Η δυνατότητα χρησιμοποίησης του ίδιου εισιτηρίου ή κάρτας από όσους μετεπιβιβάζονται προς και από τον Προαστιακό θα γίνει σύντομα παρελθόν αν δεν βρεθεί λύση.
Μέχρι τα μέσα του 2017, το σύστημα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου θα είναι διαθέσιμο για τους επιβάτες των μέσων μαζικής μεταφοράς της Αθήνας. Με μία εξαίρεση: τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο. Εξαιτίας ελλιπούς σχεδιασμού, ο διαγωνισμός για το έργο του ηλεκτρονικού εισιτηρίου δεν έλαβε υπόψη τις ιδιαιτερότητες του Προαστιακού. Ο Προαστιακός δηλαδή αντιμετωπίστηκε από όσους σχεδίασαν το ηλεκτρονικό εισιτήριο ως ένα ακόμα δίκτυο μέσων σταθερής τροχιάς, όπως η γραμμή του ΗΣΑΠ και οι γραμμές του Μετρό, κάτι που βεβαίως απέχει από την πραγματικότητα.
Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες αυτές του Προαστιακού; Πέρα από το ότι η διαχείρισή του γίνεται από μία ξεχωριστή (προσεχώς ιδιωτική) εταιρία, ο Προαστιακός της Αθήνας αποτελεί μέρος ενός δικτύου που επεκτείνεται πέρα από τα όρια της περιοχής εξυπηρέτησης του ΟΑΣΑ. Επιβάτες που επιβιβάζονται σε ένα σταθμό εντός του αστικού δικτύου του Προαστιακού, έχουν συχνά προορισμό έναν σταθμό εκτός του αστικού δικτύου. Κατά συνέπεια δεν χρησιμοποιούν όλοι τα εισιτήρια -προς το παρόν χάρτινα, σύντομα ηλεκτρονικά- του ΟΑΣΑ, αλλά αγοράζουν άλλα εισιτήρια που διαθέτει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Αυτή η προφανής ιδιαιτερότητα του Προαστιακού, δεν λήφθηκε υπόψη από όσους σχεδίασαν της προδιαγραφές του ηλεκτρονικού εισιτηρίου.
Πέραν αυτού, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ προσανατολίζεται στο άμεσο μέλλον στην εισαγωγή ενός δικού της συστήματος ηλεκτρονικού εισιτηρίου, όχι μόνο για τον Προαστιακό, αλλά και για τις σιδηροδρομικές μετακινήσεις σε όλη την Ελλάδα. Το νέο εισιτήριο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα έχει μορφή κωδικού QR και οι επιβάτες θα μπορούν να το προβάλουν στην οθόνη του κινητού τους ή σε tablet, χωρίς να είναι απαραίτητη η εκτύπωση χάρτινου εισιτηρίου. Παρόμοιο σύστημα χρησιμοποιούν πολλές σιδηροδρομικές αλλά και αεροπορικές εταιρίες, ως εναλλακτικά των χάρτινων εισιτηρίων ή boarding pass.
Οι λύσεις για το ηλεκτρονικό εισιτήριο στον Προαστιακό
Έστω και κατόπιν εορτής, ΟΑΣΑ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ προσπαθούν να βρουν λύση στο πρόβλημα του έχει προκύψει με τη ηλεκτρονικό εισιτήριο στον Προαστιακό της Αθήνας. Τα κύριο εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί είναι αυτό της ασυμβατότητας του συστήματος που θα χρησιμοποιήσει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ (QR codes) με αυτό του ΟΑΣΑ (μαγνητικές κάρτες). Αν δεν βρεθεί η λύση στο πρόβλημα της διαλειτουργικότητας, η συνύπαρξη του Προαστιακού με τα μέσα του ΟΑΣΑ (δηλαδή η δυνατότητα να χρησιμοποιείται το ίδιο εισιτήριο ή κάρτα σε όσους μετεπιβιβάζονται προς και από τον Προαστιακό) θα γίνει σύντομα παρελθόν.
Σύμφωνα με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η οποία εστάλη τόσο στον ΟΑΣΑ όσο και στο ΤΑΙΠΕΔ (καθώς η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης βρίσκεται σε εξέλιξη), η εταιρία έχει προτείνει δύο λύσεις για την αποτελεσματική εγκατάσταση του συστήματος του ηλεκτρονικού εισιτηρίου του ΟΑΣΑ και στον Προαστιακό της Αθήνας:
Η πρώτη λύση, εξασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα του συστήματος και είναι σίγουρα η πιο πρακτική για τους επιβάτες του Προαστιακού που μετεπιβιβάζονται στα μέσα του ΟΑΣΑ. Ωστόσο, είναι ακριβότερη και προϋποθέτει τον μερικό επανασχεδιασμό του συστήματος του ηλεκτρονικού εισιτηρίου του ΟΑΣΑ. Σύμφωνα με την λύση αυτή, που η ΤΡΑΙΝΟΣΕ υποστήριζε από την αρχή, το σύστημα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου του ΟΑΣΑ θα πρέπει να επανασχεδιαστεί ώστε να εγκατασταθούν αναγνώστες QR σε όλες τις πύλες (μπάρες) στους σταθμούς Μετρό, ΗΣΑΠ και Προαστιακού. Λύση επίσης πρέπει να βρεθεί και για τις συσκευές που έχουν εγκατασταθεί στα λεωφορεία, τα τρόλεϊ και το τραμ, αφού σήμερα δεν έχουν δυνατότητα ανάγνωσης κωδικών QR. Επίσης, θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για τα δεδομένα που θα μοιράζονται μεταξύ ΟΑΣΑ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ και συμφωνία για τον διαμερισμό των εσόδων.
Η δεύτερη λύση, είναι σαφώς φθηνότερη και πιο άμεσα εφαρμοστέα, αλλά ΔΕΝ διασφαλίζει την διαλειτουργικότητα μεταξύ του συστημάτων ηλεκτρονικού εισιτηρίου του Προαστιακού και του ΟΑΣΑ. Σύμφωνα με αυτή, ΟΑΣΑ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα έχουν δύο διαφορετικά συστήματα ηλεκτρονικού εισιτηρίου. Οι επιβάτες του Προαστιακού δεν θα μπορούν να επιβιβαστούν με το εισιτήριό τους στα μέσα του ΟΑΣΑ, και οι επιβάτες των μέσων του ΟΑΣΑ θα χρειάζονται διαφορετικό εισιτήριο για μετακινήσεις στον Προαστιακό. Μία λύση (πιθανότατα διαφορετικές μπάρες ανά μέσο) θα πρέπει να βρεθεί μόνο για τους 4 σταθμούς που μοιράζονται Μετρό και Προαστιακός (Παλλήνη, Κάντζα, Κορωπί, Αεροδρόμιο).
Πρέπει να σημειωθεί ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ (τουλάχιστον η σημερινή της διοίκηση) δεν είναι διατεθειμένη να κάνει πίσω ως προς το σύστημα που θα χρησιμοποιήσει σε όλη την Ελλάδα (με χρήση κωδικών QR) καθώς το θεωρεί ως το μόνο εφικτό με βάση τη διεθνή εμπειρία. Έτσι, η ευθύνη για το τι μέλλον γενέσθαι με το ηλεκτρονικό εισιτήριο στον Προαστιακό της Αθήνας βρίσκεται πλέον στα χέρια του ΟΑΣΑ.
Αν ο ΟΑΣΑ επιλέξει να προχωρήσει στο λανσάρισμα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου (κάτι που μπορεί να γίνει από τον Φεβρουάριο) με τη μορφή που έχει ως σήμερα, η επιλογή της λύσης για τον Προαστιακό θα μετατεθεί για το μέλλον. Θα πρόκειται ουσιαστικά για μία σιωπηλή επιλογή της δεύτερης λύσης, με χάρτινα εισιτήρια να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται για μετεπιβίβαση στον Προαστιακό, μέχρι την κατάργησή τους και την αποκοπή του Προαστιακού από το σύστημα ηλεκτρονικού εισιτηρίου του ΟΑΣΑ.
Ανεξάρτητα με το ποιος έχει ευθύνη για το αλαλούμ (τόσο οι σημερινές, όσο και οι προηγούμενες διοικήσεις), οι επιβάτες του Προαστιακού, δικαιούνται μία απάντηση για το τι θα συμβεί με τις μετακινήσεις τους. Θα συνεχίσει ο Προαστιακός να προσφέρει μετεπιβιβάσεις στα μέσα του ΟΑΣΑ ή θα αποκοπεί σκανδαλωδώς από τις συγκοινωνίες της Αθήνας;
