Το δίκτυο των μέσων σταθερής τροχιάς στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας έχει αναπτυχθεί ραγδαία τα τελευταία 20 χρόνια. Από 23 σταθμούς ως το 2000 (γραμμή ΗΣΑΠ) έχει φτάσει σήμερα να αποτελείται από 128 σταθμούς/στάσεις (3 γραμμές Μετρό, Τραμ, αστικό τμήμα Προαστιακού). Παρόλο που το δίκτυο αυτό έχει συνολικό μήκος πάνω από 150 χιλιόμετρα, υπάρχουν πολλές περιοχές, ακόμα και κεντρικές, που ακόμα δεν εξυπηρετούνται.
Βλέποντας ποιες είναι αυτές οι περιοχές, βγαίνουν συμπεράσματα για το προς τα που πρέπει να κινηθούν οι επεκτάσεις των μέσων σταθερής τροχιάς τα επόμενα χρόνια αλλά και τις επόμενες δεκαετίες.
Στους παρακάτω χάρτες, κάθε μπλε κύκλος αντιστοιχεί σε απόσταση 500 μέτρων γύρω από ένα σταθμό ή στάση. Πρόκειται για τη ζώνη επιρροής την οποία χρησιμοποιεί η Αττικό Μετρό στις μελέτες τις και είναι η απόσταση στην οποία θεωρείται πως ένας σταθμός βρίσκεται κοντά, και μπορεί να προσεγγιστεί περπατώντας για λιγότερο από 10 λεπτά.
Βέβαια όπως απομακρυνόμαστε από το κέντρο της πόλης (βλ. σταθμοί του Προαστιακού) η ζώνη επιρροής θεωρητικά πρέπει να αυξάνεται καθώς, όπως είναι φυσικό, οι επιβάτες χρησιμοποιούν άλλα μέσα για να φτάσουν στους σταθμούς. Χρησιμοποιώντας όμως την ίδια ζώνη επιρροής για όλες τις περιοχές και όλα τα μέσα σταθερής τροχιάς, είναι ευκολότερο να εντοπίσουμε ποιες περιοχές είναι ευνοημένες και ποιες όχι.
Κέντρο Αθήνας
Ακόμα και στο κέντρο της πόλης (Δήμος Αθηναίων και γύρω δήμοι) υπάρχουν περιοχές μακριά από σταθμούς μέσων σταθερής τροχιάς. Από αυτές, κάποιες θα καλυφθούν από το πρώτο τμήμα της γραμμής 4 του Μετρό (Κυψέλη – εν μέρει, Ευελπίδων, Πολύγωνο – εν μέρει, Πεδίον του Άρεως, Εξάρχεια, Κολωνάκι, Καισαριανή, Ζωγράφου – εν μέρει, Γουδί), και κάποιες από τον κλάδο Ευαγγελισμός – Άνω Ηλιούπολη της ίδιας γραμμής (Παγκράτι, Βύρωνας – εν μέρει).
Περιοχές οι οποίες θα συνεχίσουν να μην εξυπηρετούνται από τα μέσα σταθερής τροχιάς θα είναι ο άξονας της Πατησίων πάνω από το Πεδίον του Άρεως, Πολύγωνο – εν μέρει, Γκύζη, τμήμα της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Νεάπολη. Επίσης, οι άξονες της Λεωφόρου Αθηνών και της Πέτρου Ράλλη και οι περιοχές του Κολωνού, της Ακαδημίας Πλάτωνος, του Ελαιώνα – εν μέρει, το Κουκάκι και τμήματα του Βύρωνα και της Καισαριανής.
Πειραιάς και Δυτικά Προάστια
Με την επέκταση της γραμμής 3 του Μετρό αλλά και του Τραμ προς τον Πειραιά να βρίσκονται σε εξέλιξη, πολλές νέες περιοχές θα αποκτήσουν πρόσβαση στο δίκτυο των μέσων σταθερής τροχιάς: κέντρο Πειραιά, Μανιάτικα – Αγία Σοφία, Ρέντη, Νίκαια – εν μέρει, Κορυδαλλός – εν μέρει, Αγία Βαρβάρα.
Περιοχές που θα συνεχίσουν να μην καλύπτονται είναι η Πειραϊκή χερσόνησος, ο άξονας της λεωφόρου Πειραιώς, η Δραπετσώνα, το Κερατσίνι, το Πέραμα, τμήματα της Νίκαιας, του Ρέντη, του Κορυδαλλού και του Αιγάλεω, το Χαϊδάρι και ο άξονας της λεωφόρου Αθηνών (Καβάλας).
Συνεχίζοντας βόρεια, νέες περιοχές θα εξυπηρετηθούν από την επέκταση της γραμμής 2 του Μετρό προς το Ίλιον (Παλατιανή, Ίλιον – εν μέρει, Πετρούπολη – εν μέρει). Περιοχές που θα συνεχίσουν να βρίσκονται εκτός κάλυψης θα είναι τμήμα του Περιστερίου – Νέα Ζωή, Μπουρνάζι, το μεγαλύτερο τμήμα της Πετρούπολης, το Καματερό και γενικότερα ο άξονας της λεωφόρου Φυλής. Και με όλες τις επεκτάσεις της γραμμής 2 ολοκληρωμένες, δεν προβλέπεται προς το παρόν κανένας σταθμός βόρεια της Αττικής οδού (Αχαρνές, Άνω Λιόσια, Φυλή κλπ).
Βόρεια Προάστια
Με την κατασκευή των επεκτάσεων της γραμμής 4 του Μετρό (λογικά τη δεκαετία του 2020), νέες περιοχές των βορείων προαστίων θα εξυπηρετηθούν από τα μέσα σταθερής τροχιάς. Πρόκειται κυρίως για τον άξονα της λεωφόρου Κηφισίας και περιοχές όπως το Νέο Ψυχικό, η Φιλοθέη, το Χαλάνδρι – εν μέρει, το Μαρούσι, η Πεύκη και η Λυκόβρυση, αλλά και τμήμα του Γαλατσίου και της Νέας Ιωνίας.
Νότια της Αττικής οδού, περιοχές που θα συνεχίσουν να μην καλύπτονται από τα μέσα σταθερής τροχιάς είναι το Παπάγου και το μεγαλύτερο τμήμα της Αγίας Παρασκευής, το Χαλάνδρι (θα διαθέτει 9 σταθμούς περιμετρικά αλλά κανέναν στο κέντρο του!) και οι περιοχές Νέα Φιλαδέλφεια, Νέα Χαλκηδόνα, και Νέο Ηράκλειο – εν μέρει.
Βόρεια της Αττικής οδού, μακριά από σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς θα συνεχίσουν να βρίσκονται ο Γέρακας, τα Βριλήσσια – εν μέρει, τα Μελίσσια, τμήματα του Αμαρουσίου και της Κηφισιάς, και πολλές περιοχές βόρεια της Κηφισιάς (Νέα Ερυθραία, Εκάλη, Δροσιά, Άνοιξη κλπ).
Νότια Προάστια
Με την επέκταση της γραμμής 2 του Μετρό προς τη Γλυφάδα θα εξυπηρετηθούν οι περιοχές της Γλυφάδας και της Άνω Γλυφάδας ενώ με τον κλάδο Ευαγγελισμός – Άνω Ηλιούπολη της γραμμής 4 η περιοχή της Άνω Ηλιούπολης.
Παρόλα αυτά πολλές περιοχές των νοτίων προαστίων θα εξακολουθήσουν να μην εξυπηρετούνται από τα μέσα σταθερής τροχιάς. Ανάμεσά τους, ο άξονας της λεωφόρου Συγγρού και τμήματα της Καλλιθέας, του Παλαιού Φαλήρου και της Νέας Σμύρνης, μεγάλα τμήματα του Αγίου Δημητρίου και του Αλίμου, περιοχές της Αργυρούπολης και της Γλυφάδας, το μεγαλύτερο μέρος της Βούλας και όλες οι περιοχές νότια της Βούλας (Βάρη, Βουλιαγμένη κλπ).
Ανατολική Αττική
Η περιοχή της Ανατολικής Αττικής άρχισε να αναπτύσσεται από τη δεκαετία του 1980 και με ακόμα μεγαλύτερους ρυθμούς μετά τη λειτουργία του Αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος. Βλέποντας τον χάρτη, είναι φανερή η απουσία των μέσων σταθερής τροχιάς ενώ και οι 4 σταθμοί του Προαστιακού βρίσκονται σε απόσταση από κατοικημένες περιοχές.
Για αυτό το λόγο πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις επεκτάσεις του Προαστιακού προς το Λαύριο και τη Ραφήνα. Η επέκταση προς το Λαύριο θα εξυπηρετήσει τις περιοχές του Μαρκόπουλου, των Καλυβίων, του Κουβαρά, της Κερατέας και του Λαυρίου, ενώ η χάραξη της επέκτασης προς τη Ραφήνα δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί.
