ΟΣΕ: Οι δράσεις μετά το δυστύχημα των Τεμπών και τα έργα που προγραμματίζονται την επόμενη τριετία

Αναλυτικά αναφορά στις δράσεις του ΟΣΕ αμέσως μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών καθώς και τις εκκρεμότητες που μένουν να επιλυθούν γίνεται στην τελευταία ετήσια οικονομική έκθεση του οργανισμού που αφορά το έτος 2022.

Όπως αναφέρεται, λόγω του δυστυχήματος, μία σειρά ενεργειών που είχε προγραμματιστεί προχώρησε με ταχύτερες διαδικασίες έτσι ώστε να μειωθεί στο ελάχιστο η πιθανότητα να δημιουργηθούν νέες απρόβλεπτες καταστάσεις που θα μείωναν την ήδη τρωμένη αξιοπιστία του σιδηροδρόμου. Με εντολές της διοίκησης προχώρησαν άμεσες αναθέσεις για την υλοποίηση επεμβάσεων μικρών έργων με σκοπό την ταχύτατη ανάταξη σε πρώτη βραχυπρόθεσμη φάση βασικών στοιχείων/απαιτήσεων της σιδηροδρομικής υποδομής, όπως την ανάταξη εγκαταστάσεων που κατά καιρούς είχαν βανδαλιστεί και τεθεί εν μέρει ή εντελώς εκτός λειτουργίας (φωτισμοί, συστήματα πυρόσβεσης και ραδιοεπικοινωνίες εντός σηράγγων κλπ).

Πιο αναλυτικά, από την 15η Μαρτίου 2023 μέχρι και σήμερα ο ΟΣΕ έχει υλοποιήσει τις ακόλουθες εργασίες:

1. Έχει αποκατασταθεί πλήρως ο φωτισμός 9 σηράγγων
2. Έλεγχος και πεδιομέτρηση σήματος GSM-R σε όλες τις σήραγγες όπου διαπιστώθηκε πλήρης κάλυψη ραδιοσήματος ακόμη και στην χρήση φορητών συσκευών.
3. Έλεγχος λειτουργίας δικτύου πυρόσβεσης στις σήραγγες και έλεγχος λειτουργίας των αντίστοιχων αντλιοστασίων.
4. Επανατοποθέτηση πυροσβεστικών αυλόκρουνων, μανικών και ακροφυσίων σε όλες τις σήραγγες που είχαν κλαπεί.
5. Έλεγχος λειτουργίας των συστημάτων συναγερμού και CCTV των σηράγγων Πλαταμώνα και Τεμπών.
6. Αποκατάσταση ηλεκτροδότησης των σηράγγων Μαύρης Ώρας, Ευταξία, Κακιάς Σκάλας Ι & ΙΙ και Αγίων Θεοδώρων Ι & ΙΙ λόγω πλήρους καταστροφής των υποσταθμών παροχής ισχύος.
7. Επέκταση και ολοκλήρωση του συστήματος CCTV στις σήραγγες Ευταξία, Κακιάς Σκάλας Ι & ΙΙ και Αγίων Θεοδώρων Ι & ΙΙ, που εκκρεμούσε λόγω διακοπής ηλεκτροδότησής τους.
8. Έλεγχος λειτουργίας των καμερών παρακολούθησης προσέγγισης και απομάκρυνσης συρμών στις πύλες των σηράγγων Ευταξία, Κακιάς Σκάλας Ι & ΙΙ και Αγίων Θεοδώρων Ι & ΙΙ.
9. Αποκατάσταση της ραδιοεπικοινωνίας VHF στις σήραγγες Τεμπών και Πλαταμώνα.
10. Αποκατάσταση του συστήματος SCADA Η/Μ της σήραγγας του Πλαταμώνα που δίνει δυνατότητα απομακρυσμένου χειρισμού των συστημάτων αυτών καθώς και άμεση ανίχνευση και διάγνωση των βλαβών τους. Το ίδιο θα εφαρμοστεί και για την σήραγγα των Τεμπών.
11. Δημιουργήθηκαν και λειτουργούν τα Κέντρα Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) του σιδηροδρομικού δικτύου στην ΚΟΡΙΝΘΟ, το ΣΚΑ, το ΛΙΑΝΟΚΛΑΔΙ και υπό ολοκλήρωση της ΛΑΡΙΣΑΣ. Το ΚΕΛ αποτελείται από 3 επιμέρους τμήματα:
    Το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας (ΚΕΚ) που ελέγχει και υλοποιεί την κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών
    Το Κέντρο Ελέγχου Σηράγγων (ΚΕΣ) που ελέγχει την λειτουργία όλων των Η/Μ των σηράγγων στο τμήμα της αρμοδιότητάς του μέσω συστήματος SCADA.
    Το Κέντρο Ασφαλείας Σηράγγων (ΚΑΣ) που ελέγχει την ασφάλεια των σηράγγων που ανήκουν στην αρμοδιότητά του μέσω του συστήματος CCTV που είναι εγκατεστημένο και ελέγχει όλες τις σήραγγες του δικτύου.
12. Λειτουργούν πλήρως οι παρακάτω Τηλεδιοικήσεις:
    Τηλεδιοίκηση ΚΟΡΙΝΘΟΥ που ελέγχει το τμήμα ΚΙΑΤΟ-ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ
    Τηλεδιοίκηση ΣΚΑ που ελέγχει πλήρως τον σιδηροδρομικό κόμβο Αχαρνών δηλ τα τμήματα ΑΓΙΟΙ
    ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ – ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ, ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ – ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΣ ΑΧΑΡΝΑΙ και ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ – ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ.
    Τηλεδιοίκηση ΛΙΑΝΟΚΛΑΔΙΟΥ που ελέγχει το τμήμα ΤΙΘΟΡΕΑ – ΔΟΜΟΚΟΣ.
    Σηματοδότηση από έξοδο ΣΣ ΔΟΜΟΚΟΥ μέχρι έξοδο ΣΣ ΛΑΡΙΣΑΣ.
    Τηλεδιοίκηση ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ που ελέγχει τα τμήματα ΣΣ ΠΛΑΤΥ – ΤΧ1, ΤΧ1-ΤΧ5 και ΤΧ1- ΣΤΡΥΜΟΝΑΣ ΠΡΟΜΑΧΩΝΑΣ.
13. Βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαγωνισμοί για ανάταξη της σηματοδότησης / Τηλεδιοίκησης στο τμήμα ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ – ΚΙΑΤΟ που έχει βανδαλιστεί πλήρως.
14. Ετοιμάζονται τεύχη για την ανάταξη όλων των Η/Μ των σηράγγων του τμήματος ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ – ΚΙΑΤΟ που έχουν καταστραφεί εντελώς από πολύμηνους βανδαλισμούς.

Σχετικά με τα έργα σηματοδότησης/τηλεδιοίκησης, αναφέρεται πως τα τέλη Σεπτεμβρίου θα βρίσκεται σε λειτουργία και στο τμήμα Οινόη – Τιθορέα, με αποτέλεσμα  μέχρι τότε η κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη να γίνεται με πλήρη κάλυψη σηματοδότησης, Τηλεδιοίκησης και ETCS.

Τα έργα ραδιοεπικοινωνίας

Όσον αφορά το σύστημα ραδιοεπικοινωνίας, ο ΟΣΕ χρησιμοποιεί 3 βασικά συστήματα, το VHF που είναι και το παλαιότερο, το GSM-R που είναι το πιο σύγχρονο και το TETRA το οποίο χρησιμοποιείται από την περίοδο των Ολυμπιακών αγώνων.

Πρωτεύον σύστημα μέχρι και σήμερα παραμένει το VHF το οποίο όμως δεν είναι κωδικοποιημένο και η ποιότητα επικοινωνίας είναι προβληματική σε αρκετές περιοχές κυρίως λόγω του αναγλύφου του εδάφους.

Μέχρι στιγμής, στα ακόλουθα τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου δεν υπάρχει ραδιοκάλυψη GSM-R:

i. Στο τμήμα ΚΙΑΤΟ – ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ
ii. Στο τμήμα ΤΧ1 – ΕΙΔΟΜΕΝΗ.
iii. Στο τμήμα ΛΑΡΙΣΣΑ – ΒΟΛΟΣ.
iv. Στο τμήμα ΠΛΑΤΥ – ΦΛΩΡΙΝΑ.
v. Στο τμήμα ΣΤΡΥΜΩΝΑΣ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ – ΟΡΜΕΝΙΟ.
vi. Στο τμήμα ΠΑΛΑΙΟΦΑΡΣΑΛΟΣ – ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ και
vii. Στο τμήμα ΤΙΘΟΡΕΑ – ΔΟΜΟΚΟΣ.

Τα ανωτέρω τμήματα i, ii, iii, vi & vii αποτελούν αντικείμενο σχετικής σύμβασης εγκατάστασης GSM-R από την ΕΡΓΟΣΕ, η οποία βρίσκεται στο στάδιο προετοιμασίας τευχών.

Επιπλέον. μέχρι σήμερα δεν έχει εγκατασταθεί ο απαραίτητος σε όλο το τροχαίο υλικό και αποτελεί αντικείμενο σύμβασης της ΓΑΙΟΣΕ. Επίσης το εν λόγω υποσύστημα τελεί υπό την διαδικασία αδειοδότησης του από την ΡΑΣ.

Τα έργα της επόμενης τριετίας

Έργα συντήρησης και αναβάθμισης αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ βρίσκονται στον προγραμματισμό του ΟΣΕ για την επόμενη τριετία.

Όσον αφορά τα έργα συντήρησης υποδομών, έχουν προϋπολογιστεί έργα αξίας 60 εκατ. ευρώ (από το ΠΔΕ) σε διάφορες περιοχές της χώρας, η πλειοψηφία των οποίων (13,5 εκατ. ευρώ για την τριετία) αφορά το τμήμα Αθηνών, δηλαδή κυρίως το δίκτυο του Προαστιακού. Για τη συντήρηση της σηματοδότησης, της τηλεδιοίκησης, του ETCS, της ηλεκτροκίνησης και των αυτόματων διαβάσεων θα διατεθούν 75 εκατ. ευρώ, ενώ για εκχορτώσεις και έργα συντήρησης κτηριακών εγκαταστάσεων 15 εκατ. ευρώ (τα δύο τελευταία ποσά από την κρατική επιχορήγηση).

Τέσσερα σημαντικά έργα αναβάθμισης υποδομών προωθεί ο ΟΣΕ με άμεση προτεραιότητα μέσα στην επόμενη τριετία: την αναβάθμιση του τμήματος ΣΚΑ-Οινόη (150 εκατ. ευρώ μέσω CEF/ΕΣΠΑ), την αναβάθμιση του τμήματος Καστανούσα – Στρυμώνας (30 εκατ. ευρώ μέσω CEF/ΕΣΠΑ), το μεγάλο διαγωνισμό ΣΔΙΤ (τον πρώτο από τρεις) για την αναβάθμιση του δικτύου Βορείου Ελλάδας (150 εκατ. ευρώ μέσω RRF/ΠΔΕ) και τον Προαστιακό Δυτικής Αττικής (130 εκατ. ευρώ μέσω RRF)

Συνολικό προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ θα έχουν 9 έργα σιδηροδρομικών συστημάτων, τηλεπικοινωνίας και ηλεκτροκίνησης. Άμεση προτεραιότητα στην αναβάθμιση του συστήματος GSM-R όπου είναι ήδη εγκατεστημένο (12 εκατ. ευρώ), στην αναβάθμιση σηματοδότησης/τηλεδιοίκησης/ETCS στο τμήμα Άγιοι Ανάργυροι-ΣΚΑ-Αεροδρόμιο (14 εκατ. ευρώ) και στο τμήμα Λιόσια-Κόρινθος (32 εκατ. ευρώ), καθώς και την αναβάθμιση επιλεγμένων σηράγγων (12 εκατ. ευρώ).

Σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσουν η ανάταξη και αναβάθμιση συστημάτων και ηλεκτροκίνησης στο τμήμα Πειραιάς-ΣΚΑ (12 εκατ. ευρώ), η αναβάθμιση αυτόματων διαβάσεων (12 εκατ. ευρώ), η αποκατάσταση Η/Μ βλαβών σε σταθμούς (10 εκατ. ευρώ) και η εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης στο τμήμα Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (40 εκατ. ευρώ). Μικρότερη προτεραιότητα θα έχει η εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης στην εμπορική γραμμή του Ικονίου (6 εκατ. ευρώ).

Τέλος, έχουν προϋπολογιστεί και 6 έργα ψηφιακής αναβάθμισης σιδηροδρομικών υπηρεσιών αξίας 170 εκατ. ευρώ. Άμεση προτεραιότητα θα δοθεί σε έργα PIS (σύστημα πληροφόρησης επιβατών), WiFi και Smart ticketing (150 εκατ. ευρώ), την ολοκλήρωση των Μητρώων Υποδομής, Συντήρησης και Ακίνητης περιουσίας ΟΣΕ (1 εκατ. ευρώ) και την Ψηφιοποίηση και οργάνωση συστήματος καταχώρησης και αποθήκευσης και διαχείρισης παγίων 5 εκατ. ευρώ.

Σε δεύτερη φάση σχεδιάζεται η αναβάθμιση του Εκπαιδευτικού Κέντρου ΟΣΕ (10 εκατ. ευρώ) και οι υπηρεσίες κυβερνοασφάλειας (2 εκατ. ευρώ) ενώ μικρότερη προτεραιότητα έχει η ψηφιοποίηση του αρχείου ΟΣΕ (2 εκατ. ευρώ)

Η χρηματοδότηση για τα παραπάνω έργα αυτά θα προέλθει μέσω CEF / ΕΣΠΑ / RRF αλλά και από τα οφειλόμενα ποσά των Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων.

Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com