τόσο από εταιρείες του εσωτερικού (συμπεριλαμβανομένων ΚΤΕΛ και τουριστικών γραφείων) αλλά και από το εξωτερικό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον ανταγωνσμό. Από τη πλευρά των ενδιαφερόμενων πάντως, υπάρχει συμφωνία ότι απαιτείται αλλαγή των όρων του διαγωνισμού προκειμένου να είναι πιο αποδοτική και με λιγότερο ρίσκο η επένδυση στην οποία θα προχωρήσει ο/οι ανάδοχος/οι.
Τι περιλαμβάνει ο διαγωνισμός
Με βάση το προσχέδιο της προκήρυξης του διαγωνισμού (το οποίο ενδεχομένως να τροποποιηθεί μετά και τη λήψη του feedback από τους ενδιαφερόμενους), η διεθνής ανοικτή διαδικασία αφορά την «Παροχή Υπηρεσιών Επιβατικών Μεταφορών με Αστικά Λεωφορεία στην Ανατολική και Δυτική Αττική για εξήντα (60) μήνες με δικαίωμα παράτασης έως τριάντα (30) μήνες». Η εκτιμώμενη αξία ανέρχεται σε 312.086.730,32 ευρώ πλέον ΦΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος μονομερούς παράτασης.
Το αντικείμενο του διαγωνισμού θα διαχωριστεί σε δύο τμήματα: το πρώτο αφορά 25 λεωφορειακές γραμμές της Ανατολικής Αττικής και το δεύτερο 38 γραμμές στη Δυτική Αττική. Για το Α’ τμήμα, τις τυπικές καθημερινές μέρες θα πραγματοποιούνται 1.188 δρομολόγια με 96 οχήματα (συμπεριλαμβανομένων 30 αρθρωτών και 5 mini). Για το Β’ τμήμα, θα πραγματοποιούνται 1.757 δρομολόγια με 115 λεωφορεία (3 εξ αυτών mini).
Η προβλεπόμενη αμοιβή ανά οχηματοχιλιόμετρο θα ανέλθει σε 2,13 ευρώ με το κριτήριο επιλογής του αναδόχου να είναι η προσφορά της χαμηλότερης τιμής. Ο ΟΑΣΑ θα καταβάλει στον ανάδοχο το 90% της προβλεπόμενης πληρωμής κάθε μήνα, ενώ στο τέλος κάθε τριμήνου θα γίνεται η εκκαθάριση του υπόλοιπου ποσού ανάλογα με τα απολογιστικά στοιχεία κόστους.
Ο ανάδοχος -ή οι ανάδοχοι- θα πρέπει να χρησιμοποιούν ντιζελοκίνητα λεωφορεία κατηγορίας EURO VI νέα ή μεταχειρισμένα με ηλικία έως και 5 ετών κατά την έναρξη της σύμβασης, ενώ η ηλικία τους δεν πρέπει να ξεπεράσει τα 10 έτη σε κανένα χρονικό σημείο της σύμβασης. Τα λεωφορεία θα φέρουν εξοπλισμό ηλεκτρονικού εισιτηρίου και τηλεματικής (διευκρινίζεται πως θα πρέπει να είναι διασυνδεδεμένο με την εφαρμογή OASA Telematics και τις έξυπνες στάσεις) με δαπάνες του αναδόχου και θα είναι βαμμένα σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ΟΑΣΑ. Μέχρι το τέλος του πρώτου έτους της σύμβασης θα πρέπει να βρίσκονται σε λειτουργία και δύο αμαξοστάσια, ένα στην Ανατολική και ένα στη Δυτική Αττική.
Σημειώνεται ότι οι συμμετέχουσες εταιρείες, από την Ελλάδα ή το εξωτερικό θα πρέπει να έχουν μέσο κύκλο εργασιών ύψους 15 εκατ. ευρώ κατά τα τελευταία 3 έτη, να έχουν αναλάβει τουλάχιστον μία σύμβαση δημοσίων επιβατικών μεταφορών με λεωφορεία ή ιδιωτικών μεταφορών με λεωφορεία με μέγεθος στόλου κατ’ ελάχιστον πενήντα λεωφορείων και να διαθέτουν όλες τις απαραίτητες πιστοποιήσεις. Όπως συνέβη και στην περίπτωση των συμβάσεων των ΚΤΕΛ, οι ανάδοχοι θα μπορούν να προχωρούν σε υπεργολαβίες, παραχωρώντας μέρος του μεταφορικού έργου σε τρίτους.
Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της σύμβασης ο ΟΑΣΑ θα διατηρεί το δικαίωμα να μεταβάλλει το συγκοινωνιακό έργο για λόγους εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού. Στις προδιαγραφές του διαγωνισμού περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι προδιαγραφές των λεωφορείων καθώς και ο ελάχιστος αριθμός εκτελούμενων δρομολογίων ανά γραμμή και ημερολογιακή περίοδο.
Τι ζητούν ενδιαφερόμενοι φορείς και εταιρείες
Εικοσιπέντε ήταν τα σχόλια τα οποία συγκέντρωσε η δημόσια διαβούλευση των όρων του διαγωνισμού, η οποία ήταν σε εξέλιξη από τις 29 Ιουνίου έως και τις 29 Ιουλίου. Τα περισσότερα εξ αυτών, προέρχονται από την ΠΟΑΥΣ, την ομοσπονδία δηλαδή των υπεραστικών ΚΤΕΛ, ενώ σχόλια μεταξύ άλλων, έγιναν και από την Γενική Πανελλαδική Ομοσπονδία Επιχειρήσεων Τουρισμού.
Ίσως το πιο ομόφωνο αίτημα είναι η αύξηση του προβλεπόμενου χρόνου της σύμβασης από τα 5 έτη (με δικαίωμα προαίρεσης για 2,5 έτη ακόμα) στα 10 έτη κατ’ ελάχιστο, προκειμένου να έχει λιγότερο ρίσκο η επένδυση για την προμήθεια αστικών λεωφορείων.
Πολλά σχόλια συγκέντρωσαν και οι προβλέψεις για τις προδιαγραφές των λεωφορείων αυτών, αφού κρίνεται ότι θα είναι πολύ δύσκολη η εύρεση μεταχειρισμών λεωφορείων diesel EURO VI με ηλικία έως και 5 ετών, με αποτέλεσμα ο ανάδοχος ενδεχομένως να στραφεί στην αγορά νέων οχημάτων. Για το λόγο αυτό, ζητείται η θέσπιση μίας μεταβατικής περιόδου που θα φτάνει ακόμα και τα 4 έτη για την εύρεση των οχημάτων με τις προβλεπόμενες προδιαγραφές. Για τα συστήματα της τηλεματικής και του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, ζητείται ο ΟΑΣΑ να αναλάβει το σύνολο του σχετικού κόστους ή έστω το κόστος εργασιών σε περίπτωση βανδαλισμών και άλλων βλαβών.
Όσον αφορά την αποζημίωση, υπήρξαν αιτήματα για αύξηση του μέγιστου ποσού που θα προβλέπει ο διαγωνισμό (προς το παρόν 2,13 ευρώ ανά οχηματοχιλιόμετρο) σε μέχρι και 2,90 ευρώ ώστε να αυξηθεί ο ανταγωνισμός καθώς και δυνατότητα μεταβολής του ποσού στο χρόνο όχι μόνο με βάση την τιμή των καυσίμων αλλά και των λειτουργικών εξόδων, λαμβάνοντας υπόψη τον Ετήσιο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Ζητείται επίσης ένα είδος «μπόνους» σε περίπτωση που επιτευχθεί η εκτέλεση του προβλεπόμενου συγκοινωνιακού έργου σε υψηλό ποσοστό για να υπάρχει κίνητρο για υψηλή αξιοπιστία των δρομολογίων, καθώς και να μη χάνεται η αποζημίωση του αναδόχου σε περίπτωση που ένα δρομολόγιο δεν εκτελείται λόγω ανωτέρας βίας (ατύχημα, βλάβη λεωφορείου, καιρικές συνθήκες κλπ.)
Σχετικά με το μεταφορικό έργο, ζητείται να εισαχθούν ρήτρες ώστε να μην είναι δυνατή η μείωσή του μονομερώς από τον ΟΑΣΑ παρά μόνο η αύξησή του. Υπήρξαν επίσης αιτήματα για ενοποίηση του μεταφορικού έργου ώστε αυτό να δοθεί σε έναν ανάδοχο αντί για δύο, ενώ άλλοι ζήτησαν το διαχωρισμό του έργου σε περισσότερα από δύο τμήματα. Υπήρξε επίσης και αίτημα για να συμπεριληφθούν στη σύμβαση και 3 συγκεκριμένες δημοφιλείς λεωφορειακές γραμμές της περιοχής του Πειραιά (801, 845, 871) καθώς αυτό κρίνεται πως θα είναι προς όφελος των επιβατών και του αναδόχου.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
