Η κυκλοφορία των πρώτων ηλεκτρικών λεωφορείων στην Αθήνα από την περασμένη άνοιξη ήταν αδιαμφισβήτητα -και προβλέψιμα- η μεγαλύτερη είδηση της χρονιάς που φεύγει για τις συγκοινωνίες της πρωτεύουσας. Για το 2025, ο στόχος είναι να δούμε στους δρόμους ακόμα περισσότερα καινούρια οχήματα (κυρίως χαμηλών αλλά και μηδενικών εκπομπών) τα οποία πάντως δεν θα οδηγήσουν σε αύξηση του στόλου της ΟΣΥ αλλά θα αντικαταστήσουν λεωφορεία τα οποία βρίσκονται στους δρόμους από τη δεκαετία του 1990 και τις αρχές του 2000.
Η αρχή αναμένεται τις πρώτες εβδομάδες της χρονιάς με την κυκλοφορία των 100 midi ηλεκτρικών λεωφορείων της Yutong τα οποία παρελήφθησαν πριν από λίγες μέρες από την ΟΣΥ και θα δρομολογηθούν τόσο σε γραμμές στο κέντρο της Αθήνας όσο και σε τοπικές γραμμές σε διάφορες περιοχές της Αττικής. Πρόκειται για σύμβαση leasing διάρκειας 10 ετών, στην οποία περιλαμβάνεται και η προμήθεια 200 ακόμα καινούριων λεωφορείων diesel (τα μισά 12μετρα και τα άλλα μισά αρθρωτά) τα οποία αναμένεται να δούμε μέχρι το καλοκαίρι.
Μιλώντας για leasing, την άνοιξη λήγει και η τελευταία παράταση της σχετικής σύμβασης που συνάφθηκε με αφορμή την πανδημία του κορωνοϊού για 300 μεταχειρισμένα λεωφορεία τα οποία κυκλοφορούν έκτοτε. Εκτός απροόπτου, η ΟΣΥ θα κάνει χρήση του δικαιώματος αγοράς των λεωφορείων αυτών σε χαμηλή τιμή (12.000-15.000 ευρώ το όχημα), διαφορετικά θα βρισκόταν αντιμέτωπη με μία «μαύρη τρύπα» στον στόλο των οχημάτων της.
Από την άνοιξη του 2025 όμως αναμένουμε και επιπλέον καινούρια λεωφορεία και συγκεκριμένα 300 λεωφορεία φυσικού αερίου (200 12μετρα από την Menarini και 100 αρθρωτά από την Iveco), τις τελευταίες δηλαδή προμήθειες από το μεγάλο διαγωνισμό που ξεκίνησε το 2021. Επιπλέον, ως την άνοιξη αναμένουμε και τα τελευταία εκ των 211 καινούριων λεωφορείων diesel κατασκευής MAN τα οποία πραγματοποιούν δρομολόγια σε περιαστικές γραμμές της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής βάση 8ετούς σύμβασης με τον ΟΑΣΑ. Μέσα στη χρονιά πρόκειται να έρθει ένας ακόμα διαγωνισμός του ΟΑΣΑ για παραχώρηση λεωφορειακών γραμμών σε ιδιώτες ο οποίος θα έχει «ενισχυτικό» ρόλο αφού θα περιλαμβάνει την πύκνωση δρομολογίων σε περιαστικές γραμμές που έχουν ήδη παραχωρηθεί αλλά και τη δημιουργία νέων γραμμών σε περιοχές που σήμερα εξυπηρετούνται μόνο από τα ΚΤΕΛ Αττικής.
Τέλος, μέσα στη χρονιά αναμένουμε να γίνει πράξη η εδώ και δύο χρόνια εξαγγελία για πραγματοποίηση του επόμενου μεγάλου διαγωνισμού για την προμήθεια νέων λεωφορείων τόσο για την Αθήνα όσο και για τη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με τις τελευταίες σχετικές δηλώσεις, αναμένεται η προμήθεια 700 λεωφορείων και τρόλεϊ με τις σχετικές διαδικασίες πάντως να καθυστερούν.
Εξίσου μεγάλο στοίχημα με την ανανέωση του στόλου αποτελεί και η ενίσχυση του προσωπικού στις συγκοινωνίες. Εντός του 2025 αναμένονται οι επόμενοι διαγωνισμοί για την πρόσληψη προσωπικού αφού τα κενά σε κρίσιμες ειδικότητες όπως οδηγούς και ηλεκτροδηγούς έχουν άμεσο αντίκτυπο στα δρομολόγια. Η κατάσταση γίνεται χειρότερη εξαιτίας των μακρόσυρτων διαδικασιών του ΑΣΕΠ αλλά και των αμοιβών σε συγκεκριμένες θέσεις (όπως οι οδηγοί λεωφορείων) οι οποίες για τους νεοπροσληφθέντες είναι χαμηλότερες από αυτές του ιδιωτικού τομέα και χωρίς -μέχρι στιγμής- να αναγνωρίζεται τυχόν προϋπηρεσία.
Στα μέσα σταθερής τροχιάς, μία μεγάλη πρόκληση είναι η ολοκλήρωση των εργασιών ανακατασκευής των 14 παλαιότερων συρμών του ΗΣΑΠ με τη σχετική σύμβαση να έχει αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα. Αν όλα πάνε καλά, σε λίγες εβδομάδες αναμένουμε την παρουσίαση του πρότυπου συρμού, ωστόσο η παράδοση του συνόλου των συρμών δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί πριν το 2026.
Μέσα στο 2025 αναμένεται να έχουμε και μία απόφαση για το μέλλον των συρμών της πρώτης γενιάς του Μετρό οι οποίοι λειτουργούν χωρίς κλιματισμό με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των επιβατών τους θερινούς μήνες. Όποια λύση και αν επιλεγεί (από την ανακατασκευή τους ως την αντικατάστασή τους με νέους), το κυριότερο πρόβλημα θα συνεχίσει να είναι η έλλειψη χρηματοδότησης. Το ίδιο «αγκάθι» υπάρχει και για κάποιες εργασίες που απαιτούνται στο δίκτυο του Μετρό, όπως της αντικατάστασης των παλαιότερων ανελκυστήρων και κυλιόμενων κλιμάκων που αντιμετωπίζουν πολλές βλάβες λόγω της μεγάλης ηλικίας τους.
Ωστόσο η ΣΤΑ.ΣΥ. έχει ήδη δρομολογήσει σε βάθος πενταετίας μία σειρά παραβάσεων στο δίκτυο του Μετρό που έχουν ως στόχο την επίλυση προβλημάτων που έχουν συσσωρευτεί εξαιτίας των ελλιπών συντηρήσεων μέσα στην οικονομική κρίση. Κάποια από αυτά, όπως οι αισθητικές παρεμβάσεις σε σταθμούς ή τα έργα του wifi και του σήματος κινητής τηλεφωνίας θα είναι ορατά στους επιβάτες, αλλά τα περισσότερα και ακριβότερα έργα, όπως η συντήρηση των υποδομών, όχι.
Όσον αφορά το ηλεκτρονικό εισιτήριο, από τις αρχές της χρονιάς αναμένουμε μία εξέλιξη που θα διευκολύνει τις μετακινήσεις, ιδιαίτερα όσων δεν είναι καθημερινοί χρήστες των συγκοινωνιών της Αθήνας. Το σύστημα Tap n’ pay που επιτρέπει την μετακίνηση χωρίς έκδοση εισιτηρίου αλλά με τη χρήση τραπεζικών καρτών θα επεκταθεί στο σύνολο των μέσων του ΟΑΣΑ αποτελώντας τον απλούστερο τρόπο μετακίνησης για όσους δεν θέλουν να «μπλέξουν» με εκδοτήρια και μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων.
Ο ΟΑΣΑ αναμένει επίσης την ολοκλήρωση του Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών Αττικής το οποίο θα βρίσκεται σε τελικό στάδιο ως τα τέλη του 2025 και θα παρουσιαστεί (σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα) εντός του 2026. Το σχέδιο αυτό θα «δείξει» τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στα δρομολόγια των λεωφορείων αλλά και το μέλλον των επεκτάσεων του Μετρό.
Λίγα περιθώρια αισιοδοξίας για το νέο έτος θα έχουν οι επιβάτες του Προαστιακού της Αθήνας αφού δεν αναμένεται η ολοκλήρωση κάποιου από τα σημαντικά έργα υποδομής (υπογειοποίηση Σεπολίων, έργα στον σταθμό Λαρίσης, Προαστιακός Δυτικής Αττικής, νέα στάση στο Κρυονέρι), ενώ ούτε και η Hellenic Train έχει εξαγγείλει κάποια θετική εξέλιξη προσεχώς. Το 2025 όμως θα είναι η χρονιά μέσα στην οποία θα δούμε τον μετασχηματισμό του σιδηρόδρομου με τη δημιουργία των «Σιδηροδρόμων Ελλάδας» της νέας εταιρείας δηλαδή που θα αντικαταστήσει το διαχειριστή της υποδομής ΟΣΕ, απορροφώντας και τη θυγατρική του ΕΡΓΟΣΕ και μέρους της ΓΑΙΑΟΣΕ. Αν αυτό θα οδηγήσει επιτέλους σε κάποια σημαντική βελτίωση των υποδομών του Προαστιακού, όπως των σταθμών που παρουσιάζουν τραγική εικόνα, μένει να το δούμε, αν και αυτό είναι δύσκολο να συμβεί μέσα στο 2025.
Στο μέτωπο των υποδομών, εξακολουθεί να υπάρχει αγωνία για την εξέλιξη του μεγαλύτερου έργου της Αττικής, δηλαδή της γραμμής 4 του Μετρό. Αν και η κυβέρνηση τελευταία προβάλει την καλή πρόοδο του μετροπόντικα, τα προβλήματα είναι φανερά και αφορούν αρκετούς από τους σταθμούς του Μετρό, όπου δεν έχουν ξεκινήσει οι κύριες εργασίες είτε λόγω καθυστέρησης των πρόδρομων εργασιών, είτε λόγω δικαστικών εμπλοκών (Ευαγγελισμός και Εξάρχεια). Αν δεν έχουμε θετικές εξελίξεις μέσα στη χρονιά, η πολυετής καθυστέρηση της παράδοσης του έργου θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη.
Κάποια θετική εξέλιξη αναμένουμε και για τον διαγωνισμό της επέκτασης της γραμμής 2 του Μετρό από την Ανθούπολη ως το Ίλιον. Η έναρξη της β’ φάσης του διαγωνισμού εκκρεμεί εδώ και ενάμιση έτος τη στιγμή που το υπουργείο εξαγγέλλει την περαιτέρω επέκταση προς τις Αχαρνές που δεν πρόκειται να δούμε πριν το 2040, αν όχι πολύ αργότερα.
Από την πλευρά των επιβατών, οι προσδοκίες παραμένουν οι ίδιες κάθε χρόνο: το ζητούμενο είναι να βελτιωθεί η εξυπηρέτησή τους με συχνότερα δρομολόγια και καλύτερες συνθήκες μετακίνησης, κάτι που φυσικά θα προσέλκυε περισσότερους επιβάτες και θα βελτίωνε συνολικά τις μετακινήσεις στην Αθήνα. Το 2025 δεν πρόκειται να δούμε θαύματα, ωστόσο μπορούμε να ελπίζουμε πως θα γίνουν περισσότερα θετικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Ευχές λοιπόν και από το Athens Transport για περισσότερες θετικές ειδήσεις και προσωπική και οικογενειακή υγεία και ευτυχία για όλους τους αναγνώστες μας.
Αλέξανδρος Λιάρος – athenstransport.com
