- 36 οχήματα σειράς 6000 (1999-2000), από 52 το 2021 (μείωση -30,7%)
- 67 οχήματα σειράς 7000 (1999-2000), από 109 το 2021 (μείωση -38,5%)
- 64 οχήματα σειράς 8000 (2003-2004), από 75 το 2021 (μείωση -14,6%)
- 42 οχήματα σειράς 9000 (2004), από 50 το 2021 (μείωση -16%)
Πριν από λίγες μέρες, ένα σύντομο βίντεο το οποίο απεικόνιζε μία ομάδα ανδρών να σπρώχνει ένα αρθρωτό τρόλεϊ το οποίο είχε χαλάσει, κλείνοντας την κυκλοφορία σε μία κεντρική λεωφόρο, έγινε viral. Όσο μεμονωμένο και να ήταν το περιστατικό αυτό, μάλλον δεν εκπλήσσει κανέναν επιβάτη των αθηναϊκών τρόλεϊ, ο στόλος των οποίων έχει φτάσει σε ηλικία που ανέρχεται σε 20-25 χρόνια.
Μία χαρακτηριστική εικόνα για το μέγεθος του προβλήματος, δίνουν και τα στοιχεία της τηλεματικής. Την περασμένη Πέμπτη για παράδειγμα, σε 18 από τις 19 γραμμές Τρόλεϊ είχαν προγραμματιστεί λιγότερα δρομολόγια από όσα περιλαμβάνονται στο επίσημο χειμερινό πρόγραμμα. Η κατάσταση ήταν σαφώς χειρότερη στη γραμμή 10 που ενώνει τις Τζιτζιφιές στην Καλλιθέα με το Χαλάνδρι, όπου για ένα ολόκληρο δίωρο (από τις 10:50 και 12:40) δεν είχε προγραμματιστεί καμία αναχώρηση από το Χαλάνδρι, ενώ μεταξύ 13:00 – 17:00 είχαν προγραμματιστεί 7 αναχωρήσεις, αντί για 15 όπως προβλέπεται από τα επίσημα δρομολόγια.
Η μείωση του διαθέσιμου στόλου των τρόλεϊ είναι εμφανής αν συγκρίνουμε τα επίσημα στοιχεία της Ο.ΣΥ. για το 2024 (συγκεκριμένα το μήνα Μάρτιο) με τα αντίστοιχα από το 2021 (τέλη του χρόνου). Ως τον περασμένο Μάρτιο λοιπόν, οι αριθμοί των διαθέσιμων τρόλεϊ είχαν ως εξής:
Μέσα σε τρία χρόνια δηλαδή, ο στόλος των τρόλεϊ μειώθηκε κατά 77 οχήματα, γεγονός που εξηγεί και το λόγο για τον οποίο υπάρχουν προβλήματα διαθεσιμότητας οχημάτων ώστε να τηρείται το επίσημο πρόγραμμα των δρομολογίων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός πως μέχρι και σήμερα δεν προβλέπεται η δρομολόγηση λεωφορείων (ακόμα και ηλεκτρικών) σε γραμμές των τρόλεϊ όπου υπάρχει έλλειψη οχημάτων, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να εντείνεται με την πάροδο του χρόνου.
Τα σχέδια για ενίσχυση και ανάταξη του στόλου
Με το ενδιαφέρον όλων τα τελευταία χρόνια να βρίσκεται στις εξελίξεις γύρω από την προμήθεια των ηλεκτρικών λεωφορείων (τα πρώτα εκ των οποίων κυκλοφόρησαν στους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης πριν λίγες μέρες), πολλοί ξέχασαν τους «παππούδες» των ηλεκτρικών λεωφορείων, δηλαδή τα τρόλεϊ τα οποία έχουν ιστορία 70 ολόκληρων ετών, εμφανιζόμενα στην Αθήνα από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, όταν είχαν χρησιμοποιηθεί ως «αντικαταστάτες» των τραμ.
Δεν ήταν λίγοι και όσοι πιθανολογούσαν μέχρι και πρόσφατα πως τα ηλεκτρικά λεωφορεία με τη σειρά τους μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως «αντικαταστάτες» των τρόλεϊ σε βάθος χρόνου. Από την ΟΣΥ όμως έχει καταστεί σαφές πως τα μεν ηλεκτρικά λεωφορεία πρόκειται να αντικαταστήσουν τα παλαιά και ρυπογόνα θερμικά λεωφορεία της δεκαετίας του 1990, ενώ για τα τρόλεϊ υπάρχει σχέδιο για την ανάταξη και ενίσχυση του στόλου.
Ο κύριος λόγος είναι πως τα τρόλεϊ θεωρούνται ένα οικολογικό μέσο, με μέχρι στιγμής μικρότερο κόστος λειτουργίας σε σχέση με τα νέα ηλεκτρικά λεωφορεία, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές επενδύσεις για τη συντήρηση αλλά και επέκταση του δικτύου τους που πλέον δεν αξιοποιείται στο έπακρο λόγω έλλειψης οχημάτων (χαρακτηριστικό παράδειγμα τα δρομολόγια του Χαλανδρίου). Άλλωστε, αρκετές είναι οι πόλεις σε χώρες της Ευρώπης οι οποίες εξακολουθούν να προμηθεύονται τρόλεϊ μέχρι και σήμερα (ενδεικτικά Αυστρία, Ολλανδία, Ελβετία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Ιταλία), με κατασκευαστές (Solaris, Skoda, Hess) να δημιουργούν και νέα μοντέλα.
Σύμφωνα με όσες πληροφορίες έχουν γίνει γνωστές, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προσανατολίζεται στην προμήθεια 175 νέων τρόλεϊ, αριθμός που θα υπερκαλύψει τον αριθμό των τρόλεϊ που έχουν βγει από την κυκλοφορία τα τελευταία χρόνια, όχι όμως και το σύνολο των οχημάτων που κυκλοφόρησαν τη διετία 1999-2000 και θα πρέπει να αποσυρθούν μέσα στα επόμενα χρόνια.
Η προμήθεια αυτή θα είναι μέρος ενός μεγάλου διαγωνισμού που θα περιλαμβάνει την προμήθεια εκατοντάδων ακόμα ηλεκτρικών λεωφορείων τόσο για την Αθήνα όσο και για τη Θεσσαλονίκη.
Στον σχεδιασμό της ΟΣΥ όμως βρίσκεται ακόμα ένα έργο για την εγκατάσταση ραμπών εισόδου στα τρόλεϊ που ήδη κυκλοφορούν προκειμένου αυτά να καταστούν προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία.
Είκοσι χρόνια πριν, η τελευταία προμήθεια τρόλεϊ από τη Γερμανική MAN συνοδεύτηκε από κατηγορίες για «μίζες», με τον τότε υπουργό Χρίστο Βερελή να παραιτείται (αν και δεν προέκυψε κάποια ευθύνη του στη συνέχεια). Από τότε μέχρι σήμερα η πρώην εταιρεία λειτουργίας των τρόλεϊ (ΗΛΠΑΠ) συγχωνεύτηκε με την ΕΘΕΛ και τα τρόλεϊ ακολούθησαν το γνωστό δρόμο της αποεπένδυσης μέσα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Για πρώτη φορά έκτοτε υπάρχει ένας σχεδιασμός για την ενίσχυση και βελτίωση της λειτουργίας τους που εκτός απροόπτου αναμένεται να δούμε να εξελίσσεται μέσα στους επόμενους μήνες.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
