- Ολοκλήρωση εφαρμογής μέτρων περιορισμού της εισιτηριοδιαφυγής (ολοκλήρωση εγκατάστασης μηχανισμού ελέγχου εισόδου / εξόδου (μπάρες) στους σταθμούς του δικτύου, εντατικοποίηση των ελέγχων)
- Εξέταση από τον ΟΑΣΑ ως προς τη σκοπιμότητα στοχευμένης αναθεώρησης της τιμολογιακής πολιτικής για το υφιστάμενο μείγμα προϊόντων κομίστρου
- Παροχή κινήτρων, προωθητικές ενέργειες και καμπάνιες (πόντοι για δωρεάν διελεύσεις, εισόδους σε μουσεία, κα), για τη βραχυπρόθεσμη βελτίωση των εισπράξεων
- Διερεύνηση δυνατότητας για μείωση τιμών συντελεστών κόστους σε περιοχές με άμεσο ταμειακό όφελος. Διαπραγματεύσεις με προμηθευτές (πχ. πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας) και πρόγραμμα εξορθολογισμού ελεγχόμενων δαπανών (π.χ. συντηρήσεις)
- Εφαρμογή συνεργειών σε επίπεδο Ομίλου
- Επανασχεδιασμός (από τον ΟΑΣΑ) της εμπορικής πολιτικής βάσει ελκυστικότητας / κερδοφορίας προϊόντων / υπηρεσιών με βάση πραγματικά δεδομένα μετακινήσεων και ζήτησης.
- Αξιοποίηση πληροφορίας από πραγματικά δεδομένα μετακινήσεων και πωλήσεων προϊόντων κομίστρου για την κατανόηση των προτιμήσεων των πελατών.
- Διεξαγωγή συμπληρωματικών ερευνών για την ενίσχυση της κατανόησης συμπεριφοράς / αναγκών των μετακινούμενων (π.χ. willingness to pay)
- Επανασχεδιασμός της εμπορικής / τιμολογιακής πολιτικής, διατηρώντας την ελκυστικότητα των ΜΜΜ, αλλά και ενισχύοντας ταυτόχρονα τις εισπράξεις από κάρτες / εισιτήρια μέσω βελτίωσης της ανταπόκρισης στις ανάγκες των επιβατών
- Εξέταση σκοπιμότητας εισαγωγής νέων τρόπων χρέωσης χρήσης (π.χ. ζωνική χρέωση, pay as you go, κ.α.
- Διερεύνηση νέων πηγών εσόδου από την αξιοποίηση παγίων του υφιστάμενου δικτύου και σχεδιαζόμενων επεκτάσεων
- Εξέταση πιθανών ευκαιριών αξιοποίησης σταθμών και χώρων parking υφιστάμενου δικτύου, καθώς και από τη σχεδιαζόμενη επέκταση του δικτύου για μελλοντικές πηγές εσόδου από τα λειτουργικά assets (π.χ. αξιοποίηση σταθμών, διαφημίσεις, click & collect, κα), σε συνεργασία με τον ΟΑΣΑ και την Αττικό Μετρό
- Διερεύνηση δυνατότητας εισαγωγής νέων υπηρεσιών που βελτιώνουν τη συνολική εμπειρία μετακίνησης ή ως νέες πηγές εσόδου (π.χ. park & ride)
- Βελτίωση εξυπηρέτησης επιβατών για την προσέλκυση επιβατικού κοινού
- Βελτίωση της εξυπηρέτησης στους χώρους των σταθμών, στα εκδοτήρια εισιτηρίων και με ηλεκτρονικά μέσα
- Εκπαίδευση προσωπικού για την ενίσχυση της πελατοκεντρικής προσέγγισης και της βελτίωσης της παρεχόμενης υπηρεσίας
- Βελτιστοποίηση δρομολόγησης (συχνότητα) με βάση τα δεδομένα της ζήτησης για το σύνολο του δικτύου
- Εξέταση περιθωρίων βελτίωσης στη λειτουργία των σταθμών και στη συντήρηση δικτύου και τροχαίου υλικού
- Επανεξέταση πρακτικών και αναδιάρθρωση για τις δραστηριότητες που παρουσιάζουν περιθώρια εξορθολογισμού του λειτουργικού κόστους στη βάση πραγματικών στοιχείων (π.χ. συντήρηση και λειτουργία δικτύου, συντήρηση και καθαρισμός τροχαίου υλικού, καθαρισμός και λειτουργία σταθμών, διεξαγωγή δρομολογίων, κα
- Αξιοποίηση συνεργειών σε επίπεδο Ομίλου και βελτίωση λειτουργικού / οργανωτικού μοντέλου
- Δυνατότητες κεντρικοποίησης των υποστηρικτικών λειτουργιών
- Σχεδιασμός στρατηγικής προμηθειών ανά κατηγορία και κεντρικοποίηση για επιλεγμένες κατηγορίες προμηθειών
- Βελτίωση διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού
- Πρόγραμμα εκπαίδευσης προσωπικού για τη βελτίωση της απόδοσης και τη διαμόρφωση πελατοκεντρικής προσέγγισης
- Επανεξέταση του μοντέλου μηδενικών επενδύσεων της ΣΤΑΣΥ
- Διερεύνηση αναγκών και πλάνο προγραμματισμού για τη λειτουργία των υλοποιούμενων επεκτάσεων του δικτύου
- Εξέταση αναγκαιότητας ανανέωσης τροχαίου υλικού πρώην ΗΣΑΠ
- Εξέταση επιπτώσεων από την υποχρεωτική εφαρμογή των συμβάσεων ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας
- Ορισμός των Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας (ΥΔΥ)
- Μηχανισμός διαφανούς υπολογισμού των παραμέτρων του μοντέλου αντιστάθμισης ΥΔΥ και διασφάλιση επάρκειας δεδομένων για τηντροφοδότησή του
- Μηχανισμός παρακολούθησης της απόδοσης των ΥΔΥ
- Διασφάλιση αντιστάθμισης ΥΔΥ
- Διασφάλιση ισοσκελισμού εσόδων / εξόδων με την αντιστάθμιση των ΥΔΥ (όπου απαιτείται)
- Πρόβλεψη για χρηματοδότηση αναγκών για δράσεις πέραν της συνήθους λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένου προγράμματος εξυγίανσης
- Επανεξέταση μοντέλου τελών χρήσης του δικτύου μετρό και αξιολόγηση επιπτώσεων (Αττικό μετρό)
- Εντατικοποίηση ελέγχων κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των δρομολογίων για τον περιορισμό της εισιτηριοδιαφυγής
- Παροχή κινήτρων, προωθητικές ενέργειες και καμπάνιες (πόντοι για δωρεάν διελεύσεις, εισόδους σε μουσεία, κα), για τη βραχυπρόθεσμη βελτίωση των εισπράξεων
- Διερεύνηση δυνατότητας για μείωση τιμών συντελεστών κόστους σε περιοχές με άμεσο ταμειακό όφελος. Διαπραγματεύσεις με προμηθευτές και πρόγραμμα εξορθολογισμού ελεγχόμενων δαπανών
- Εφαρμογή συνεργειών σε επίπεδο Ομίλου
- Προγραμματισμός ενεργειών, εκτίμηση κόστους και διασφάλιση πόρων
- Υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών Εταιρικής Διακυβέρνησης, όπως και πλαισίου αναφορών
- Αύξηση εσόδων από αύξηση αριθμού επιβιβάσεων / εισιτηρίων
- Διερεύνηση ζήτησης για μετακινήσεις με την αξιοποίηση πληροφορίας από πραγματικά δεδομένα μετακινήσεων (χαρακτηριστικά υφιστάμενης ζήτησης, επιβιβάσεις ανά δρομολόγιο, κ.α.)
- Διεξαγωγή συμπληρωματικών ερευνών π.χ. προέλευσης προορισμού (χαρακτηριστικά δυνητικών επιβατών)
- ανεξέταση δικτύου και συνεχής βελτίωση δρομολόγησης για την ανταπόκριση στη ζήτηση, ενισχύοντας το σχεδιασμό ως προς τα δρομολόγια υψηλής ζήτησης
- Διασφάλιση εσόδου από υφιστάμενη επιβατική κίνηση
- Σχεδιασμός και εφαρμογή μόνιμων μέτρων περιορισμού της εισιτηριοδιαφυγής (π.χ. μηχανισμός ελέγχου εισόδου στα οδικά μέσα, μηχανισμός ελέγχου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του δρομολογίου, κα)
- Διασφάλιση είσπραξης αντιστάθμισης για παροχή μειωμένων ή δωρεάν μετακινήσεων βάσει συμβάσεων με αρμόδιους φορείς
- Βελτίωση εξυπηρέτησης επιβατών για την προσέλκυση επιβατικού κοινού
- Εκπαίδευση οδηγών, για την ενίσχυση της πελατοκεντρικής προσέγγισης και της βελτίωσης της παρεχόμενης υπηρεσίας
- Επαναπροσδιορισμός του μεταφορικού intermodal δικτύου (διατροπικότητα) (ΟΑΣΑ)
- Βελτιστοποίηση σχεδιασμού του δικτύου με βάση τα δεδομένα της ζήτησης στη λογική τροφοδότησης των μέσων σταθερής τροχιάς, ως κορμό του συστήματος αστικών συγκοινωνιών, λαμβάνοντας υπόψη και τις μελλοντικές επεκτάσεις τραμ και μετρό, καθώς και τυχόν νέες ανάγκες γεωγραφικής κάλυψης με οδικά μέσα
- Βελτιστοποίηση δρομολόγησης (συχνότητα) με βάση τα δεδομένα της ζήτησης και εξορθολογισμός δρομολογίων χαμηλής ζήτησης, με άξονα τα μέσα σταθερής τροχιάς και με αξιοποίηση της τηλεματικής
- Επανεξέταση μοντέλου λειτουργίας και συντήρησης και εξορθολογισμός λειτουργικού κόστους
- Διερεύνηση εναλλακτικών μεθόδων, Επανασχεδιασμός κύκλων συντήρησης όπου είναι τεχνικά εφικτό
- Επανεξέταση μοντέλου χωροθέτησης και λειτουργίας αμαξοστασίων (σε συνέργεια με την προγραμματιζόμενη μετεγκατάσταση από το Ελληνικό
- Εξορθολογισμός αποθέματος ανταλλακτικών με τον ανασχεδιασμό συστήματος προγραμματισμού προμηθειών και παραγγελιοληψίας
- Πρόγραμμα ανανέωσης στόλου (εξέταση παλαιότητας και εκτίμηση κόστους κτήσης / αντικατάστασης με νέας τεχνολογίας οχήματα) για τη μείωση του κόστους λόγω βλαβών
- Αξιοποίηση της τηλεματικής και εισαγωγή μοντέλων για τη βελτίωση της διαχείρισης του στόλου σε συνθήκες πραγματικού χρόνου
- Αξιοποίηση συνεργειών σε επίπεδο Ομίλου και βελτίωση λειτουργικού / οργανωτικού μοντέλου
- Σχεδιασμός στρατηγικής προμηθειών ανά κατηγορία ή/και κεντρικοποίηση για επιλεγμένες κατηγορίες προμηθειών
- Δυνατότητες κεντρικοποίησης υποστηρικτικών λειτουργιών
- Βελτίωση διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού
- Πρόγραμμα εκπαίδευσης οδηγών, τεχνικού και λοιπού προσωπικού
- Διερεύνηση και σχεδιασμός προγράμματος αποχώρησης προσωπικού με ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα
- Η πορεία προς τη συνταξιοδότηση μέρους του προσωπικού, απαιτεί ενέργειες έγκαιρης ανανέωσης και εκπαίδευσης ώστε το νέο προσωπικό να καταστεί λειτουργικό και αποδοτικό
- Πρόγραμμα ανανέωσης στόλου και διασφάλιση πηγών / μοντέλου χρηματοδότησης
- Εκτίμηση ελάχιστου αριθμού απαραίτητων οχημάτων λαμβάνοντας υπόψη: α) τις αλλαγές στη δρομολόγηση και στο δίκτυο, β) την ανάγκη για μικρότερο αριθμό οχημάτων σε αναμονή λόγω μείωσης βλαβών στα νέα οχήματα, γ) ότι σήμερα το δίκτυο λειτουργεί με τα μισά οχήματα δ) πρόβλεψη αξιοποίησης μοντέλων διαχείρισης στόλου
- Εκτίμηση κόστους κτήσης, κίνησης, συντήρησης και περιβαλλοντικής απόδοσης για την αντικατάσταση μέρους του στόλου με νέας τεχνολογίας οχήματα χαμηλής εκπομπής ρύπων και αξιολόγηση business case στη βάση κόστους-οφέλους
- Διερεύνηση πηγών χρηματοδότησης και κατάλληλου χρηματοδοτικού μοντέλου για καλύτερη διαχείριση των κινδύνων
- Διερεύνηση αναγκών ανανέωσης υποδομής δικτύου τρόλεϊ
- Εξέταση επιπτώσεων από την υποχρεωτική εφαρμογή των συμβάσεων ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας
- Διερεύνηση πηγών χρηματοδότησης και κατάλληλου χρηματοδοτικού μοντέλου για καλύτερη διαχείριση των κινδύνων
Ορισμός των Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας (ΥΔΥ) - Μηχανισμός διαφανούς υπολογισμού των παραμέτρων του μοντέλου αντιστάθμισης ΥΔΥ και διασφάλιση επάρκειας δεδομένων για την τροφοδότησή του
- Μηχανισμός παρακολούθησης της απόδοσης των ΥΔΥ
- Διασφάλιση αντιστάθμισης υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας
- Πρόβλεψη για χρηματοδότηση αναγκών για δράσεις πέραν της συνήθους λειτουργίας
- Διερεύνηση πηγών χρηματοδότησης και κατάλληλου χρηματοδοτικού μοντέλου για καλύτερη διαχείριση των κινδύνων
Εντατικοποίηση των ελέγχων εισιτηρίων, στοχευμένη αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής και δράσεις για μείωση του λειτουργικού κόστους περιλαμβάνει η στρατηγική του Υπερταμείου που πλέον έχει και τυπικά υπό τον έλεγχό του τις συγκοινωνίες της Αθήνας.
Οι ενέργειες αυτές περιλαμβάνονται στο «Στρατηγικό Σχέδιο» της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. στην οποία έχουν περάσει, μεταξύ άλλων, το σύνολο των μετοχών του ΟΑΣΑ και των θυγατρικών του ΣΤΑΣΥ και ΟΣΥ. Το Στρατηγικό Σχέδιο δημοσιεύτηκε τον περασμένο χειμώνα, και παρακάτω παραθέτουμε αποσπάσματά του τα οποία αφορούν τις συγκοινωνίες της Αθήνας.
Όσον αφορά τον κλάδο των Μεταφορών (το Υπερταμείο, εκτός από τις συγκοινωνίες της Αθήνας, διαχειρίζεται και το 25% του Αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος αλλά και 23 περιφερειακά αεροδρόμιο), κομβικής σημασίας ζήτημα συνιστά η αναδιάρθρωση των αστικών συγκοινωνιών.
Προς αυτή την κατεύθυνση, το Υπερταμείο προκρίνει το συνολικό ανασχεδιασμό του συγκοινωνιακού έργου, που περιλαμβάνει την αναδιοργάνωση του δικτύου των επιφανειακών μέσων (λεωφορεία, τρόλεϊ) με βάση μεταξύ άλλων τη λειτουργική απόδοση των γραμμών, τη συνεργασία με τα μέσα σταθερής τροχιάς και την πλήρη συγκοινωνιακή κάλυψη όλων των περιοχών.
Στόχος είναι ένα νέο αποδοτικότερο σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών, που θα προωθεί τη βιώσιμη αστική κινητικότητα προσαρμοσμένο στις τρέχουσες συγκοινωνιακές απαιτήσεις του επιβάτη. Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των δράσεων, προωθείται η αξιολόγηση των εφαρμοζόμενων πολιτικών με τη χρήση συγκεκριμένων και μετρήσιμων στόχων. Σε κάθε περίπτωση, κεντρικός στόχος είναι η αναβάθμιση της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης και η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος μεταφορών, με βασικό κορμό τα μέσα σταθερής τροχιάς και τις συνδυασμένες μεταφορές.
Μεγάλη έμφαση δίνεται στη συμμόρφωση με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 1370/2007 σχετικά με την εφαρμογή διαδικασιών ανάθεσης συμβάσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας. Ο κανονισμός αυτός, που θα πρέπει να εφαρμοστεί ως τις 3 Δεκεμβρίου 2019, καθιστά τις συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας υποχρεωτικές και καθορίζει το ελάχιστο περιεχόμενό τους, τις διαδικασίες ανάθεσης των συμβάσεων αυτών και ορίζει συγκεκριμένους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις που εφαρμόζονται στον τομέα των δημόσιων μεταφορών.
Αν και ο Κανονισμός δεν απαιτεί τη χρήση της διαγωνιστικής διαδικασίας, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προσφεύγουν σε αυτή, με εξαιρέσεις όμως, αφού στο Βέλγιο, στο Λουξεμβούργο, στην Ιρλανδία και την Ελλάδα οι υπηρεσίες αστικών λεωφορείων ανατίθενται απευθείας. Προς το παρόν τουλάχιστον φαίνεται πως στην Ελλάδα θα συνεχιστεί η απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών αυτών.
Στο στρατηγικό σχέδιο του υπερταμείου αναφέρονται επίσης οι διεθνείς τάσεις που αναμένεται να επηρεάσουν τις αστικές μεταφορές (τεχνολογικές εξελίξεις, δημογραφικές και κοινωνικές αλλαγές, αστικοποίηση, κλιματική αλλαγή και περιορισμός πόρων) και οι πρακτικές που ακολουθούν οι ευρωπαϊκές πόλεις για τα συστήματα αστικών μεταφορών.
Βασικές στρατηγικές προτεραιότητες για την ΣΤΑΣΥ
Πρώτη προτεραιότητα του Υπερταμείου για την ΣΤΑΣΥ (Μετρό, ΗΣΑΠ, Τραμ) είναι η διασφάλιση της βραχυπρόθεσμης βιωσιμότητας της εταιρείας. Αυτό θα γίνει σε τρεις άξονες:
1. Άμεση ανάσχεση ρυθμού μείωσης εσόδων. Προτείνονται οι εξής ενέργειες:
2. Άμεσες παρεμβάσεις στο λειτουργικό κόστος. Προτείνονται τα εξής:
3. Βελτίωση Εταιρικής Εταιρικής Διακυβέρνησης μέσω υιοθέτησης βέλτιστων πρακτικών όπως και πλαισίου αναφορών
Στη συνέχεια ακολουθεί ο μεσο-μακροπρόθεσμος σχεδιασμός που περιλαμβάνει 4 προσεγγίσεις/στρατηγικές:
1. Ενίσχυση εσόδων
2. Ενίσχυση λειτουργικής αποδοτικότητας/ Εξορθολογισμός κόστους
3. Συνεχής βελτίωση / διατήρηση ποιότητας υποδομής
4. Συμμόρφωση με ρυθμιστικό πλαίσιο
Βασικές στρατηγικές προτεραιότητες για την ΟΣΥ
Η διασφάλιση της βραχυπρόθεσμης βιωσιμότητας της εταιρείας αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα του Υπερταμείου και για την ΟΣΥ (Λεωφορεία, Τρόλεϊ). Για να επιτευχθεί αυτό, θα ακολουθηθούν τέσσερις προσεγγίσεις / στρατηγικές:
1. Άμεση ανάσχεση ρυθμού μείωσης εσόδου
2. Άμεσες παρεμβάσεις στο λειτουργικό κόστος
3. Έγκαιρη μετεγκατάσταση αμαξοστασίου από το Ελληνικό
4. Βελτίωση Εταιρικής Διακυβέρνησης
Ο μεσο-μακροπρόθεσμος σχεδιασμός του Υπερταμείου για την ΟΣΥ περιλαμβάνει 4 προσεγγίσεις/στρατηγικές:
1. Ενίσχυση εσόδων
2. Ενίσχυση λειτουργικής αποδοτικότητας/Εξορθολογισμός κόστους
3. Ανανέωση υποδομής
4. Συμμόρφωση με ρυθμιστικό πλαίσιο
