Η σταδιακή θέση σε λειτουργία της σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης στο σιδηροδρομικό άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη (που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του Σεπτεμβρίου με την παράδοση του Κέντρου Ελέγχου Κυκλοφορίας στο ΣΚΑ), δημιούργησε ελπίδες για επαναφορά μίας κάποιας κανονικότητας στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Την ίδια στιγμή όμως, οι εξελίξεις δείχνουν ότι είναι πολλές ακόμα οι εκκρεμότητες του παρελθόντος οι οποίες δεν έχουν ακόμα διευθετηθεί.
Εντός του Αυγούστου, είδαμε να παίρνει δημόσιες διαστάσεις η διαχρονική διαμάχη μεταξύ του διαχειριστή της υποδομής ΟΣΕ και της ιδιωτικής εταιρείας Hellenic Train που πραγματοποιεί τα επιβατικά δρομολόγια στη χώρα μας. Μέσω διαρροής επιστολών της Hellenic Train στον τύπο αλλά και μίας “εμπρηστικής” παρεμβασης της προσωρινής (;) διοίκησης του ΟΣΕ, η κόντρα διατηρείται στην επικαιρότητα ενώ κανείς δεν περιμένει επίλυση των διαφορών όσο εκκρεμεί ακόμα το ζήτημα της επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης μεταξύ της ιταλικών συμφερόντων εταιρείας και του ελληνικού δημοσίου την οποία είχει εξαγγείλει η κυβέρνηση προεκλογικά.
Αυτή τη φορά, δεν είναι τα οικονομικά ζητήματα που προκάλεσαν την προστριβή, αλλά η κατάσταση της σιδηροδρομικής υποδομής (δηλαδή των γραμμών) από τη μία πλευρά και η κατάσταση του τροχαίου υλικού (δηλαδή των τρένων) από την άλλη.
Οι επιστολές της Hellenic Train
Στις αρχές Αυγούστου, η Εφημερίδα των Συντακτών δημοσιοποίησε επιστολή της Hellenic Train με ημερομηνία 25/7 και αποδέκτες τη διοίκηση του ΟΣΕ και τη (νέα) πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Μέσω αυτής, η σιδηροδρομική εταιρεία προειδοποιεί ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός μηχανών αναγκάζονται να αποσυρθούν από την κυκλοφορία λόγω σημαντικών φθορών που προκαλούνται στους τροχούς από την επαφή τους με σιδηροδρομικές γραμμές οι οποίες δεν έχουν λιπανθεί με γράσο. Κατά συνέπεια, οι τροχοί πρέπει να αφαιρούνται πιο συχνά και να οδηγηθούν σε ειδικό τόρνο για τη λείανσή τους.
Η επιστολή αυτή ήταν η δεύτερη κατά σειρά που εστάλη για το ίδιο θέμα με την πρώτη να στέλνεται στον Ιούνιο. Επιπλέον, γίνεται αναφορά σε προβλήματα με συγκεκριμένα τρένα, με την Hellenic Train να προειδοποιεί πως «φαίνεται να είναι αναπόφευκτος ο περιορισμός κυκλοφορίας των προγραμματισμένων αμαξοστοιχιών». Η «επιδημία» των προβλημάτων στους τροχούς φαίνεται να πλήτει ιδιαίτερα τους συρμούς του Προαστιακού της Αθήνας, όπου οι συρμοί Desiro δεν κινούνται στο τμήμα Ρέντης – Πειραιάς της γραμμής για το λόγο αυτό και τα ντιζελοκίνητα Railbus (που πραγματοποιούν δρομολόγια προς Κιάτο αλλά και τοπικά Λιόσια-Κορωπί και Ρέντης-Πειραιάς), από τα οποία «έχει ήδη ακινητοποιηθεί ένας συρμός και πέντε επιπλέον βρίσκονται στα όρια κυκλοφορίας».
Λίγες μέρες αργότερα ακολούθησε και τρίτη επιστολή της Hellenic Train, αυτή τη φορά με αποδέκτη και τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, η οποία και πάλι δημοσιεύτηκε από την εφημερίδα. Σε αυτήν, περιλαμβάνεται πιο αναλυτική περιγραφή της κατάστασης (μαθαίνουμε για παράδειγμα πως από τους 13 συρμούς Railbus, σε δύο έχουν αντικατασταθεί οι τροχοί αλλά θα πρέπει να αποσυρθούν ακόμη 6 συρμοί διότι οι τροχοί είναι κάτω από τα όρια για να γίνει νέα τόρνευση με δεδομένη τη «ραγδαιότητα του προβλήματος»).
Επίσης, από τους 12 συρμών Desiro, ο ένας βρίσκεται για αλλαγή τροχών και συντήρηση στο Εργοστάσιο Θεσσαλονίκης ενώ άλλοι δύο μεταφέρθηκαν και κυκλοφορούν στο δίκτυο της Βορείου Ελλάδος που δεν προκαλεί τόσο έντονες φθορές. Σε έναν μάλιστα από αυτούς τους δύο είχε γίνει αλλαγή τροχών τον περασμένο Οκτώβριο, αλλά διαπιστώθηκε ότι χρειάζονται και πάλι αντικατάσταση, αν και είχε διανύσει μόλις 185.000 χιλιόμετρα (κανονικά αντέχουν για δεκαπλάσια απόσταση) κινούμενο στη διαδρομή της Χαλκίδας.
Η Hellenic Train συμπεραίνει πως οι μεγαλύτερες φθορές προκαλούνται κυρίως στο τμήμα μεταξύ Αχαρνών (ΣΚΑ) και Οινόης εξαιτίας μη επαρκούς λίπανσης των σιδηροτροχιών, με τα προβλήματα να εμφανίζονται από τον Απρίλιο, με την επαναλειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου. Ζητείται επίσης η εξέταση των γραμμών από κάποιον εξειδικευμένο φορέα και για μία ακόμα φορά γίνεται προειδοποίηση για το ενδεχόμενο διακοπής της κυκλοφορίας συρμών.
ΟΣΕ: Φταίνε τα τρένα, όχι οι γραμμές
Ο επικεφαλής του ΟΣΕ απάντησε στα δημοσιεύματα της ΕΦ.ΣΥΝ. μέσω επιστολής προς την εφημερίδα, με την οποία η διοίκηση του οργανισμού, «πετάει το μπαλάκι» προς την Hellenic Train, υποστηρίζοντας πως τα προβλήματα οφείλονται κυρίως στο τροχαίο υλικό που χρησιμοποιεί η σιδηροδρομική εταιρεία.
Όπως υποστηρίζει ο οργανισμός, οι συρμοί Desiro και Railbus έχουν κακές επιδόσεις στις κλειστές στροφές (όπως αυτές του τμήματος ΣΚΑ-Οινόη-Χαλκίδα) σύμφωνα με μελέτη του ΑΠΘ στην οποία μάλιστα προτείνεται η αντικατάσταση του τροχαίου υλικού με καταλληλότερο, ενώ ο ΟΣΕ χαρακτηρίζει ανέφικτη τη διόρθωση της οριζοντογραφίας των γραμμών στο τμήμα αυτό η οποία επίσης προτάθηκε στη μελέτη.
Στη συνέχεια, ο ΟΣΕ κάνει λόγο για παραβίαση των ορίων ταχύτητας από μηχανοδηγούς της Hellenic Train με αποτέλεσμα να υπάρχουν επιπλέον καταπονήσεις στους τροχούς. Για το επίμαχο θέμα της λίπανσης με γράσο, ο ΟΣΕ αναφέρει πως αυτή γίνεται κανονικά μέσω σταθερών λιπαντών αλλά και με ειδικό όχημα και χαρακτηρίζει «εμμονικό» τον τρόπο με τον οποίο η Hellenic Train επιρρίπτει ευθύνες στον ΟΣΕ για ελλιπή λίπανση στις ράγες κάνοντας λόγο για πιθανό πρόβλημα στον εξοπλισμό των τρένων.
Ο ΟΣΕ πάντως δεν αποποιείται όλων των ευθυνών για την κατάσταση της σιδηροδρομικής υποδομής. Ενα από τα επιχειρήματα στην απάντησή του είναι πως στη σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ της Hellenic Train και του ελληνικού δημοσίου, η εταιρεία υπέγραψε πως «γνωρίζει την κατάσταση της σιδηροδρομικής υποδομής», «η οποία δεν είναι δυνατόν να έχει αλλάξει ραγδαία σε 1 έτος».
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΕ κ. Τερεζάκης έδωσε συνέχεια στη διαμάχη μέσω μίας ιδιαίτερα αιχμηρής δήλωσής του σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Παραπολιτικά. Αναφερόμενος στους συρμούς ETR 470 της Hellenic Train ο επικεφαλής του ΟΣΕ δήλωσε πως «δεν ήταν επένδυση αυτή» αφού «τα τρένα αυτά τα φέρανε εδώ το 2020, είναι τρένα 30 ετών, εκ των οποίων τα 20 σε αχρηστία. ∆εν µπορούν να κινηθούν τα τρένα αυτά.» συμπληρώνοντας πως δεν υπάρχουν καν διαθέσιμα ανταλλακτικά στην αγορά.
Σημειώνεται πως τον περασμένο μήνα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή αναφορικά με το διορισμό των προσωρινών διοικήσεων σε ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ και το κατά πόσο αυτές είναι νόμιμες. Οι βουλευτές ζητούν επίσης ενημέρωση για το πότε θα προχωρήσουν η διαδικασίες για την πρόσληψη των νέων διοικήσεων. Υπενθυμίζεται ότι οι νέοι διοικητές των δύο εταιρειών είχαν τοποθετηθεί «προσωρινα» στις θέσεις αυτές μετά το δυστύχημα των Τεμπών, με την κυβέρνηση να προανεγγέλει τη διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού για την κάλυψή τους, ο οποίος όμως προς το παρόν φαίνεται να έχει ξεχαστεί.
Συγκατημένη αισιοδοξία για τα δρομολόγια
Παρά το αυστηρό ύφος των παραπάνω επιστολών, στην Hellenic Train, σύμφωνα με πληροφορίες, επικρατεί αισιοδοξία για διατήρηση του αριθμού των δρομολογίων στα σημερινά επίπεδα, με πιθανότητα αύξησης τους (δηλαδή επαναφορά των δρομολογίων Αθήνα-Θεσσαλονίκη στα επίπεδα προ του Μαρτίου αλλά και κάποιων τοπικών όπως του δρομολογίου Αθήνα – Λιανοκλάδι) εφόσον εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις του ΟΣΕ για τη λίπανση των γραμμών.
Από την πλευρά του ΟΣΕ, τις τελευταίες μέρες φαίνεται να έχουν ενταθεί οι προσπάθεις για τη λίπανση των γραμμών με τη χρήση ειδικού συρμού ειδικά στο τμήμα της γραμμής ΣΚΑ-Οινόη το οποία αντιμετωπίζει και τα περισσότερα προβλήματα.
Ένα ερωτηματικό είναι αν θα καταστεί δυνατή η επανεκκίνηση των απευθείας δρομολογίων από το Αεροδρόμιο ως τον Πειραιά, με τους συρμούς Desiro δηλαδή να μην τερματίζουν στο Ρέντη (όπου οι επιβάτες μετεπιβιβάζονται σε Railbus) όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα. Πρόκειται για μία εξέλιξη την οποία προωθεί και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με τον ΟΣΕ μάλιστα να έχει θέσει και χρονοδιάγραμμα ως τον φετινό Σεπτέμβριο.
Από την Hellenic Train πάντως γίνεται σαφές πως αυτό θα συμβεί μόνο εφόσον πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες επεμβάσεις από τον ΟΣΕ.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
