Το 2004, η πρωτεύουσα της Ινδονησίας, Τζακάρτα, είχε προ πολλού τη φήμη μίας πόλης που πνίγεται στην κίνηση και την ατμοσφαιρική ρύπανση εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των Ι.Χ. σε συνδυασμό με το αναποτελεσματικό δίκτυο των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
Τότε, οι αρχές επιχείρησαν να αντιγράψουν μία λύση από το εξωτερικό και συγκεκριμένα ένα σύστημα που η Μπογκοτά, πρωτεύουσα της Βολιβίας είχε λανσάρει πριν από δύο χρόνια: ίδρυσαν νέες λεωφορειακές γραμμές BRT. Οι γραμμές BRT (Bus Rapid Transport) είναι λεωφορειακές γραμμές που κινούνται σε αποκλειστικό διάδρομο (σαν λεωφορειoλωρίδα όπου όμως δεν κινείται κανένα άλλο όχημα πλην λεωφορείων) με αποτέλεσμα η ταχύτητα των λεωφορείων να αυξάνεται κατακόρυφα, καλύπτοντας κεντρικές διαδρομές και έχοντας ανταπόκριση με άλλες λεωφορειακές γραμμές που φτάνουν σε πιο απομακρυσμένες περιοχές.
Οι γραμμές της TransJakarta, όπως ονομάστηκε η υπηρεσία, κινούταν αρχικά σε μία λωρίδα μήκους 12 χλμ. Σήμερα, η Τζακάρτα έχει το μεγαλύτερο δίκτυο γραμμών BRT στον κόσμο ξεπερνώντας σε μήκος τα 251 χλμ. Σε μία πόλη 11 εκατ. κατοίκων, οι γραμμές της TransJakarta μεταφέρουν ένα εκατομμύριο επιβάτες καθημερινά.
Το εισιτήριο κοστίζει μόλις 0,21 ευρώ, με την τιμή να μην έχει αυξηθεί από την ίδρυση της υπηρεσίας πριν από 19 χρόνια χάρη στην κρατική χρηματοδότηση. Μέσω ενός δικτύου mini λεωφορείων που τροφοδοτούν το δίκτυο BRT, καλύπτονται ακόμα και οι πιο απομακρυσμένες γειτονιές και τα περίχωρα της Τζακάρτα ή το 88% της επικράτειας της πρωτεύουσας. Σήμερα, υπάρχουν 240 δρομολόγια σε όλη την πόλη, σε σύγκριση με 22 δρομολόγια πριν από μια δεκαετία. Την ίδια περίοδο, ο στόλος της TransJakarta έχει τετραπλασιαστεί φθάνοντας τα 4.642 λεωφορεία.
Μαζί με το δίκτυο, αυξάνεται και ο αριθμός των επιβατών, από περίπου 100 εκατομμύρια το 2013 σε περισσότερα από 264 εκατομμύρια το 2019. Το αποτέλεσμα φαίνεται και στους δρόμους. Όπως αναφέρει ο Gonggomtua Eskanto Sitanggang, διευθυντής οργάνωσης για τις συγκοινωνίες και την αναπτυξιακή πολιτική: «Όταν έχουμε, ας πούμε, 40 επιβάτες σε ένα λεωφορείο, αυτό σημαίνει ότι 40 ΙΧ μένουν εκτός των δρόμων. Κάθε επιβατικό λεωφορείο εκπέμπει τέσσερις φορές λιγότερο άνθρακα από μία μοτοσικλέτα και δύο φορές λιγότερο άνθρακα από ένα Ι.Χ.. Με περαιτέρω βελτιώσεις, οι εκπομπές μπορούν να περιοριστούν περαιτέρω, μεταξύ άλλων με τη χρήση ηλεκτρικών λεωφορείων».
Η ρύπανση πάντως εξακολουθεί να αποτελεί πραγματικότητα για την Τζακάρτα λόγω της αύξησης των κατόχων οχημάτων στο πέρασμα του χρόνου. Σήμερα στην πόλη κυκλοφορούν 20,2 εκατ. οχήματα ιδιωτικής χρήσης, τα 16,1 εκατ. εκ των οποίων είναι μοτοσυκλέτες. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές στην Τζακάρτα υπολογίστηκαν ότι θα ξεπεράσουν τους 22,8 εκατομμύρια τόνους το 2020, 15,8 εκατομμύρια εκ των οποίων προήλθαν από ιδιωτικά οχήματα.
Έχοντας ως στόχο της επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050, οι αρχές σκοπεύουν να μετατρέψουν το στόλο των BRT σε ηλεκτρικό ως το 2030. Σήμερα κυκλοφορούν τα πρώτα 74 ηλεκτρικά λεωφορεία, τα οποία σύμφωνα με τον Daud Joseph, διευθυντή λειτουργίας της TransJakarta έχουν οδηγήσει σε μείωση της μόλυνσης αλλά και του κόστους λειτουργίας και συντήρησης.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα πλέον είναι η εξασφάλιση πόρων για την προμήθεια συνολικά 10.000 ηλεκτρικών λεωφορείων μέσα στα επόμενα χρόνια. Προς τον σκοπό αυτό εξετάζονται συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, ενώ φορείς προτείνουν οι επιδοτήσεις για προμήθεια ηλεκτρικών Ι.Χ. να διατεθούν για την προμήθεια ηλεκτρικών λεωφορείων, κάτι όμως που θα αποτελούσε αντιδημοφιλή πολιτική απόφαση, όπως παραδέχεται ο Sitanggang.
Θετική επίδραση ενδεχομένως να έχει η μείωση των τιμών των ηλεκτρικών λεωφορείων λόγω μεγαλύτερου ανταγωνισμού σύμφωνα με τον Joseph αλλά απαραίτητη είναι η λήψη περαιτέρω μέτρων που θα αποθαρρύνουν τη χρήση των Ι.Χ. Εξάλλου, το “πείραμα” των γραμμών BRT που ξεκίνησε πριν από 19 χρόνια έχει στεφθεί με επιτυχία αν και υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Σήμερα, τα λεωφορεία της TransJakarta αποτελούν έναν φθηνό και δημοφιλή τρόπο μετακίνησης ανεξάρτητα από το κοινωνικό στρώμα και την οικονομική δυνατότητα των επιβατών.
Πηγή: guardian.com, επιμέλεια: Αλέξανδρος Λιάρος
athenstransport.com
