- Στις αρχές του χρόνου, κατακυρώθηκε στην εταιρεία IVECO France SAS το τμήμα του διαγωνισμού στο οποίο περιλαμβάνονται 100 αρθρωτά (18 μέτρων) λεωφορεία με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG), αντί συνολικού ποσού 38.500.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ για το σύνολο των 100 λεωφορείων (ο προϋπολογισμός ανερχόταν σε 43 εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ). Η κατασκευή των λεωφορείων αυτών έχει ξεκινήσει σε εργοστάσιο της εταιρείας στη Γαλλία. Έτσι, από τη στιγμή που θα υπογραφεί η σύμβαση, αναμένεται να ξεκινήσει αμέσως η παράδοσή τους.
- Εκκρεμεί η κατακύρωση του τμήματος που αφορά την προμήθεια 100 ηλεκτρικών αστικών λεωφορεία 12 μέτρων ελάχιστης αυτονομίας 135 χλμ.. Η μοναδική εταιρεία που έχει απομείνει στο διαγωνισμό είναι η κινεζική BYD.
- Τέλος, από την τουρκο-ιταλική Industria Italiana Autobus S.P.A., η προσφορά της οποίας έχει γίνει δεκτή, αναμένεται να γίνει η προμήθεια 200 λεωφορείων συμπιεσμένου φυσικού αερίου
Πίσω από την αισιοδοξία των κυβερνητικών εξαγγελιών για την προμήθεια εκατοντάδων νέων λεωφορείων που θα αναβαθμίσουν (αρχής γενομένης από το 2024) τις υπηρεσίες που λαμβάνουν οι επιβάτες, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Θεσσαλονίκη, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αλλά και οι συγκοινωνιακοί φορείς έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να εξασφαλιστεί πως από το φθινόπωρο και μετά θα υπάρχουν αρκετά λεωφορεία στους δρόμους προκειμένου να εκτελείται το σύνολο των προγραμματισμένων δρομολογίων.
Αυτή τη στιγμή, ένα σημαντικό μέρος του μεταφορικού έργου στην Αθήνα, εκτελείται με λεωφορεία από εταιρείες ΚΤΕΛ βάση σύμβασης, αλλά και από επίσης μεταχειρισμένα (από χώρες της Ευρώπης) λεωφορεία τα οποία εντάχθηκαν στο στόλο της ΟΣΥ μέσω leasing. Όσο για τα ιδιόκτητα λεωφορεία της ΟΣΥ, αυτά ως γνωστόν βαίνουν μειούμενα αφού η τελευταία προμήθεια λεωφορείων έγινε τη δεκαετία του 2000, ενώ τα παλαιότερα λεωφορεία που κυκλοφορούν σήμερα αποκτήθηκαν το 1993.
Η πρώτη σημαντική πρόκληση του φθινοπώρου θα είναι η λήξη, τον Οκτώβριο, της σύμβασης με τα ΚΤΕΛ. Πρόκειται για τη δεύτερη κατά σειρά σύμβαση (στην πράξη παράταση και επέκταση της αρχικής σύμβασης του Οκτωβρίου του 2020) η οποία υπεγράφη το Δεκέμβριο του 2022, με αναδρομική ισχύ από τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Σε αυτή προβλέπονταν η δρομολόγηση λεωφορείων από τα ΚΤΕΛ σε 72 λεωφορειακές γραμμές (από 60 στην αρχική σύμβαση) στην ανατολική, δυτική και βόρεια Αττική. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πραγματικός αριθμός των γραμμών στις οποίες έχουν δρομολογηθεί τα λεωφορεία των ιδιωτών είναι μικρότερος.
Καθώς η δυνατότητα εκ νέου απευθείας ανάθεσης των γραμμών στα ΚΤΕΛ έχει πλέον εκλείψει, ο ΟΑΣΑ επέλεξε να προχωρήσει στη διεξαγωγή διεθνούς διαγωνισμού, μέσω του οποίου 63 λεωφορειακές γραμμές που εξυπηρετούν την Ανατολική και τη Δυτική Αττική θα παραχωρηθούν σε ιδιώτες για μία περίοδο πέντε έως επτάμιση ετών. Η δημόσια διαβούλευση για τους όρους του συγκεκριμένου διαγωνισμού λήγει αυτή την εβδομάδα, ενώ η προκήρυξή του αναμένεται ακόμα και μέσα στον Αύγουστο.
Δεδομένου πάντως ότι θα απαιτηθούν κάποιοι μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός και να υπογραφούν οι συμβάσεις, αλλά και καθώς ο/οι ανάδοχος/οι θα έχουν στη διάθεσή τους τουλάχιστον 3 μήνες για τη δρομολόγηση του συνόλου των λεωφορείων, οι πιθανότητες τα λεωφορεία αυτά να ξεκινήσουν δρομολόγια εντός της χρονιάς είναι πολύ μικρές. Έτσι, η ΟΣΥ και το υπουργείο θα πρέπει να βρουν τον τρόπο να καλύψουν το κενό που θα δημιουργηθεί μετά τη λήξη της παρούσαν σύμβασης με τα ΚΤΕΛ τον ερχόμενο Οκτώβριο.
Για την ιστορία, το ανάλογο κενό που είχε δημιουργηθεί μετά τη λήξη της πρώτης σύμβασης με τα ΚΤΕΛ και μέχρι την υπογραφή της δεύτερης είχε καλυφθεί μέσω «δωρεάς μεταφορικού έργου» από τα ΚΤΕΛ το οποίο αποζημιώθηκε στη συνέχεια. Κάτι ανάλογο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα μπορούσε να συμβεί και το ερχόμενο φθινόπωρο, αρκεί να βρεθεί η κατάλληλη «πατέντα».
Προς επέκταση το leasing των λεωφορείων
«Ευχή και κατάρα» είναι για τις συγκοινωνίες της Αθήνας η ένταξη στον στόλο της ΟΣΥ μεταχειρισμένων λεωφορείων τα οποία προήλθαν μέσω συμβάσεων leasing. Από τη μία πλευρά εξασφαλίστηκε η κυκλοφορία επιπλέον λεωφορείων, ωστόσο οι συχνές βλάβες των οχημάτων αυτών «πονοκεφαλιάζουν» τους εργαζόμενους της ΟΣΥ, ενώ τα χαρακτηριστικά τους σε πολλές περιπτώσεις βρίσκονται σε ασυμφωνία με τα υπόλοιπα λεωφορεία (π.χ. διαθέτουν σκαλοπάτια ή μη ανοιγόμενα παράθυρα).
Ο διαγωνισμός για την προμήθεια 300 μεταχειρισμένων λεωφορείων μέσω leasing (90 αρθρωτά και 210 κανονικά) για 3+1 χρόνια είχε ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 2021, με τα πρώτα λεωφορεία να φτάνουν στην Αθήνα τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς. Ένα όμως χρόνο αργότερα έγινε γνωστό πως η ΟΣΥ ενεργοποίησε ποινικές ρήτρες ύψους εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ κατά των τριών εταιρειών αφού δεν είχαν διαθέσει το σύνολο του αριθμού των λεωφορείων για τα οποία είχαν δεσμευτεί ενώ μέχρι και σήμερα δεν έχει γίνει επισήμως γνωστό πόσα ακριβώς λεωφορεία κυκλοφορούν, με πληροφορίες να αναφέρουν πως είναι σίγουρα λιγότερα από 300.
Πλέον, στον κυβερνητικό σχεδιασμό, βρίσκεται και επισήμως η επέκταση της συγκεκριμένης σύμβασης για τουλάχιστον ένα έτος, με ανοικτό το ενδεχόμενο για νέο διαγωνισμό για προμήθεια επιπλέον οχημάτων. Σημειώνεται ότι η ΟΣΥ διατηρεί το δικαίωμα να αγοράσει κάποια από τα οχήματα μετά τη λήξη του leasing, ένα ενδεχόμενο που επίσης θα εξεταστεί εν καιρώ, δεδομένων και των ιδιαίτερα προσιτών τιμών που έχουν προκαθοριστεί (μέχρι και 12.000 ευρώ ανά κανονικό λεωφορείο ή 15.000 ευρώ για τα αρθρωτά).
Τα καινούρια λεωφορεία θα αργήσουν
«Μέχρι τις αρχές του επόμενου χρόνου θα έχουμε απτά αποτελέσματα να δείξουμε, με τα πρώτα καινούρια 250 ηλεκτροκίνητα λεωφορεία να παραδίδονται και να δρομολογούνται σε γραμμές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης» δήλωσε κατά λέξη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών της περασμένη Παρασκευή. Δήλωση που μπορεί εύκολα να παρερμηνευτεί ως εξαγγελία για κυκλοφορία 250 ηλεκτρικών λεωφορείων στην αρχή της χρονιάς.
Στην πραγματικότητα, αυτό που είναι πιο πιθανό να συμβεί, είναι η κυκλοφορία των πρώτων μόνο από τα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία, μέρος του μεγάλου διαγωνισμού για 650 λεωφορεία για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, αφού η παράδοση των οχημάτων θα γίνει σταδιακά, όπως προβλέπεται στους όρους του διαγωνισμού.
Ποια θα είναι λοιπόν τα λεωφορεία που θα έρθουν; Καταρχάς, οι δηλώσεις για τα 250 λεωφορεία, αφορούν το τμήμα του διαγωνισμού που περιλαμβάνει την προμήθεια 250 ηλεκτροκινούμενων αστικών λεωφορείων, μήκους 12 μέτρων, με αυτονομία 180 χιλιόμετρα, όπως και του ανάλογου εξοπλισμού φόρτισής τους αλλά και της προμήθειας ανταλλακτικών για ένα έτος. Η συγκεκριμένη σύμβαση έλαβε πριν από λίγες μέρες το «πράσινο φως» από το Ελεγκτικό Συνέδριο με το επόμενο βήμα να είναι να περάσει από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής.
Τα λεωφορεία αυτά θα κατασκευαστούν από την κινεζική εταιρεία YUTONG BUS CO. LTD, με το τίμημα να ανέρχεται σε 110.825.000 ευρώ, σύμφωνα με την απόφαση για την κατακύρωση του διαγωνισμού τον περασμένο Φεβρουάριο.
Εξελίξεις, αναμένονται σε τρία ακόμα τμήματα του διαγωνισμού:
Σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα του διαγωνισμού, το σύνολο των οχημάτων θα πρέπει να παραδοθεί εντός 16 – 18 μηνών. Έτσι, αν υποθέσουμε ότι όλες οι υπογραφές θα «πέσουν» ως το τέλος της χρονιάς, το σύνολο των 650 λεωφορείων θα πρέπει να βρίσκεται στην Ελλάδα ως το καλοκαίρι του 2025.
Σημειώνεται, ότι σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, ως το τέλος του χρόνου αναμένεται ένας ακόμα μεγάλος διαγωνισμός για την προμήθεια 650 ακόμα λεωφορείων (για Αθήνα και Θεσσαλονίκη) το μεγαλύτερο μέρος των οποίων θα είναι ηλεκτρικά.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
